Domateste ‘şok’ karar! Böyle giderse domatesin kilosunu 100 liradan yiyeceğiz!

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talebi üzerine domates ihracatının yasaklanması sektörde şok etkisi yarattı. İhracatçılar alınan yanlış karardan dönülmezse Türkiye’nin yakında domatesi ithal eder konuma düşmesinden endişeli. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği, taze meyve-sebze sektörünün gözde ihraç ürünlerinden olan domates ihracatının yasaklanmasından duyduğu endişeleri dile getirerek böyle giderse Türkiye’nin domates ithalatçısı ülke konumuna düşeceğini ileri sürdü

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talebi üzerine gıda arz güvenliğinin sağlamak ve deprem bölgesine gıda arzını sağlama gerekçesiyle domates ihracatçının yasaklanması tepkilere yol açtı. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği, taze meyve-sebze sektörünün gözde ihraç ürünlerinden olan domates ihracatının yasaklanmasından duyduğu endişeleri dile getirerek böyle giderse Türkiye’nin domates ithalatçısı ülke konumuna düşeceğini ileri sürdü.

14 Nisan 2023 tarihine kadar domates ihracatının yasaklanması ihracatçı çevreleri şok etti. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (EYMSİB) Yönetim Kurulu konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, taze domatesin geçen yıl 377 milyon dolarlık ihracat tutarıyla ülkemizin taze sebze ihracatında lider ürünü olduğuna işaret ederek domates ihracatının yasaklanmasının hem ihracatçılara hem de üreticilere büyük hasarlar vereceği iddiasında bulundu.

Açıklamada, domates ihracatının yasaklanmasının ihracatçı ve üreticilerin yanı sıra tüketicileri de uzun vadede etkileyeceği belirtilerek, “Belki tüketiciler kısa vadede yani 1,5 ay göreceli olarak domatesi ucuza yeme imkanına kavuşabilir. Ama gelecek yıla tam tersine domatesi 100 liraya yemek zorunda da kalabilir” uyarısına yer verildi.

BÖYLE GİDERSE İTHAL EDERİZ!

Birliğin yazılı açıklamasında, domates ihracatına getirilen yasak sonrasında üreticinin emeğinin karşılığını alamayacağını ve kredi borçlarını ödeyemez duruma düşeceğine işaret edilerek, “Bu yüzden üreticiler tüccarlar ile yaptığı sözleşmenin şartlarını yerine getiremeyecek” denildi.

Üreticilerin sıkıntıya düşmesi nedeniyle gelecek yıl üretim de yapmasının riske gireceği belirtilirken, bu yanlış kararda ısrar edilmesi halinde gelecek yıl Türkiye’nin domatesi ithal etmek zorunda kalacağını savundu.

İÇ VE DIŞ PAZAR İÇİN ÜRETİM YETERLİ

 Açıklamada, ayrıca ihraç edilen domatesin üretimin yüzde 3,5 seviyesinde olduğuna dikkat çekilerek, “Hem dış pazarlara hem de iç pazarlara yetecek yeterli üretim sözkonusu. İhracatın yasaklanması piyasalarda psikolojik bir baskıya neden olacak. Ayrıca diğer ihraç ürünleri kuru soğan ve patatese getirilen yasak, donuk patates, donuk soğan ve domates salçasındaki kota uygulaması da yanlış bir karar. Acilen bu yanlış kararlardan geri dönülmeli” denildi.

EYMSİB’in yazılı açıklamasında ihracat yasaklarının ve kotaların her zaman olumsuz sonuçlar doğurduğu kaydedilirken, daha önce de uçak krizinin ardından Rusya’ya domates ihracatına getirilen kotaların sektörde büyük kan kayıplarına yol açtığı hatırlatıldı.