Emekli olacaklar dikkat! Bunları yaparsanız çok daha yüksek maaşı alacaksınız!
EYT’lilerin emekli olabilmesinin yolu açılınca akıllara gelen soru, “Emeklilikte nasıl daha fazla maaş alabilirim?” oldu. İşte bu sorunun yanıtını uzman bir isim verdi… jpg'/>İşte bu sorunun yanıtını EY SGK Hizmetleri Yardımcı Ortağı Hakkı Demirci, Ekonomist dergisindeki yazsında verdi
Yaşın ilerlemesine bağlı olarak çalışma gücünün azalıp, gelir kaybına uğrayan sigortalıların geçimlerini sağlamak amacıyla kurulmuş yaşlılık sigortasından bağlanan aylığı ifade eden emekli aylığını daha yüksek almak mümkün mü?
İşte bu sorunun yanıtını EY SGK Hizmetleri Yardımcı Ortağı Hakkı Demirci, Ekonomist dergisindeki yazsında verdi.
Peki Demirci’ye göre, 4/A kapsamındaki sigortalılar nasıl yüksek emekli maaşına kavuşabilir?
Demirci, bir hizmet akdine dayalı olarak bağımlı olarak çalışan ve 4/a sigortalısı olarak tabir edilen eski SSK’lıların yüksek emekli maaşı almaları için temel iki belirleyicinin bulunduğunu bildirdi.
Bunların; çalışma dönemlerinde yüksek prime esas kazançlar üzerinden adlarına emeklilik primi kesilmesi ve yüksek aylık bağlama oranlarının elde edilmesi olduğunu vurgulayan Demirci, “Ancak her ikisi de her istenildiğinde değiştirilebilecek bir esnekliğe sahip değil” ifadelerini kullandı.
Verilere göre Türkiye’de halen yüzde 30-35 bandında bir kayıt dışı çalışmanın bulunduğuna işaret eden Demirci, kayıtlı çalışanların çok önemli bir oranının primlerinin de asgari ücret üzerinden ödendiğini hatırlattı.
Demirci, “Bu nedenle yüksek emekli aylığı için yüksek kazanç üzerinden çalışmanın pek çok çalışan için mümkün olamamakta” ifadelerini kullandı.
EMEKLİ AYLIĞI NASIL HESAPLANIR?
SGK emeklilik yaşında olduğu gibi hesaplama sisteminde de önemli değişiklikler yapıldığı bilgisini veren Demirci, sosyal güvenlik sisteminin finansman açığının kapatılması için emeklilik şartlarının zorlaştırıldığını, buna karşın bağlanan maaş oranlarını belirleyen hem aylık bağlık oranları hem de ortalama kazancın hesabında dikkate alınan güncelleme katsayısının ise düşürüldüğünü söyledi.
Emekli aylığının hesabında temel olarak 3 dönem ayrımı bulunduğunu bildiren Demirci bunların,
01.2000 tarihinden önce, 01.2000 ve 01.10.2008 tarihleri arası ve 10.2008 tarihinden sonra, olarak belirtilebileceğini dile getiren Demirci, Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesinde en yüksek emekli aylığı,Gösterge yerine TÜFE ve ekonomik büyüme hızının tamamının baz alındığı 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arasında 2000 yılı öncesine göre biraz daha düşük emekli aylığı, GSYİH gelişme hızının sadece yüzde 30’unun hesaba katıldığı 01 Ekim 2008 tarihi sonrasında en düşük emekli aylığının söz konusu olduğunun altını çizdi.
Özellikle 4A ve 4B çalışanlarda SGK prim ödeme tarihlerine bağlı olarak aylık bağlanma oranı ve maaşlardaki alt sınır oranının değişmesi nedeniyle emekli maaşları da önemli oranda değişebildiğini vurgulayan Demirci şöyle devam etti:
Üçüncü dönem olarak adlandırabileceğimiz 01 Ekim 2008 tarihinden sonra düşük prime esas kazançlarla, çalışanlarda önceki dönemlere göre oldukça düşük emekli aylıkları söz konusu olabilmekte. Son sosyal güvenlik düzenlemesinin ardından asgari ücretin üç kat ve altında maaş alan işçiler açısından eski dönemlere kıyasla daha dezavantajlı bir durumun olduğu söylenebilir. Yüksek ücretle çalışanlar açısındansa her hangi bir mağduriyet söz konusu değildir.”
EMEKLİ OLUNCA YÜKSEK MAAŞ ALMAK İÇİN NELER YAPMALI?
Yüksek emekli maaşı için ne yapmak gerek? sorusunu da yanıtlayan Demirci, emekli aylığı hesabında önceki dönemlerin aksine emekliliğe yakın dönemlerde ödenen primler değil, ödenmiş olan tüm primler dikkate alındığını bildirdi.
Demirci, daha yüksek emekli maaşı alabilmek için de mümkün mertebe, gerçek ücretler üzerinden SGK primi ödenmesi gerektiğini vurgularken, düşük kazançlı çalışanlar için birden fazla işverene bağlı kayıtlı çalışmanın da emeklilik hesabında avantaj sağlayacağını bildirdi.
Bunun dışında, 2000 yılı öncesi borçlanmaların mutlaka yüksek tutarlardan yapılmalısını tavsiye eden Demirci, ayrıca emeklilik tarihi seçimi yapılırken içinde bulunulan ekonomik göstergelerin de dikkate alınması ve son 3.5 yıl kuralına dikkat edilmesi gerektiğini bildirdi.