El konulan arsa için ödeme alınabilir mi?

Posta köşe yazarı Tamer Heper, bugünkü yazısında kendisine yöneltilen "el konulan arsa için ödeme yapılması" ile ilgili soruya yanıt verdi.

1998’de hisseli tapu ile aldığım arsama imar için başvurdum. Kadastro geçerek arsamın yol tarafından 32 metrekarelik kısmına el konuldu. Şu an hisseli tapuda 108 metrekare resmi tapuda 74 metrekare gözüküyor. Bu durumda belediyeye veya hangi kurum ilgileniyor ise başvuru yapıp el konulmuş 32 metrekare arsa için ödeme alabilir miyim. ● G.S. 

Sorunun tek cümle ile yanıtı yok. Kayıtlar incelenmeden buna net bir yanıt verilemez. Zira, arsa hisseli ve buradan kadastro geçtiği söyleniyor.

Kadastro çalışması yapılmamış bir arsadan hisse alınması durumunda, sonradan bu yerden kadastro geçecek ise bu durum hissedarlara bildirilir. Kadastroda maliklerin belirlenmesi, mahallinde tarafların bulunması ile olur. Şayet taraf bulunmuyor ise muhitteki kimselerin tanıklığı ile bazı sonuçlara varılır.

Bu sonuçlar askıya çıkar, askı müddeti içinde itirazlar olabileceği gibi çalışmadan sonra 10 yıl içinde konuyla ilgili davalar açılabilir. Okuyucumun bütün bunları atlamış olması ihtimali zayıf.

Para ödenmez

Peki başka ne olabilir? Mevzi imar planı yapımı. Mevzi imar planı yapımı sırasında tarla vasfındaki araziler vasıf değiştirir arsa olur yani şehirleşme planına tabi olur. Böyle hallerde de arazinin bir dönem yüzde 35’i bir dönem yüzde 40’ı bedelsiz olarak malikinin elinden alınır.

Alınma nedeni şudur: Tarlalar arasındaki sınır bir çizgidir. Yani aralarında yol, cadde yoktur. Ancak şehir hayatında yollar, caddeler, meydanlar vardır. Dolayısı ile o bölge şehirleşirken yollar, caddeler, meydanlar ve kamu binaları için yer gerekir. Tarlalardan alınan yüzde 40’lık alanlar bu iş için tahsis edilir ve bu bu paylara para ödenmez.

Okuyucumun başına gelen bu olabilir. Hatta elinden yüzde 40’lık bölümü alınan tarla sahibi bu yerde arsa sahibi olduğu için malının değerinin arttığı da ileri sürülür.

Kayıtlar incelenmeli

Bunlar dışında bir de kamulaştırma söz konusu olabilir ama işlemleri için malikine mutlaka tebligat yapılır. Bazı hallerde tebligat adresi bulunmaz ise ilanen yapılmış olabilir. Bunun için arsa sahibine para ödenir.

Durumun ne olduğu tapu kayıtlarında görülür. Bir başka ihtimal de, yeni bir imar düzenlemesi ile bu arsaya verilecek imar durumunun yapılacak binanın belli bir mesafeye çekilmesini gerektirmesidir.

Bunun için böyle bir alanın kamuya terki öngörülmüştür. İhtimaller bunlarla sınırlı mı? Hayır, kim bilir başka ne ihtimaller var ama benim bir anda aklıma gelenler bunlar. En kesin sonuç için tapu kayıtları incelenmelidir.