Düzce'de Ağustos 1999'tan sonra 8 bin konut inşa edildi!

11 yıl önce yaşanan büyük deprem felaketinde yüzlerce kişinin enkaz altında can verdiği ve binlerce binanın yıkıldığı Batı Karadeniz’in şirin kenti Düzce, kötü anıları silip, ekonomik, sosyal ve kültürel

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, 1999 yazının sıcağında, 17 Ağustosta saat 03.02’de merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesi olan ve Anadolu’nun kuzeybatısındaki birçok ilde büyük yıkıma neden olan 7.4 büyüklüğündeki deprem, diğer illeri olduğu gibi Düzce’yi de derinden etkilemiş, birçok bina yıkılmıştı.

O dönem Bolu’nun şirin ilçesi olan Düzce, bu depremin yaralarını Türk milletinin sağduyusuyla aşmaya çalışırken, yaklaşık üç ay sonra 12 Kasım’da bu kez 7.2 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Merkez üssü Düzce olan depremde 763 kişi hayatını kaybetti, Marmara Depremi ile bu sayı toplamda 1100’ü geçti. Her iki depremde 4 bin 948 kişi de yaralandı.

12 Kasımda’ki sarsıntıda 26 bin 704 ağır, 37 bin 825 orta, 40 bin 944 hafif hasarlı yapı tespit edilen Düzce, devletin ve halkın yardımları sayesinde çadır kent görünümüne büründü.

Dönemin hükümeti, depremin üzerinden bir ay geçmeden, 9 Aralık 1999’da aldığı kararla Bolu’nun ilçesi olan Düzce’yi il statüsüne yükseltti. Bu da depremin yaralarının daha hızlı sarılmasını sağladı. Bu yolla bakanlıklar arasındaki koordinasyon daha kolay sağlandı, kısa sürede örgütlenen ve il müdürlüğü haline getirilen yatırımcı kuruluşlar, depremin izlerinin silinmesinde önemli rol oynadı.

Depremde büyük oranda kayıp yaşayan ve nüfusu 50 bine kadar düşen kentin merkez nüfusu bugünlerde  125 bini aşmış durumda.

-12 KASIMDAN SONRA...-

Düzce’de 17 Ağustos depremi ile kurulan çadır kentler, 12 Kasım’dan sonra bu kez yaygın hale gelmişti.

Başta Türk Silahlı Kuvvetleri olmak üzere kamu ve özel sektör kuruluşları tarafından ilk anda hemen hemen her mahallede, her geniş alanda çadır kentler oluşturuldu. Yine 17 Ağustos depremi ile inşasına başlanan ve kalıcı konutlara geçinceye kadar depremzedelerin yaşamlarını rahat sürdürmelerini sağlamak amacıyla prefabrike konutların yapımına hız verildi ve sayıları artırıldı.

Depremin hemen erkesi günü başta Kızılay olmak üzere çeşitli kamu kurum ve kuruluşları ile özel bazı kuruluşlar tarafından sıcak yemek verilmeye başlandı. Depremzedelerin giyim ve kuşamları için Lojistik Destek ve Koordinasyon Merkezi aracılığı ile istisnasız tüm depremzedelere her türlü giyecekleri birkaç kez ihtiyaçlarında ötesinde dağıtım yapıldı.

Depremzedelerin kışı sıcak bir ortamda geçirmeleri için katalitik ve elektrikli ısıtıcılar dağıtılıp, tüm kış boyunca her ay 4 tüp verildi. Yine bir yıl boyunca depremde evini kaybeden ve orta hasarlı olanlara aylık ödeme yapıldı. Konutları orta ve az hasarlı olanlara onarım yardımı yapıldı.

-DEPREMİN ÖĞRETTİKLERİ...-

Depremin ardından birkaç ay geçtikten sonra Düzce’de yeniden dirilişin işaretleri verilmeye başlandı. Camiler ve minareleri depreme uygun hale getirildi, prefabrike konutlarda yaşayan vatandaşlar için il merkezinin kuzeydoğusunda, merkeze yaklaşık 6 kilometre uzaklıktaki Nalbantoğlu ve Sallar köyleri arasında 329 hektar alanda 8 bin kalıcı konut inşa edildi.

Büyük felakette, Düzce’de bulunan bütün camilerin ya minareleri yıkıldı ya da hasar gördü. Bu camiler, güçlendirmeler yapılarak ibadete açıldı.

Hasar gören ve yıkılan camilerin yanı sıra yeni ibadete açılanların birçoğunda artık betonarme minare kullanmıyor. Tamamen çelik konstrüksiyonla yapılan minarelerin betonarmeye göre yıkılma riskinin çok az olduğu ifade ediliyor.

Deprem sonrası çeşitli ülkelerden gelen yardımlarla geçici prefabrike evler kuruldu. Bu yapıların 11 yılda tamamen kaldırılması gerekirken, birçok yapı halen maddi durumları yetersiz aileler tarafından kullanılmaya devam ediyor. Bu bölgelerde yaşayan vatandaşlar, depremde kiracı oldukları için o dönemde yapılan kalıcı konutlara yerleştirilememiş ve hak sahibi olamamıştı.

-"VİCDAN AZABI ÇEKMEK İSTEMİYORUZ"-

Düzce Belediye Başkanı İsmail Bayram, AA muhabirine, depremden önce 6 kata kadar olan imar izninin depremden sonra 3’e indirildiğini ve kaçak yapılaşmaya karşı ekip kurduklarını söyledi.

Ne zaman deprem olacağının bilinmeyeceğini ve kaçak yapıların depremde yıkılmasında sorumluluk almak istemediklerini ifade eden Bayram, "Vicdan azabı çekmek istemiyoruz" dedi.

17 Ağustos ve 12 Kasım depremlerinin ardından deprem kültürünü daha iyi anladıklarına işaret eden Bayram, şöyle devam etti:
"Depremin getirdiği sıkıntıları, oluşturduğu izleri unutmamak gerekir ki, bundan sonra da ona göre hareket edelim. Deprem öncesinde imar izni 6 kattı ve hatta 7-8 kat hazırlıkları vardı. Depremden sonra iki kata indi. İki yıl boyunca da imar izni olmadan devam etti. Geçen dönem mecliste de bir kat artırılarak 3 kata çıktı. Düzce’de imar planlarının yüzde 40’ı eksik, bunları tamamlamaya çalışıyoruz. Bundan sonra binaların yapımında belediye mutlak suretle yapması gerekenleri yerine getirecek. Kaçak yapılar için iki ekip oluşturduk. Şikayet olsun olmasın takip ediyoruz. Şu an Düzce’de kaçak yapı inşası durma noktasına geldi. Tespit edilenler oldu ve gerekli işlemler yapıldı. Bu uygulamamızdan sonra insanlar kaçak yapıya yönelmiyor. Belediyeye gelip izin alıp yapmak istiyorlar. Ekip her zaman takip edecek ve tespit edilenlere gerekli işlemleri yapacak."

-TEŞVİK YASASI, KENTİN KADERİNİ DEĞİŞTİRDİ-

Felaketleri art arda yaşayan Düzce’nin kaderini değiştiren iki önemli gelişme, il statüsüne kavuşturulması ve 2004’te Yatırım ve İstihdamı Teşvik Yasası kapsamına alınması oldu. Teşvik sonrası kentte 100 fabrika kuruldu, 600 milyon doların üzerinde yatırım gerçekleştirildi ve 15 bine yakın yeni istihdam sağlandı.

Düzce Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Büyük, kentte 11 yıl önce taş üstünde taş kalmadığını hatırlatarak, sanayinin çöktüğünü söyledi.

Kentin imdadına Teşvik Yasasının yetiştiğini ifade eden Büyük, şöyle konuştu:
"Teşvik Yasasının ardından Düzce’ye çok sayıda sanayici geldi. Organize Sanayi Bölgesinde 55 parsel var, 41 fabrikamız üretime geçti. 2 kilometre ileride 2. Organize Sanayi Bölgemiz var. Orası yeni yapılanıyor ve orada daha büyük fabrikalarımız var. 150 milyon dolar yatırım yapan büyük fabrikalarımız var. Teşvik öncesi SSK primi ödeyen 8 bin işçi varken, bugün bu sayı 16 bine çıktı. Düzce bugün orta ölçekli sanayi kenti olmuştur. 2 ay sonra Teşvik Yasasının süresi doluyor. Düzce’nin şaha kalkabilmesi için bu yasanın en azından 1 yıl daha uzatılması, sanayicilere nefes aldıracaktır. İhracatta tıkanan, yatırımlarını durduran sanayiciler bir yıl daha fabrikalarını revize edebilir."
AA