El Salvadorlulardan Bitcoin kararına tepki!
El Salvador hükümeti geçtiğimiz günlerde Bitcoin'i resmi ödeme şekli olarak kabul etmişti. El Salvador vatandaşı söz konusu karara tepki gösterdi.
Orta Amerika ülkesi El Salvador, 7 Eylül günü aldığı kararla Bitcoin’i resmi ödeme şekli olarak kabul eden ilk ülke olmuştu. Birgün'de yer alan habere göre; aynı gün yüzlerce Savladorlu sokağa döküldü ve ülkenin başkenti San Salvador’da bu spekülatif para biriminin ödeme biçimi olarak kabul edilmesini protesto ederek karara karşı çıktı. Şehir merkezindeki meydandan Yasama Meclisine yürüyen eylemciler, Başkan Nayib Bukele’nin aşırı sağcı hükümetinin kararına tepkisini dile getirdi. Muhalefetteki solcu parti Farabundo Marti (FMLN) de eylemlere destek verdi.
Eylemciler kararı kabul etmediklerini uygulamaya dair büyük belirsizlikler olduğunu ve kararın kamu faydasına olmadığını belirtti. Kararın küçük işletmelerde uygulanabilir olmadığını, Bitcoin fiyatındaki büyük oynaklığın kişilerin alım gücünü olumsuz etkileyeceğini söyledi.
32 toplumsal örgütü çatısı altında toplayan Popüler Direniş ve İsyan Bloğu, eylemlerde öncülük yapıyor. Blok, devletin Chivo ismiyle kullanıma soktuğu elektronik cüzdan uygulamasını çalıştıracak akıllı telefonların nüfusun büyük bölümünün erişim sağlayamadığını dile getirdi. Örgütün açıklamasına göre Bitcoin ülkede yolsuzluğu ve yoksulluğu artırma riski de taşıyor.
Çeşitli ekonomistler de Bitcoin kullanımının yasadışı faaliyetlere sebebiyet verdiğini ve ülkeyi bir ‘kara para aklama cennetine’ dönüştürebileceği uyarısını yaptı. Bukele’nin neoliberal hükümeti tüm bu riskleri bilmesine rağmen kararı yürürlüğe koydu. Resmi kararın hemen öncesinde 20 milyon dolar değerinde 400 Bitcoin alındı. Aynı gün Bitcoin değeri çakıldı ve değeri bir anda 52 bin dolardan 43 bin dolara düştü. Muhalif kesimler ve sivil toplum kuruluşları aceleye getirilen karara tepki gösterdi. Latin Amerika’nın en yoksul ülkesi pozisyonunda olan El Salvador, 3 milyon dolarlık milli serveti bir günde kaybetti.
Çok sayıda kişi kararı reddetti
Bitcoin yasası Bukele’nin partisi ve destekçileri kontrolündeki parlamento tarafından Haziran'da onay verilmişti. Karar, kripto paranın yasal ödeme aracı olarak kullanılması için 200 milyon dolarlık yatırım yapılması, otomatik ve anlık konvertibilite sağlanması için 150 milyon dolarlık fon ayrılması, ülkenin çeşitli yerlerine Bitcoin bankamatikleri kurulması, ek olarak kişilerin Bitcoin kullanımına teşvik edilmesi için 200 milyon dolarlık ‘prim’ ayrılmasını içeriyordu. Tüm bu çalışmalar için Orta Amerika Kalkınma Bankası tarafından sağlanan ve aslen Salvadorlu Şirketlerin Ekonomik Toparlanması başlığı altında alınan krediden 600 milyon dolar kullanılacaktı.
Parlamento onayı sonrasında sert eleştiriler yapıldı. Tüm sektörlerden işçiler, üniversite öğrencileri ve ulaştırma çalışanları kararı reddettiklerini açıkladı. Francisco Gavidia Üniversitesi tarafından yapılan bir ankete göre Salvadorluların yüzde 77,5’i Bitcoin’in yasal ödeme aracı olarak kullanılmasının iyi bir fikir olmadığını düşünüyordu.
Hakimler de tepkili
Bitcoin yasası ile beraber Yüce Divan’ın aldığı diğer bir karar da protesto edildi. Karar, otoriter başkan Bukele’nin tekrar seçilmesinin önünü açıyordu. Kararın arka planı incelendiğinde Yüce Divan’ın mevcut üyelerinin tamamının Mayıs'ta iktidar koalisyonu tarafından atandığını hatırlamak gerek. Bu hamle uluslararası düzeyde oldukça eleştirildi.
Bitcoin El Salvador'da yasallaştı!