Dünyadaki ana caddelerde kira fiyatları yüzde 35 arttı!
Perakendecilerin çoğu popüler alışveriş caddelerinden birinde prestij mağazası açmak için birbiriyle yarışıyor. Üstelik bu sadece Türkiye'ye özgü bir durum değil. Cushman&Wakefield'ın raporuna göre dünyadaki ana caddelerde kiralar yüzde 35 arttı.
AVM'lerin sayısı ne kadar artarsa artsın hem perakendeci hem de tüketici için alışveriş caddelerinin yeri ayrı... Perakendecilerin çoğu popüler alışveriş caddelerinden birinde prestij mağazası açmak için birbiriyle yarışıyor. Üstelik bu sadece Türkiye'ye özgü bir durum değil. Tüm dünyada alışveriş caddeleri popülerliğini korumaya devam ediyor. Cushman&Wakefield'ın dünyadaki ilk 500 ana alışveriş caddesini inceleyerek hazırladığı rapora göre, 2015 yılında küresel belirsizliğe rağmen bütün dünyadaki ana caddelerde kiralar yüzde 35 oranında arttı.
Cushman & Wakefield'ın Avrupa- Ortadoğu-Afrika Bölgesi Perakende Müdürü Justin Taylor, gelişmiş ekonomilerde yaşanan ilerleme, istihdam potansiyelinin artırılması, reel maaşların yükseltilmesi gibi nedenlerden dolayı perakende sektörünün büyümeye devam ettiğini söylüyor.Avrupa-Ortadoğu-Afrika bölgesindeki alışveriş caddelerinde yıl içinde orta düzeyde bir kira aıtışı yaşandığına dikkat çekilen rapor, bunun nedenini arzın az, talebinse yüksek olmasına bağlıyor. Ayrıca perakendecilerin gelecekte büyümek üzere en iyi lokasyonları elde tutmak amacıyla daha yüksek kiralar ödemeye razı olması da caddelerin popülerliğini korumasında etkili oldu. Cushman & Wakefield'in dünyadaki alışveriş merkezlerini incelediği rapora göre, 2015 yılında küresel belirsizliğe rağmen bütün dünyadaki ana caddelerde kiralar yüzde 35 oranında arttı. En büyük artış Dublin'deki Grafton Street'te gerçekleşirken en büyük düşüş ise St. Petersburg'daki Nevsky Prospeckt caddesinde oldu. 2015 yılında İstanbul'daki üç önemli caddede ise neredeyse hiç artış olmadı.
EN PAHALI ÜLKE FRANSA
Tek tek ülkelere bakıldığında Fransa, Avrupa-Ortadoğu-Afrika bölgesinde en çok sayıda pahalı alışveriş caddesine sahip ülke konumunu korumaya devam etti. Ana alışveriş caddeleri listesinin ilk 10 sırasında bulunan caddelerin beşi Paris'te yer alıyor. Avrupa-Ortadoğu-Afrika bölgesindeki en pahalı cadde olan Şanzelize Caddesi'ndeki yüksek kiralar değişmezken, Paris'teki diğer alışveriş caddelerinin büyük bölümünde kiralar 2015 yılında artış eğiliminde oldu. Onun hemen arkasından Londra'daki New Bond Street geldi. Londra'nın alışveriş caddelerinin farklı müşteri tiplerine geniş bir hizmet yelpazesi sunması ve perakandeciler arasında çetin bir lokasyon rekabeti olması ülkede kiraların artmasına neden oldu.
RUSYA VE UKRAYNA GERİLEDİ
Bu yılın en güçlü kira artışı Dublin'deki Grafton Street'te ve Londra'daki Covent Garden'da, ayrıca Milano'nun ve Roma'nın önde gelen ana alışveriş caddelerinde yaşandı. Diğer yandan en büyük gerileme ise Rusya ve Ukrayna'da yaşandı. Bu iki ülkedeki ana alışveriş caddelerinde, ekonomik büyümenin ve perakende satışların yavaşlamasına neden olan politik karmaşa nedeniyle keskin düşüşler görüldü. Kiralar, Moskova'da Stoleshnikov Street'te yüzde 29,2, Petrovka'da yüzde 13,3 ve Tverskaya'da yüzde 43.7, Kiev'in en büyük alışveriş caddesi Khreschatyk'ta ise yüzde 36,2 geriledi.
2014 yılında birincil alışveriş cadde kiralarının sabit kaldığı ya da önemli ölçüde artmadığı İrlanda'da, 2015 yılında Orta-Ortadoğu-Afrika bölgesindeki en güçlü büyüme oranlarından biri yaşandı. Bu büyümenin başını, haziran ayına kadar yüzde 27,9'luk bir büyüme gösteren Dublin'deki Grafton Street çekti. Bu pozitif performansı destekleyen iki faktör, müşteri duyarlılığı ve harcamalarının artması oldu. Bazı ülkelerde yaşanan ekonomik ve politik belirsizliklere rağmen Avrupa-Ortadoğu-Afrika perakende pazarında gelişme beklediklerini söyleyen Cushman & Wakefield'in Avrupa-Ortadoğu-Afrika Bölgesi Perakende Müdürü Justin Taylor, "Perakende satışlarında güçlü bir artış olacağına dair tahminler, sağlam bir kullanıcı talebi ve birçok yerde devam etmekte olan arz eksikliği, Avrupa'daki en popüler alışveriş caddelerindeki kiraları artırmaya devam edecektir" diyor.
TÜRKİYE'DE KİRALAR ARTMADI
Türkiye ise 2015'te farklı bir tablo çizdi. 2014 yılında AvnıpaOrtadoğu-Afrika bölgesindeki en güçlü kira artışının yaşandığı Türkiye'de ise 2015 yılında kiralarda artış görülmedi. 2014 yılında İstanbul'da İstiklal, Abdi İpekçi ve Bağdat Caddeleri'nde kira artışlarının yüzde 20'yi aştığına dikkat çeken Cushman & Wakefield Türkiye Yönetici Ortağı Toğrul Gönden, "2015'te İstanbul. Ankara ve İzmir'deki alışveriş caddelerinin büyük bölümünde kiralar ya hiç artmadı ya da çok az aitti. TL'nin değer kaybı ve perakendecilerin yükünü arttırması hızlı kira artışına şimdilik son verdi gibi görünüyor" diyor.
Kiraların 2016 yılında yine yatay seyretmesi bekleniyor. Özellikle bölgesel riskler devam ediyor ve bu kurlar için bir risk oluşamıyor. Hatta Bağdat Caddesi'nde kentsel dönüşüm nedeniyle ciddi bir boşluk oluşmaya başladığına dikkat çeken Gönden, bu süreçte kiralarda hafif aşağı yönlü bir trend gözlenebileceğini belirtiyor. 2015 yılında Bağdat Caddesi'nden 49 marka çıktı ve boşluk oranı yılsonu itibariyle yüzde 14'e ulaşmış durumda.
Avrupa, Ortadoğu ve Asya'nın
En pahalı alışveriş bölgesi: Paris Şanzeltze Bulvarı (Fransa) 13 bin 255 Euro m2/yıl
En ucuz alışveriş bölgesi: Batum (Gürcistan) 194 Euro m2/yıl
En fazla kira artışı: Dublin Grafton Caddesi (İrlanda) yüzde 28
En fazla kira düşüşü: St Petersburg Nevsky Prospeckt (Rusya) yüzde 60
Kaynak: Cushman&Wakefield Küresel Alışveriş Caddeleri Raporu
Türkiye'nin en pahalı caddeleri;
1-İstiklal Caddesi (İstanbul)
2-Bağdat Caddesi (İstanbul)
3-Abdi İpekçi (İstanbul)
4-Teşvikiye (İstanbul)
5-Vali Konağı (İstanbul)
6-Atatürk Bulvarı (Ankara)
7-Tunalı Hilmi (Ankara)
8-Rumeli Caddesi (İstanbul)
9-Gül Sokak (İzmir)
10-Kemal Paşa Caddesi (İzmir)
Ekonomist
Haber Milliyet Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;
İstanbul’un alışveriş caddelerinde mağaza kiraları rekora doymuyor. İstiklal Caddesi ortalama 280 dolarla en pahalı cadde, Bağdat 275 dolarla peşinde...
Alışverişin yoğun olduğu ünlü caddelerde kiralık mağaza fiyatları rekor tazeledi. 2015 yılında İstiklal Caddesi mağaza kiralarında metrekare başına ortalama 280 dolar ile en pahalı cadde ünvanını korudu.
Gayrimenkul danışmanlık şirketi Cushman & Wakefield’in hazırladığı ‘2015 Yılı Türkiye Gayrimenkul Pazarı Raporu’na göre İstanbul’un ana alışveriş caddelerinden olan Bağdat Caddesi ise ortalama 275 dolar kira bedeliyle İstiklal Caddesi’yle arayı iyice kapattı. Abdi İpekçi Caddesi’nde ortalama kira fiyatı 250, Teşvikiye Caddesi’nde 220, Vali Konağı Caddesi’nde 210 dolar olarak gerçekleşti.
2015 yılında gerçekleşen yaklaşık 250 bin metrekarelik işlem hacmi, bir önceki yılı ikiye katladı. Cushman & Wakefield Yönetici Ortağı Tuğra Gönden, aynı dönemde ana alışveriş caddelerine 67 yeni marka girerken, 113 markanın çıktığını kaydetti. Gönden, “Üç ana caddede marka sayısının yüzde 7 azalma göstermesi, caddeye giriş yapan ve çıkan markalar arasındaki düşüş, perakende pazarının bir konsolidasyon eğilimine işaret ediyor” dedi.
Ofisler boşaldı
Toplam A sınıfı ofis arzının yıl sonu itibariyle 4.72 milyon metrekareye ulaşarak yıllık bazda yüzde 11 arttığını gösteren rapora göre, yılın son çeyreğinde yaklaşık 165 bin metrekare yeni arzın pazara girmesiyle birlikte toplam boşluk 780 bin 700 metrekareye erişti ve genel boşluk oranı bir önceki yıla göre hafif artış kaydederek 2015 yılı sonunda yüzde 16.5 oldu. Ofiste tüketici ürün ve hizmetler, sigorta ve teknoloji şirketleri ise en aktif kullanıcılar oldu. Halen inşaatı devam eden 1.67 milyon metrekare yeni ofis arzının iki yıl içerisinde tamamlanması beklenirken, 2016 yıl sonunda toplam A sınıfı ofis arzının 5.5 milyon metrekareyi aşacağı tahmin ediliyor.
Perakende harcamalarının yüzde 3.7 yükseldiğini gösteren raporda, sanayi ve lojistik pazarında ise kullanıcı işlem hacminin 2 katına çıktığı görüldü. Rapor ayrıca konut sektörünün 1.3 milyon adetlik satışla 2008’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını, otel pazarında ise Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısının bir önceki yıl ile aynı seviyeyi koruduğunu ortaya koydu.
Milliyet/ Duygu Erdoğan