Dere yataklarında evlerin yapılması faciaya yol açtı!
Rize'de heyelan sonucu evlerinden çıkan vatandaşların kiraları 6 ayla 1 yıl arasında ödenecek
Devlet Bakanı Faruk Nafiz Özak, sağanak sonucu heyelan meydana gelen Rize´nin merkeze bağlı Gündoğdu beldesinde incelemelerde bulundu.
Özak, burada gazetecilere yaptığı açıklamada, dün akşam iftar saatinde aşırı bir yağış olduğunu hatırlatarak, "Bugüne kadar alışılmışın dışında bir heyelan olmuş. Gündoğdu´nun doğusundan batısına kadar aralıklarla heyelan oluşmuş. Geçmişte dere vadisinde üstten aşağıya inerek heyelan olurdu ama böylesini ilk defa görüyoruz" dedi.
Teknik çalışmaların, arama kurtarma ve yol açma çalışmalarından sonra yapılacağını ifade eden Özak, "Şu anda 7 canımızı kaybettik, acımız çok büyük. Aynı zamanda 6 kaybımız var, onları arıyoruz. Yaralılarımız da var, onlara acil şifalar diliyoruz. Afete dayalı vatandaşı koruyacak planlama yapmalıyız. Aksi takdirde daha büyük yağışlarda daha büyük sorunlar yaşanabilir" diye konuştu. Özak, zararın tespit edilmeye başlandığını kaydederek, "Ankara´dan acil bir para gönderilecek ve gerekli yerlere harcanacak. İlk planda evlerinden çıkan vatandaşımızın kiraları 6 ay, 1 yıl, ne kadar süre evlerine giremeyeceklerse tespit edilir, ödenir" dedi.
Bakan Özak, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan´ın bu sabah Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek ile görüştüğünü, Çiçek´in, Başbakan Erdoğan´ın tahsis ettiği uçakla bölgeye geleceğini bildirdi.
İncelemelere Rize Valisi Seyfullah Hacımüftüoğlu, Rize Belediye Başkanı Halil Bakırcı, İl Emniyet Müdürü Şammaz Demirtaş ve diğer yetkililer de katıldı.
AA
Konuyla ilgili basında çıkan diğer haberler
Yüz kere yine dere
Dere yataklarına yerleşim yeri kurma ısrarı bir kez daha faciaya yol açtı. 2 günde 218 kilo yağış alan Rize´de sel sularına kapılan 12 kişi yaşamını yitirdi, bir kişi de kayboldu. Heyelan nedeniyle 20 evin yıkıldığı, 100´den fazla evin de oturulamaz hale geldiği bölgede, Kızılay selzedelere çadır, battaniye, mutfak seti ve içilebilir su temin ederken, Valilik kriz masası oluşturdu.
ONLARCA yıldır yüzlerce insanımızın canını alan, malını mahveden dere yataklarına yerleşim ısrarı bir çevre faciasına daha yol açtı: 12 ölü, 1 kayıp. Rize´nin merkez Gündoğdu Beldesi´nde sel ve heyelan nedeniyle ölen 12 kişinin cesedine ulaşıldı. Kayıp 1 kişiyi arama çalışmaları ise aralıksız sürüyor.
Bölgede önceki akşam başlayan yağmur Veliköy Deresi´ni taşırdı. Sel Karadeniz Sahil Yolu ile Gündoğdu merkez ve Veliköy´ü vurdu. Gündoğdu Beldesi Hamidiye Mahallesi´nde Arif Kopuz´a ait ev, aşırı yağışın neden olduğu heyelan sonucu çöktü. Enkaz altından Akif Kopuz (53), eşi Meliha Kopuz (47), oğlu Muhammet Kopuz, (20) kızı Karadeniz Teknik Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğrencisi Vildan Kopuz (18), annesi Münevver Kopuz (70) ve babası Ahmet Kopuz´un (90) cesetleri bulundu. Aynı mahallede yıkılan başka bir evin enkazında ise Sonay - Serdar Pehlivan çiftinin cesetleri çıkarıldı.
Heyelanlar Dağınıksu Köyü´nde de Ali Efil´e ait evin çökmesine neden oldu. Enkaz altında kalan eşi Fazile Efil hayatını kaybetti. Fazile Efil´in cesedi çalışmalar sonucu enkaz altından çıkartıldı. Aynı köyde evinin yakınında toprak altında kalan Tahir Akat´ın cesedi de dün sabah bulundu. Veliköy´de de sel sularına kapılan Server Taşkıran (7) adındaki çocuk ile Hamidiye Mahallesi´nde evinin yanında toprak altında kalan eski muhtar Osman Kutay´ın cesetlerine de ulaşıldı. Salim Bilgin ise halen kayıp.
Yaralıların durumları iyi
Sel ve heyelanda yaralanan 7 kişinin tedavisinin sürdüğü açıklandı. Rize Valiliği Kriz Merkezi´nden yapılan yazılı açıklamaya göre olayda yaralanan Zeki Karakaş (72), Sümeyra Yazıcı (19), Reyhan Yazıcı (59), Birgül Efil (11), Şadiye Karakaş (59), Geylani Taşkıran (12) ve Emine Kopuz´un (56) Rize Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile 82´inci Yıl Devlet Hastanesi´nde tedavilerinin sürdüğü belirtildi. Yaralıların sağlık durumlarının iyi olduğu ifade edildi.
2 günde 218 kilo yağış
Meteoroloji yetkilileri, Rize´de çarşamba günü metrekareye 24 saat içinde 166.2 kilogram yağış düştüğünü açıkladı. Yetkililer, kentte sel faciasının yaşandığı önceki gün ise yağış miktarının 24 saatte 52.5 kilogram olduğunu belirterek, "Önce şiddetli yağış toprağı doyurdu, ardından gelen 52.5 kilogram yağış da bu nedenle sel ve heyelanlara neden oldu" dedi.
Gündoğdu´da sel ve heyelanlarda yaklaşık 20 ev yıkıldı, 100´ü aşkın ev de hasar görerek oturulamaz hale geldi. Sel sularına kapılarak sürüklenen yaklaşık 150 araçta büyük maddi hasar meydana geldi. Beldede en büyük hasar Veliköy´de oldu. Köye ulaşımı sağlayan yol tamamen tahrip oldu. Kaya parçaları bir evin duvarından girip diğer duvarından çıktı, evler derelerin sürüklediği ağaç ve odunlarla doldu, balçıkla kaplandı.
Kızılay bölgeye, 5 çadır, 4 gölgelik çadır, 150 battaniye, 25 mutfak seti, 1512 adet 1.5 litrelik su, 50 gıda paketi, 1 jeneratör ve 2 projektör cihazı ulaştırdı. İftar için 500 kişilik kumanya dağıtımı yapılacak. Rize Valiliği bünyesinde de kriz merkezi oluşturuldu. Vatandaşlar köy ve mahallelerinde yaşadığı sıkıntıları kriz merkezine bildirmeye başladı.
Kaçamadan ev çöktü
Heyelanda kardeşi ve kayınvalidesini kaybeden Burak Akat, "İftarda sofraya oturduk. Sesler gelmeye başlayınca evin çökeceğini anladık. `Çökecek, kaçın´ demeye kalmadan ev çöktü. Bu arada ben kendimi dışarı atmayı başarmıştım. Kayınvalidem ve kardeşim ise evden kaçmayı başaramadılar. Heyelan altında kalarak hayatlarını kaybettiler. Çok üzgünüm" dedi.
Kuşunu bırakmadı
SEL yatağına ya da heyelan riski bulunan yamaçlara yapılan evler selin ilk vurduğu yerler oldu. Doğu Karadeniz´de her selde yaşanan görüntüler Gündoğdu´da benzerdi. Doğu Karadeniz bölgesinde 81 yılda meydana gelen 33 sel, taşkın ve heyelan olayında 585 kişi yaşamını yitirdi ama ders alınmadı. Selde bazıları can derdine bazıları mal derdine düşmüştü. Ancak bazıları da ne mallarını ne canları düşündü. Genç bir adam kendini tehlikeye atarak evinde mahsur kalan muhabbet kuşunu çıkardı.
Hürriyet
20 ev yıkıldı, 100'den fazla bina hasarlı
Gündoğdu beldesinde hayatı felç eden ve 12 kişinin hayatına mal olan heyelanlar, arkasında acı hikâyeler bıraktı.
Heyelanda hayatını kaybedenlerden 18 yaşındaki Tahir Akat'ın Adıyaman'dan çalışmak üzere Rize'ye geldiği öğrenildi. Kayınvalidesi ve kardeşini kaybettiği heyelandan yaralı olarak kurtulan Burak Akat, kardeşini de çay toplamak için Adıyaman'dan getirdiğini söyledi. Akat, "Kardeşim Tahir'i de Adıyaman'da iş olmadığı için yanıma çağırmıştım. 5 ay sonra da askere gidecekti." diyerek gözyaşı döktü. Akşam iftar sofrasına oturdukları sırada olayın yaşandığını anlatan Akat, "Bir çatırtı duyduk ve evin çökeceğini anladık. 'Kaçın' demeye kalmadan ev çöktü. Bu arada ben kendimi dışarı attım. Kayınvalidem Fazilet Efil ve kardeşim ise evden çıkamadılar. Heyelan altında kalarak hayatlarını kaybettiler.'' diye konuştu. Veliköy köyündeki evlerin heyelan nedeniyle yıkılması sonucu bir aileden 5 kişi hayatını kaybetti. Vildan Kopuz (18), Akif Kopuz (53), Meliha Kopuz (47), Muhammet Kopuz (20) ve Ahmet Kopuz göçük altında kaldı. Yine Veliköy köyünde heyelanda evleri yıkılan Sonay ve Mustafa Pehlivan hayatını kaybetti. Gündoğdu beldesinde ise Servan Taşkıran (7) ve Osman Kutay heyelan altında kalarak vefat etti. Arama kurtarma ekiplerinin yaptığı çalışmalar sonucunda göçük altında kalanların cesetleri çıkartılarak ildeki değişik hastanelerin morguna kaldırıldı. Veliköy köyünde heyelan altında kalarak hayatını kaybeden Serdar ve Sonay Pehlivan çiftinin ise yağmurun başladığı saatlerde 2 çocuklarını babalarına bıraktıkları öğrenildi. Pehlivan çiftinin, geçimlerini başkalarının çay bahçelerini işleterek sağladığı öğrenildi.
Gündoğdu beldesinde meydana gelen sel ve heyelanlarda yaklaşık 20 ev yıkıldı, 100'ü aşkın ev de hasar görerek oturulamaz hale geldi. Sel sularına kapılarak sürüklenen yaklaşık 150 araçta büyük maddi hasar meydana geldi. Suların sürüklediği bazı araçlar ters döndü, bazı araçlar da diğerlerinin üzerine düştü. Gündoğdu'da ara sokaklar, dere yataklarına dönüştü, çekilen sular yerini çamur ve balçığa bıraktı.
Hasarın en fazla yaşandığı Gündoğdu beldesinin 5 mahallesi ile köylerine elektrik ve su verilemiyor. Bölgeye yönlendirilen çok sayıda iş makinesi, kapanan köy ve mahalle yollarını ulaşıma açmak için sabahın erken saatlerinden itibaren çalışmaya başladı. Yağışın önemli ölçüde hasar verdiği Veliköy'e ulaşan iş makinelerinin kapalı olan yolu karşılıklı olarak açmaya başladığı bildirildi.
ZAMAN
Heyelan felaketini, ormanların çay bahçesine çevrilmesi tetikledi
Rize'nin Gündoğdu beldesinde bir aylık yağmur bir gecede yağınca büyük bir felaket yaşandı. Sel suları ve heyelanlarla adeta çamur deryasına dönen beldede 12 kişi hayatını kaybetti. Rize Tema İl Başkanı Nevzat Öner ise ormanlık alanların çay bahçesine çevrilmesinin heyelanları daha çok tetiklediğine dikkat çekiyor.
Rize'nin Gündoğdu beldesinde önceki gece başlayan ve gün boyu devam eden sağanak yağış, iftar saatinde etkisini artırdı. Beldeye korku dolu saatler yaşatan sağanak yağmur birçok evin yıkılmasına neden oldu. Sel suları ve heyelanlarla adeta çamur deryasına dönen beldede 12 kişi hayatını kaybetti. 1 kişinin kayıp olduğu bölgede 6 kişi de yaralandı. Sel ve heyelanın sürüklediği birçok araç sahil kenarına kadar geldi. Bölgede incelemelerde bulunan Devlet Bakanı Faruk Özak, bugüne kadar bölgede böyle bir heyelanın yaşanmadığını belirterek, "Geçmişte dere vadisinde üstten aşağıya inerek heyelan olurdu ama böylesini ilk defa görüyoruz.'' diye şaşkınlığını dile getirdi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bölgeye 1,5 milyon liralık acil nakdi yardım gönderilmesi için talimat verdi. Meteorolojinin verdiği bilgiye göre önceki gün Rize'de metrekareye son iki gün içerisinde 220 kilogram yağış düştü. Bölge arazisinin dik ve kaygan yapısı heyelanları tetikledi. Aşırı yağış sonucu oluşan seller, dar dere yatakları çevresindeki yerleşim yerlerini yerle bir etti. Bölgeye su ve elektrik verilemedi. Gece boyunca sürekli heyelan olması ve yolların kapanması nedeniyle birçok olaya sabah saatlerinde müdahale edilebildi. Gece yapılan çalışmalarda 5 kişinin cesedine gündüz yapılan çalışmalarda ise 7 kişinin cesedine ulaştı. Heyelanın ardından Afet Operasyon Merkezi ile Trabzon'daki Karadeniz Bölge Afet Yönetim Merkezi ve Erzurum'daki Kuzeydoğu Bölge Afet Yönetim Merkezi alarma geçirildi. Ekipler, önceki gün akşam saatlerinden bu yana kurtarma ve enkaz kaldırma çalışmalarını yürütüyor.
CEMİL ÇİÇEK VE FARUK ÖZAK İNCELEME YAPTI
Yaşanan sel ve heyelan felaketinin ardından Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Devlet Bakanı Faruk Özak bölgeye geldi. Havadan ve karadan inceleme yapan Bakan Cemil Çiçek, yaşanan felaketin büyüklüğüne dikkat çekerek, oluşan yaraların en kısa zamanda sarılacağını söyledi. Vatandaşın mağduriyetinin giderileceğini anlatan Çiçek, "Geceden beri çalışmalar aralıksız sürüyor. Hâlâ ulaşılamayan yerler var. Bu araziyi, şartlarını bilmeyenler 'Bu saate kadar nasıl ulaşılamadı' diye sorabilir. Eldeki tüm imkânlarla olayı tüm boyutuyla görebilmek için gerekli çalışmayı yapıyoruz." ifadelerini kullandı. Afet bölgesindeki vatandaşların mağdur olmaması için Rize Valiliği öğrenci yurtları ve öğretmen evinin barınma için hazır hale getirildiğini aktaran Bakan Çiçek, "Yemek ve diğer ihtiyaçlar da gideriliyor. Parasal sorunumuz yok. Gerekli harcamalar Ankara'dan gönderiliyor, bundan sonra da gönderilecek." açıklamasında bulundu.
Rize Tema İl Başkanı Nevzat Öner, Karadeniz Bölgesi'nin coğrafik yapısı sonucu büyük bir bölümünün heyelan riski taşıdığını belirtti. Ormanlık alanların çay bahçesine çevrilmesinin heyelanları daha çok tetiklediğini dile getiren Öner, "Yüzde yüz eğim olan alanlarda çay tarımı için teraslama yapılması sonucu buralarda oluşan su yükünü toprak taşıyamıyor. Bu da heyelanları doğuruyor." dedi.
TAŞ OCAKLARINDA ATILAN DİNAMİTLER SU YOLUNU DEĞİŞTİRDİ
Bölgede faaliyette bulunan 30'a yakın taş ocağında atılan dinamitlerin oluşturduğu sarsıntılarla su yollarının değiştiğini anlatan Öner, oluşan büyük çatlak ve toprak açılmaları sonucunda heyelanların arttığını aktardı. Öte yandan Karadeniz Sahil Yolu üzerinde yaşanan heyelanlarda da yol yapımı esnasında oluşan büyük yarların etkili olduğu aktarıldı.
Yaşanan afetin ardından Türk Kızılayı bölgeye yardım gönderdi. Rize Gündoğdu beldesine 25 çadır, 4 gölgelik çadır, 150 battaniye, 25 mutfak seti, bin 512 adet 1,5 litrelik su, 50 gıda paketi, 1 jeneratör ve 2 projektör cihazı ulaştırıldı. İftarda 500 kişilik kumanya dağıtımı yapılması için hazırlıklar sürüyor.
ZAMAN