Dünyada yabancıya ev satışında mütekabiliyet nakitle çözülüyor!

Krizle birlikte yatırımcı çekmek için adeta birbirleriyle yarışan ülkeler 'ekonomik vatandaşlık programları'yla işadamlarına ikinci bir pasaport sahibi olmanın yolunu açıyor.

Küresel krizle birlikte mali açıdan gelirlerini artırmaya çalışan ülkeler, yatırımcılara kapılarını sonuna kadar açıyor. Son olarak Karadağ, önceki gün yaptığı açıklamada ülkeye 500 bin euro ve üzeri yatırım yapan işadamlarına vatandaşlık hakkı verileceğini duyurdu. Belirli bir yatırım tutarı karşısında vatandaşlık ve oturma izni veren ülkeler arasında Karadağ'ın yanısıra ABD, Kanada, Avusturya, İrlanda, Dominik Cumhuriyeti gibi ülkeler de yer alıyor. ABD'de minimum 1 milyon dolar dolarlık yatırım karşılığında 10 ve üzeri kişiye istihdam sağlayan yatırımcıya ülkede süresiz oturma izni veriliyor. Bu da yatırımcının 5 yıl sonra ABD vatandaşlığı hakkı kazanması anlamına geliyor. Kanada vatandaşlığı hakkı elde etmek için bu ülkeye yapılması istenen minimum yatırım miktarı 367 bin dolar. İrlanda da yatırımcılara vatandaşlık kapılarını açan ülkeler arasında. En az 1 milyon dolarlık bir yatırım programı karşılığında İrlanda hükümetinin belirlediği belirli bir zaman dilimi sonunda İrlanda vatandaşı olmak mümkün. Vatandaşlık hakkı kazanmak için en pahalı ülkeler arasında ise Avusturya ilk sıralarda yer alıyor. Bu ülkenin vatandaşlık hakkını kazanmak için yatırımcıdan istenen yatırım miktarı minimum 2 milyon euro.

TEMİZ ÖZGEÇMİŞ VE GİRİŞİMCİ RUH YETERLİ
Burada ülkelerin amaçları uluslararası sermayeyi kalıcı olarak kendi ülkelerine taşımak ve istihdama ek katkı sağlamak. Ülkelerin genel itibariyle yatırımcılarda aradıkları kriterler oldukça basit. Yeterli mali kaynağa sahip olma, temiz bir özgeçmiş ve girişimci bir ruh. 'Ekonomik vatandaşlık programı'na sahip söz konusu ülkelerde yabancıya mülk satışlarında da herhangi bir engel yok. Türkiye'deki mütekabiliyet esasının aksine ABD, Kanada ve diğer ülkelerde işadamları rahatlıkla gayrimenkül sahibi olabiliyor.

Yatırımcıyı vatandaş yapıp teşvik ediyorlar
 ABD :Minimum 1 milyon dolar yatırım yapacak olan işadamlarına en az 10 çalışana istihdam sağlama zorunluluğu getiren ABD, işadamlarına ilk etapta süresiz oturma izni (Greencard) veriyor. Bu da yatırımcının 5 yıl sonra vatandaşlık hakkı kazanması anlamına geliyor. ABD'de işsizliğin ülke ortalamasının üzerinde olan bölgelerde yatırım rakamı yakın zamanda 500 bin dolara kadar indirildi.
 KANADA: Yabancı yatırımcının Kanada vatandaşlığı hakkını elde etmek için minimum 385 bin dolarlık bir yatırım yapması gerekiyor. Yatırımcı ülkede halihazırda bir işletmeyi devralabildiği gibi kendisi de sıfırdan bir iş kurabiliyor. Ancak Kanada vatandaşı olmak isteyen işadamının yatırım tutarı haricinde Kanada'da 800 bin dolar tutarında bir net varlığa da sahip olması gerekiyor.
 İRLANDA: Ekonomik vatandaşlık programı' yoluyla yatırımcılara İrlanda vatandaşı olma yolunu açan ülkede 1 milyon dolarlık iş yatırımını gözden çıkarmak gerek. Söz konusu yatırım karşılığında İrlanda hükümetinin karar verdiği belirli bir zaman dilimi sonunda İrlanda vatandaşı olmak mümkün.
 AVUSTURYA: Ekonomik vatandaşlık hakkı kazanmada en pahalı ve zor ülkelerin başında Avusturya geliyor. Bu ülkenin vatandaşlık hakkını kazanmak için yatırımcıdan istenen yatırım miktarı ortalama 2 milyon euro. Ancak bu da bazen tek başına yeterli olmayabiliyor. Yabancılara vatandaşlık hakkının sıkı tutulduğu Avusturya'da hükümet, işadamlarından ek teminat ve belgeler de isteyebiliyor.
 KARADAĞ: Karadağ hükümeti, ülkede 500 bin eurodan fazla yatırım yapacak işadamlarına vatandaşlık hakkı vereceğini açıkladı. Dünyanın önde gelen işadamlarının şirketlerinin Karadağ'a taşımasının amaçlandığı kaydeden Karadağ hükümeti, Sadece temiz bir geçmişe ve mali imkanlara sahip olan işadamlarının başvuruda bulunabileceğini bildirdi. AB üyeliği için başvuran Karadağ, 2006 yılında Sırbistan'dan ayrıldıktan sonra bağımsızlığına kavuşmuştu.
 DOMİNİK CUMHURİYETİ: 1993'ten bu yana ekonomik vatandaşlık programıyla yatırımcı çeken Dominik Cumhuriyeti, 75-100 bin dolar arasında bir yatırım ile vatandaşlık hakkı veriyor. Dominik Cumhuriyeti vatandaşları, aralarında Çin, İngiltere, Güney Kore ve Singapur'un da yer aldığı yaklaşık 100 ülkeye vizesiz gidebiliyor.

Talep güney illerinden İstanbul'a yöneldi
2008 yılına kadar gayrimenkule olan yabancı talep Avrupalılardan güney illerine yönelirken 2008'den sonra Araplar ve Ruslar İstanbul'daki lüks projelere ilgi göstermeye başladı. Ancak bu ilgi engellerden dolayı satışa dönüşemiyor

Yabancılara mülk satışına sınırlama getiren 2008 yılına kadar yabancıların ilgisi daha çok güney illerdeki projelere olurken son yıllarda bu talepte, her ne kadar istenen satışlar gerçekleştirilemese de, İstanbul başta olmak üzere büyük şehirlerdeki lüks projelere kaydı. 2005 yılında Bodrum, Kuşadası gibi yerlerde yabancıların ilgisi yazlık projelere bu ilgiyi fark eden İngilizler başta olmak üzere yabancı emlak şirketleri de Türkiye'nin çeşitli yerlerini üs ilan etmişler ve ofislerini açmışlardı. Bu şirketler, yurtdışından turlar düzenleyip yabancılara bir hafta boyunca Ege ve Akdeniz sahillerinde konut turları attırıp toplu satışlar gerçekleştiriyorlardı. Ancak 2008 yılında önce yabancılara satışlara sınırlama getirilmesiyle birlikte yabancı emlak şirketleri tek tek Türkiye'den çıkarken pek çok proje de zor duruma düştü. Bununla birlikte İngilizler başta olmak üzere yabancı yatırımcılar da yarım kalan projelerden mağdur oldu. Bunun sütüne bir de 2008 sonunda başlayan küresel ekonomik kriz eklenince güney illerdeki projelere olan talep hızla düştü. Ardından ise küresel sermayenin Avrupa ve Amerika'dan Ortadoğu ve Arap dünyasının eline geçmesiyle birlikte talep de İstanbul gibi büyük şehirlerdeki daha lüks projelere yöneldi. Ancak her ne kadar petrol milyarderleri lüks projelere ilgi gösterse de karşılıklılık ilkesinden dolayı elleri boş dönmek zorunda kaldı. Her ne kadar markalı lüks konut projeleri ciddi bir potansiyel oluştursa da şirketler karşılıklık gibi engellerden dolayı yurtdışında istedikleri tanıtım ve pazarlama çalışmalarını gerçekleştiremiyor. Emlak uzmanları "Pazarlama tarafında Türkiye çok büyük bir fırsat sunmuyor" diyor. Karşılıklık ilkesindeki pürüzlerin halledilmesi ile birlikte ise hem engeller kaldırılacak hem de şirketler yurtdışında da pazarlama çalışmalarına ağırlık verecek.
Sabah Emlak