Devlet Planlama Teşkilatı'nın deprem önerileri dikkate alınmadı mı?
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), 17 Ağustos 1999 depreminin ardından nüfusun ve sanayinin Anadolu’ya yönlendirilmesini önerdi ancak bu öneri dikkate alınmadı.
1999 depreminden bu yana önlemlerin yetersiz kalması tartışmalara neden oldu. Cumhuriyet gazetesinden Emre Deveci'nin haberine göre, İstanbul’da geçen hafta yaşanan 5.8 şiddetindeki deprem, kentin depreme hazırlıksızlığını bir kez daha gündemin ilk sıralarına taşıdı. 2011'de kapatılan Devlet Planlama Teşkilatı’nın (DPT) 17 Ağustos depreminin hemen sonra hazırladığı “Depremin ekonomik ve sosyal etkileri, kısa-orta ve uzun vadede alınabilecek tedbirler” başlıklı rapor, geride kalan 20 senede hükümetin DPT ne önerdiyse tersini yaptığını gösteriyor. Rapordan öne çıkan başlıklar ve mevcut durum şu şekilde:
+ Nüfus ve sanayi yoğunluğu Anadolu’da yer alan küçük ve orta büyüklükteki yerleşmelere yönlendirilmelidir.
- Marmara Bölgesi ve İstanbul’daki nüfus ve sanayi yoğunluğu azalmak yerine daha da arttı. 1999 yılında İstanbul, Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Düzce, Kocaeli, Tekirdağ ve Yalova’nın toplam ihracattaki payı yüzde 65 iken, bu oran bugün yüzde 67’ye çıktı. Şimdi de üç kamu bankası ile Hazine ve Merkez Bankası’nın bazı kısımlarıTürkiye Varlık Fonu’nun müteahhitlerden satın aldığı İstanbul Finans Merkezi’ne taşınıyor.
İstanbul’un milli gelirdeki payı 1999 yılında yüzde 22.1 iken 2017’de yüzde 31.2’ye yükseldi.
+ Telekomünikasyon altyapıları da afetlerde etkilendiği için hem kurtarma çalışmaları hem de insanların haberleşme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak Telekomünikasyon Acil Durum Planı (TACP) hazırlanmalı. Özellikle akıllı şebekeler teknolojisi kullanılarak Türk Telekomünikasyon AŞ’ nin “Şebeke Yönetim Merkezi” kurarak iş sürekliliğini sağlamaya yönelik planlar geliştirerek, afet sonrası oluşan ve normal duruma göre 100 katına kadar çıkabilen telekomünikasyon trafiğini hızlı bir biçimde yeniden yönlendirme kabiliyetine ulaşması sağlanmalı.
- Özelleştirilen Türk Telekom, İstanbul'daki 5.8’lik deprem sonrasında birçok hizmetinde uzun süreli kesinti yaşandı.
+ Müteahhitler için bazı kriterler getirilmeli, belirli özelliklere sahip olmayan özel ve tüzel kişiler müteahhitlik yapamamalıdır.
- Müteahhit yönetmeliği halen yürürlüğe girmedi, Avrupa’da toplam 30 bin civarında olan müteahhit sayısı, ülkemizde 330 bini aştı.