Elektrik santralı kurmak için de ÇED raporu alma şartı
Yeni yasal düzenleme ile artık elektrik enerjisi santralı kuracaklar da ÇED raporu almak zorunda
Art arda pek çok elektrik santralının çevre sorunları nedeniyle yargıya takılması EPDK'yı harekete geçirdi. Milyar dolarlık elektrik yatırımlarına 'yeşil' ayarı yapan EPDK, santral başvuruları için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu zorunluluğu getirdi. Artık EPDK'ya elektrik sant ralı için izin başvurusunda bulunanlar ÇED raporlarıyla birlikte başvurmak zorunda. ENKA'nın İzmir Aliağa'da kuracağı kömüre dayalı termik santrali nedeniyle büyük tartışmalar yaşanırken, CHP'li Kemal Anadol, santralın çevreye kirleteceği gerekçesiyle Danıştay'a başvurmuştu. Danıştay da ENKA'nin bu santralın yapımı için EPDK'dan aldığı lisansı durdururken, ENKA yanında İzdemir'in kuracağı santral başta olmak üzere pek çok santral yapımı da yargıya takıldı.
Yargı kararları üzerine harekete geçen EPDK da milyar dolarlık elektrik yatırımları için yeni düzenleme yaptı. EPDK, binlerce megavatlık kurulu gücü bulunan santral yatımlarının etkilenmesi üzerine, yasal düzenlemeye giderek, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nde değişiklik yaptı. Yeni yönetmeliğin, önümüzdeki günlerde Resmi Gazete'de yayınlanması bekleniyor. Daha önceki düzenlemeye göre, EPDK'dan yatırım izni almak için ÇED şartı bulunmuyordu. Şirketler de kuracakların santralın çevreye etkisine bakmadan yatırıma başlıyordu.
Eskilerde Çed şartı
YÖNETMELİK değişikliği, daha önceden EPDK'ya lisans başvurusunda bulunmuş olan yatırımcıları da kapsayacak. Buna göre, lisans başvuru aşamasında, lisansı uygun bulunmuş ve lisans almış yatırımcılar da ÇED raporlarını alarak EPDK'ya getirecek. Bu yatırımcılar da ilgili yönetmeliğin yayım tarihinden itibaren 60 gün içinde ÇED almak için ilgili kuruma başvurarak, bu başvuruda bulunduğunu da EPDK'ya bildirecek. Düzenlemeye göre, ÇED raporu için başvurmayan yatırımcıların lisans başvuruları reddedilecek.
Bakan en çok % 10 demişti elektriğe zam % 9.85 oldu!
ENERJİ Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), 1 Ekim'den geçerli olmak üzere sanayi elektriğinin fiyatını kilovatsaatte (KWH) yüzde 9.85, konut elektriğinin fiyatını yüzde 9.68, ticarethane elektriğinin fiyatını da 9.97 oranında artırdı. EPDK'nın 3 Eylül tarihinde TETAŞ'ın toptan elektrik kilovatsaat fiyatının yüzde 21.08 oranında artırılarak, 12.62 kuruştan 15.28 kuruşa çıkarılmasına dönük başvurusunu onaylamasının ardından, 20 elektrik dağıtım şirketi, toptan satış, EÜAŞ'ın üretim maliyeti ve Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezindeki (PMUM) maliyet artışlarını dikkate alarak yeni tarife tekliflerini hazırladı. Enerji Bakanı Taner Yıldız da önceki hafta elektriğe zammın en çok yüzde 10'larda olacağını açıklamıştı.
Lisans için gelene: ÇED'ini al da gel
BUNA göre, elektrik yatırımı yapmak için EPDK'ya lisans başvurusunda bulunacak firmaların, ÇED raporu almış olmaları zorunlu olacak. Yatırım yapmak için öncelikle Çevre Bakanlığı'na başvuracak olan yatırımcı, kuracağı santralin çevreye zarar vermeyeceğinin anlaşılması ve 'ÇED almasına gerek olmadığının' saptanması üzerine, EPDK'dan 90 gün içinde lisans alacak. Ancak kurulacak santralın çevreye çeşitli etkilerinin olacağının saptanması üzerine, EPDK, yatırımcıya ÇED raporu alması için 300 günlük süre tanıyacak. 300 gün içinde ÇED raporunu getiremeyen şirketlerin başvuruları iptal edilecek. Bu yatırımcıların kuruma verdikleri banka teminat mektupları da iade edilmeyecek.
Binlerce santral başvurusu var
EPDK'dan lisans almayı bekleyen binlerce santral projesi bulunuyor. EPDK'nın gündeminde, yeni lisans başvurusunda bulunan 7 bin 826 megavat kurulu güçte 114 adet santral bulunurken, inceleme aşamasında olan santrallar 89 bin 226 megavat kurulu güçte ve 976 adet oldu. Lisansı uygun bulunan 3 bin 951 megavat kurulu güçte 144 adet santral varken, lisans verilen santraller ise 36 bin 1879 megavat kurulu güçte ve 792'yi buldu. Buna göre, toplamda 2 bin 26 adet proje, çevre hassasiyeti ile kurulmuş olacak.
TEB TV kuruluyor
TÜRK Eczacıları Birliği (TEB), Mobilvision Group ve Digiturk'ün işbirliği ile tematik sağlık kanalı olarak yayın yapacak olan TEB TV'nin kurulumuyla ilgili anlaşma yapıldı. TEB TV Türkiye genelindeki 24 bin eczaneye 7/24 kapalı devre tematik sağlık kanalı olarak yayın yapacak ve eczanelerin kapanış saatinden itibaren de Digiturk üzerinden evlere yayın yapacak.
Deniz ÇİÇEK/Akşam
Konuyla ilgili basında yer alan diğer haberler
Danıştay dur dedi, EPDK santrallara yeşil ayar getirdi
Lisansı olup ÇED raporu olmayan elektrik santralı yatırımcıları 60 gün içinde rapor alacak ÇED raporu olmayan yatırımcının teminatı yanacak
Enerji sektöründe faaliyet gösteren yatırımcılar artık elektrik santrallarını kurmadan önce çevreye etkisini içeren rapor alacak.
Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporunu EPDK'ya sunmayan yatırımcının teminatı gelir kaydedilecek.
Danıştay İdari Dava Dairleri Kurulu'nun Enka Enerji A.Ş'nin İzmir Aliağa'da kurulmasını planladığı ithal kömüre dayalı santralın lisansın yürütmesinin durdurulmasına ilişkin kararı, binlerce megavat kurulu güçteki yüzlerce elektrik üretim santral yatırımını etkileyince EPDK yönetmelik değişikliğine gitti.
Değişiklik ile lisansa sahip olduğu halde hâlâ Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) almayan yatırımcılar bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten 60 gün içinde ÇED Yönetmeliği kapsamında alınması gereken karar için ilgili kuruma başvurmaları zorunlu olacak.
36 bin megavatlık 792 proje
Daha önce yatırımcılar santrallarının çevreye zararlı olup olmayacağını belirleyen değerlendirmeyi almadan yatırımlarını inşa ediyor, bu nedenle çevrecilerin büyük tepkisini çekiyordu. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol'un başvurusu üzerine ENKA Enerji'nin, İzmir Aliağa'da kuracağı 800 megavat kurulu gücündeki santralın lisansının yürütmesi durdurdu.
Danıştay'ın bu kararıyla lisans alıp ÇED raporunu hâlâ almayan yatırımcıların eteklerini tutuşturdu.
Bunun üzerine EPDK, yönetmeliğin bu yönde bir düzenlemeye giderek, santralların çevreye verdiği zararın analiz edilmesinin ardından lisanslarını teslim etmeye karar verdi. EPDK'dan lisans almayı bekleyen binlerce proje var.
EPDK'da yeni lisans başvurusunda bulunan 7 bin 856 megavat kurulu güçte 114 adet, inceleme ve değerlendirme aşamasında olan 89 bin 226 megavat kurulu güçte 976 adet, uygun bulma kararı alınan 3 bin 951 megavat 144 adet ve lisans verilen 36 bin 187 megavat 792 tane proje bulunuyor. İlgi çok büyük.
Bu kapsamda EPDK, Danıştay'ın çok sayıda proje için benzer karar vereceğini göz-önünde bulundurarak, lisans yönetmeliğinde yapacağı düzenleme ile söz konusu şirketlerden belli bir süre içinde ÇED getirmelerini isteyecek. Şirketlerin zamanında ÇED'i getirmemeleri durumunda başvuruları iptal edilecek.
Teminatlar gelir kaydedilecek
ÇED getirmemeleri durumunda proje sahibinin vermiş olduğu teminat EPDK'ya gelir olarak aktarılacak. Bu kapsamda yönetmelikte, "Mücbir sebepler ya da gerekçeleri Kurul tarafından uygun bulunan haller ile tüzelkişiden kaynaklanmayan nedenlerle Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında Çevresel Etki Değerlendirmesi olumsuz kararının alınması hali dışında, üçüncü fıkrada belirlenen süreler içerisinde bu madde kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde lisans başvurusu Kurul kararıyla reddedilir ve 7. madde çerçevesinde Kuruma sunulan banka teminat mektubu irat kaydedilir Bu aşamada üçüncü fıkra çerçevesinde Kuruma banka teminat mektubu sunulmuş ise başvuru sahibine iade edilir" denildi.
Yasaya uymuyor
Danıştay kararında elektrik üretim santralları projesinin çevreye uyumlu olup olmadığını bilinmeden üretim lisansı verilmesinin Anayasa ve Çevre Kanunu'nun EPDK'nın yönetmeliği ile aykırılık taşıdığı belirtilerek, "Elektrik Piyasası Kanunu'nun 1. maddesinde öngörülen elektriğin çevreye uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması amacının EPDK tarafından göz ardı edilmesi anlamına geleceği dikkate alındığında, çevre mevzuatı açısından zorunlu olan yasal sürecin, üretim lisansı verilmesi sürecinin dışında bir süreç olduğu yolundaki Daire kararında belirtilen nedenlerle hukuka uygunluk görülmemeştir" denildi.
Ayrıca, `ÇED olumlu' kararı veya `ÇED gerekli değildir' kararı alınmadan üretim lisansı verilmesine ilişkin EPDK kararında hukuka uyarlık bulunmamakta olunduğu kaydedildi.
Songül SELVİ/Radikal