Elektronik ihaleden her yıl 5 milyar tasarruf edilecek!

Kamu kesiminde bilişim teknolojilerinin kullanımı ve yararları üzerine 8 Mart tarihinde Ankara'da gerçekleşen 'Kamu Yararına Teknoloji Günü'nde, iki yıldır üzerinde çalışılan Elektronik Kamu Alım Platformu (EKAP) projesiyle ilgili gelişmeler paylaşıldı

Sistemin altyapısını hazırlayan Fujitsu ve Microsoft'un kamudaki bilişim projelerini anlattığı toplantıda ayrıca, EKAP projesini yürüten Kamu İhale Kurumu'nun Başkanı Hasan Gül de bulunuyordu. Hasan Gül ile toplantı sonrasında bu yıl yapılacak kamu alımlarını ve EKAP projesinin getireceği yenilikleri konuştuk.

EKAP projesi sayesinde kamu kurumlarının yılda yaklaşık 5 milyar TL, uygulamayı kullanan şirketlerin ise 200 milyon TL tasarruf edeceğini ifade eden Hasan Gül, krizden dolayı geçtiğimiz yıllarda etkilenen kamu alımlarının bu yıl seçim yılı olması nedeniyle artmasını bekliyor.

Öte yandan Hasan Gül, ihalelerin elektronik ortama geçmesiyle birlikte daha önce yeterli ilgiyi gösteremeyen KOBİ'lerin artık daha fazla ihalelere katılacağını öngörüyor.

Ekonomist: EKAP projesi kamu ihalelerinin elektronik ortama taşınması olarak tanımlanıyor. Bu kapsamda neler bulunuyor

Hasan Gül: Uygulamayı kullanan kurumların tüm ihale dokümanlarını tek bir yerden online olarak kontrol edilebildikleri projede; elektronik teklif hazırlama, teklif gönderme, değerlendirme ve ihale sonuçlandırma uygulamaları da elektronik ortamda yapılacak. EKAP projesi kapsamında imza beyannamesi ve sirküler sunma zorunluluğu ortadan kalkıyor. İhale dokümanı satın alma, oda kayıt belgesi sunma maliyeti de yok.

EKAP projesi kapsamında pilot uygulama olan tıbbi cihaz ve ilaç sektöründe başladı. Neden pilot uygulama olarak tıbbi cihaz ve ilaç sektörü seçildi

Tüm sektörlerde sisteme geçilmesi için mal alım kalemlerinin sayısallaştırılması gerekiyor. Bu anlamda sağlık sektöründe hazır veriler vardı. Tıbbi ilaç malzemeleri konusunda bu çalışma hazırdı. Aynı zamanda kamuda mal alımı olarak bakıldığında tıbbi cihaz ve ilaç malzemesi alımı en büyük paylardan birini oluşturuyor. O yüzden pilot sektör olarak önemli bir seçim.

Diğer alanlara uygulama ne zaman yayılacak

Diğer sektörlerde de şimdi çalışmalar "yapılıyor. Diğer yönü de elektronik ihalenin en iyi çalıştığı alanın mal alımı olması. Rekabetin sağlayabileceğiniz alan da yine bu kısım.

Bu geçiş kademeli olarak mı yapılacak

Öncelikle pilot çalışma ile teknolojik olarak bu uygulamanın yapılabilirliğini gösterdik. Bundan sonra yeni bir analiz yapıp çalışma takvimi hazırlayacağız. Evet, sektörlere kademeli bir geçiş olacak. Hem tasarruf sağlama potansiyeli fazla olan, hem de elektronik ihalenin uygulanabilirliği fazla olan sektörlerden seçim yapacağız.

Mümkün olduğu kadar kısa bir sürede tüm sektörlere yayacağız. Tüm mal alımları için elektronik ortama geçişi sağlayacağız.

Yeni uygulama neleri değiştirecek, bir sonraki evre ne olacak

Tüm satın alma kalemleri sayısallaştırılacak. Sisteme adli sicilin de entegre olması gerekiyor. Çağrı merkezimiz de devreye girdi. Ayrıca EKAP projesi için Hacettepe Teknokent'te bir ofis kurulacak. Üç dört kişiyle başlayan ekibimiz 40 kişiye ulaştı ve şimdi 60'a çıkarılması planlanıyor. Bunun içinde sistemi korumak için felaket kurtarma merkezi de olacak. 3 bin 200 metrekarelik bir bina kiralıyoruz. 1 Ağustos gibi taşınmayı planlıyoruz.

Tamamen tüm sektörlerde elektronik ortamda ihale yapılması ne zaman gerçekleşecek

İhale sürecinde kağıtları kaldıracak ve tamamen elektronik ortama geçilecek sistem için çok ciddi bir Ar-Ge çalışması gerekiyor." Bunun için üniversite, Sanayi Bakanlığı, TOBB ve TÜBİTAK'ın işbirliğiyle ortak platformda bir araya gelinip ürün sayısallaştırılması yapılacak. Pilot çalışmada da bu ortak çalışma yapıldı. Bunun için de teknokent uygun bir çalışma alanı olacak. Bir iki yıl içinde tüm süreç tamamlanacak gibi gözüküyor.

Uygulamayla birlikte nasıl bir tasarruf sağlanacak

Bir mali yılda kamu kurumlarına 5 milyar TL, ihaleye teklif veren gerçek veya tüzel kişilere ise 200 milyon TL tasarruf sağlayacağı öngörülüyor.

Ayrıca işleyişin daha fazla rahatlaması sağlanacak. Mevcut durumda istekli kurum, ihale açıldığında dokümanı almak ya da incelemek için ihalenin olduğu yere gitmek zorunda. Çoğu üretici İstanbul'da ama örneğin Iğdır'da bir hastanenin açtığı ihaleyle ilgilense bile sırf dokümanı görmek ve incelemek için oraya gitmek durumunda. Bunun için birini görevlendirmeniz gerekiyor.

Bu durumdaki bir isteklinin diğer şehirlerdeki ihalelere katılımı zor oluyor. Çünkü bir sürü masraf yapması gerekiyor. Ama EKAP sistemiyle artık oraya gitmeden ihale dokümanını elektronik ortamda inceleyebiliyor ve teklif verebiliyorsunuz.

Başka ne gibi yararları olacak

Kamu tarafını psikolojik olarak da rahatlatacak. Daha şeffaf bir ortam olacak. Şimdi bir şirkete ihale kalması bile dedikoduya açık oluyor. Bu yöntemle bu da azalacak.

İhaleye katılım artacak. Çünkü ihaleye katılım masrafı azalıyor, rekabet artıyor, herkes her ihaleye teklif verebilir duruma geliyor. Şu anda büyük şirketler zaten her ihaleye istediği gibi katılabiliyor. Çünkü bunun için ayrı bir ekibi var onlar inceliyor, teklif yapıyor ve süreci takip ediyor.  Ancak küçük şirketler yani KOBİ'ler bu sürece dahil olamıyor. Şimdi ise KOBİ'lerin daha fazla katılımları olabilecek.

KİK olarak gündeminiz çok yoğun ve farklı alanlardaki birçok ihale ile ilgili faaliyet yürütüyorsunuz. Yeni uygulamalar da devreye giriyor. 2010 yılı kurum açısından nasıl geçti, sizi en çok meşgul eden ihaleler hangileri oldu

İhaleyi bizzat biz yapmıyoruz, yapan idarelere kolaylaştırıcı hizmetler sunuyoruz. Mevzuat hazırlıyoruz, eğitim veriyoruz, istatistikleri tutuyoruz, şikayetleri inceliyoruz, harcamalar konusunda çalışmalar yapıyoruz. 25 bin idare, yılda ortalama 150 bin tane ihale yapıyor. Ama yapılan ihalelerde son yıllarda azalma eğilimi söz konusu.

Neden

Çünkü artık yeni kanunla daha çok yıllı ihale yapma şansı geldi. Eskiden bir yılda olan ihaleler üç yılda bir yapılıyor. Çerçeve anlaşma yapma gibi yeni unsurlar da geldi. Bir kısmı kanun kapsamında bir kısmı da istisna kapsamında yapılan ihaleler var. Bunları bir araya getirdiğimizde yıllık o kadarlık bir miktarda ihale yapılıyor diyebiliriz.
Krizin de ihalelerde etkisi oldu. 2008'e göre 2009 yılında daha az ihale yapıldı. 2010 yılı rakamlarında ise artış var.

20İO'da ne kadar ihale yapıldı 2011 beklentisi nedir

Kritik olan ihale sayısı değil aslında ne kadar alım yapıldığı daha önemli. 2008'de 84 milyar TL olan kamu alımı, 2009'a 66 milyar liraya geriledi. 2010'daki rakam 70 milyar TL oldu. Beklentimiz bütçe rakamlarıyla ilişkili.

Kamu alımına dönüşen rakamlar yatırım rakamları oluyor. 2010 yılında yatırım bütçesi büyüktü. 2011 yılı yatırım bütçesi de büyük o nedenle geçen yıla göre artış bekliyoruz. Seçim yılı olması da etkili olacak Çünkü seçim olan yılda kamu alımları artar.

2010'da gerçekleşen toplam kamu alımı tutarının çoğunluğunu belediyeler oluşturuyor. Onu KİT'ler, Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı izliyor. Bu sıralama 2011'de de benzer mi olur Büyük alımların hangi alanlarda olması planlanıyor

Evet sıralamanın benzer olmasını bekliyoruz. Belediyeler her, zaman daha fazla kamu alımı yapıyor. Ancak en azından bazı belediyeleri ayırmak gerekiyor. Çünkü bunun büyük kısmını İstanbul Belediyesi oluşturuyor. Örneğin, İSKİ'nin yatırım bütçesi, birçok bakanlığın yatırım bütçesinden daha fazladır.

Belki büyük şehir belediyelerini ayırırsak daha açıklayıcı olur. İhale yapan idare sayıları artık bizim kontrolümüzde ve bundan sonra daha sağlıklı bilgiler elde edilecek. Yeni bir istatistik çalışması hazırlıyoruz. Artık kamu harcamalarında belediye, il ve bölge bazlı istatistikleri de paylaşabileceğiz. Ayrı kategorilerdeki istatistikler böylece incelenebilecek. Bu yılsonuna kadar tamamlanmış olur.

2011 ihale takviminizdeki beklentiler neler

Marmaray gibi 3-4 milyar dolarlık projeler olduğunda ihale toplam büyüklüğü otomatik olarak artıyor. Türkiye'de gelişmişliğiyle paralel olarak büyük projelere imza atıyor. Ama bazıları bizim kurumumuzu kapsamıyor.

Yap-işlet-devret olarak yapılan ihaleler, örneğin İstanbul-İzmir otoyolu bizim kapsamımıza girmiyor çünkü kamu ihale kanunu kapsamında değil. Büyük projelerin çoğunluğu da bizim kanuna göre olmayan projeler. Bizim kapsadığımız en büyük ihaleler; baraj, karayolları ve TCDD ihaleleri oluyor. Bunlar yatırım planına göre yine bu yılda olabilir.

Rakamlarla EKAP

Kayıtlı idare sayısı 21.000
Kayıtlı istekli sayısı 12.000
Kayıtlı kullanıcı sayısı 200.000
115.000 adet ihale kaydı
100.000 adet ihale ilanı
156.000 adet teyit
60.000 adet sözleşme
EKAP sitesi günlük ortalama 60.000 ziyaretçi
Toplam ziyaretçi sayısı 6,5 milyon
EKAP'a kayıt olacak toplam idare sayısının 25.000'e, toplam istekli sayısının 100.000'e ve kayıtlı kullanıcı sayısının ise 750.000 kişiye ulaşması bekleniyor.
Ekonomist/Gözde Yeniova