Diyarbakır Sur'daki Cahit Sıtkı Tarancı Evi koruma altına alındı!

Diyarbakır'ın Sur ilçesinin sokağa çıkma yasağı ve çatışmalar nedeniyle, Sur ilçesinde bulunan Arkeoloji Müzesi ve Kültür Müzesi (Cahit Sıtkı Tarancı Evi)'ndeki eserlerin büyük bir bölümü, buralardan kaldırılarak koruma altına alındı.

Diyarbakır Sur'daki Cahit Sıtkı Tarancı Evi koruma altına alındı!

Diyarbakır'ın Sur ilçesinin 6 mahallesinde yaşanan sokağa çıkma yasağı ve çatışmalar nedeniyle, Sur ilçesinde bulunan Arkeoloji Müzesi ve Kültür Müzesi (Cahit Sıtkı Tarancı Evi)'ndeki eserlerin büyük bir bölümü, buralardan kaldırılarak koruma altına alındı. Aynı şekilde Büyükşehir Belediyesi bünyesinde Cemil Paşa Konağı içinde bulunan Kent Müzesi'nde yer alan önemli eserler de koruma altına alınarak başka bir yere nakledildi. Sur'da yaşanan sokağa çıkma ve çatışmalar nedeniyle özellikle birçok medeniyetin eserlerinin bulunduğu Arkeoloji Müzesi başta olmak üzere, Kültür Müzesi (Cahit Sıtkı Tarancı Evi) ve Kent Müzesi'ndeki eserlerin önemli bir bölümü koruma altma alındı. Devlet korumasında olan ve geçen vıl 1985 yılından itibaren faaliyet gösterdiği Yenişehir ilçesinden Kale İçi'ne taşınan Arkeoloji Müzesi'nde, Asur, Urartu, Roma, Bizans, Artuklu ve Osmanlı dönemlerine ait önemli eserler bulunurken, Büyükşehir Belediyesi korumasında bulunan Cemil Paşa Konağı içindeki Kent Müzesi'nde ise Diyarbakır'ın yüz yılını yansıtan tarihi eserler ve materyaller mevcut. 1973 yılında yine Sur içinde açılan Cahit Sıtkı Tarancı Evi'nde ise ünlü şairin eserleri ve o döneme ait belgeler bulunuyordu. 

DİYARBAKIR'DAKİ MÜZELER

Arkeoloji Müzesi 

Diyarbakır'ın ilk müzesi olan Arkeoloji Müzesi ilk olarak Ulu Cami'nin devamı olan Zincirive Medıesesi'nde 1934 yılında açıldı. Uzun bir sure burada hizmet veren müze, 1985 yılmda Elazığ Caddesi üzerindeki binaya taşındı. Müzede, kazılar, satm alma ve müsadere yoluyla edinilen eserler. Neolitik Cağdan itibaren Eski Tunç, Asur, Uraı tu, Helenistik, Roma, Bizans, Artuklu, Selçuklu, Akkovunlu ve Osmanlı devirlerine ait olup kronolojik ve tipolojik olarak sergilenmekteydi. Ayrıca çoğunluğu Artuklu dönemine ait değişik devirlerden sikkeler ile yöresel etııografık nitelikli eserler de müzede teşhir ediliyordu. Kültür ve Turizm Bakanlığının kayıtlarına göre, Diyarbakır Arkeoloji Arkeoloji Müzesi leşinde yer alan evinde dünyaya gelmiş ve edebiyat tarihimizde "35 Yaş" şiiri gibi unutulmayacak birçok esere bu evde imzasını atmıştır. Üzerindeki kitabeye göre yapı 1733 yılında inşa edilmiştir. Ev daha sonra da Cahit Sıtkı Tarancı'nın ailesine intikal etmiştir. 1973 yılında Kültür Bakanlığı tarafından satın alınarak müze olarak düzenlenmiştir. Müzede şaire ait özel eşyalar, mektupları, şiirleri ve kitapları ile etnografik eserler de sergilenmektedir. 

Cemil Pasa Konağı 

17. yüzyılda Diyarbakır'da konut olarak yapılmış mimari yapılarından biri olan Cemil Paşa Konağı, 1880-1887 yılları arasında son şeklini aldı. Cemil Paşa Konağı, Diyarbakır konut mimarisinin özelliklerini en iyi şekilde temsil eden bir yapı olarak, 2 bin metrekare üzerine kumlu. Haremlik, selamlık ile müştemilatın olduğu 3 bölüm ve 60 odadan oluşan bu konakta Cemil Paşa ailesi 1927 sürgününe kadar yaşadı. Konak daha som a ilköğretim okulu, ipek böcekçiliği ve dokumacılığın yapıldığı bir alana dönüştürüldü. 1970'leıden sonra birkaç ailenin yaşadığı bir alan olarak terk edilmiş durumdaydı. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi 2011 Müzelerin korunmasına dair kanun 21 Temmuz 1983 tarihinde kabul edilen ve iki gün soıııa Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nda müzelerin yönetimi ve korunması şu şekilde yer alıyor: 

Yetki ve yöntem: 

Madde 10 - Her kimin mülkiyetinde veya idaresinde olursa olsun, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmak, Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir. 

Türkiye Büyük Millet Meclisinin idare ve kontrolünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarının korunması, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca yerine getirilir. Bu konumlanın sağlanmasında, gerektiğinde, Kültür ve Turizm Bakanlığının teknik yardımı ve işbirliği sağlanır. Milli Savunma Bakanlığının idare ve denetiminde veya sınır boyu ve yasak bölgede bulunan kültür ve tabiatvarlıklarının korunması ve değerlendirilmesi, Milli Savunma Bakanlığınca yerine getirilir. Bu konumlanın sağlanması, Milli Savunma Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında düzenlenecek protokol esaslarma göre yürütülür. Taşınmaz kültür varlıklarının nakli: Madde 20 - Taşınmaz kültür varlıkları ve parçalaruun, bulundukları yerlerde korunmaları esastır. Ancak, bu taşınmaz kültür varlıklarımn başka bir yere nakli zorunluluğu varsa veya özellikleri itibariyle nakli gerekli ise. Konuna Bölge Kurullarının uygun görüşü ve gereken emniyet tedbirleri alınmak suretiyle Kültür ve Turizm Bakanlığınca istenilen yere nakledilebilir. Kültür varlığının nakli dolayısıyla taşınmazın maliki bir zarara maruz kalmışsa. Kültür ve Turizm Bakanlığınca oluşturulacak bir komisyonun tespit edeceği tazminat zarar görene ödenir. 

Mücadele Gazetesi