Erdoğan Bayraktar: Geleceğin şehirleri kentsel dönüşümle olacak!
TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, Gelişmiş yaşam alanlarını yaratmanın bir zaruret halini aldığını belirterek, "Söz konusu geleceğin şehirlerini yaratmak, ancak kentsel dönüşümle mümkün olacaktır" dedi
Bayraktar, Çırağan Sarayında düzenlediği basın toplantısında,
Türkiyenin 500 bin konut üretimi hedefini yakaladığı 2011 başı itibariyle,
ülkenin gelecekteki konut stratejileri ile ilgili yeni hedeflerini, konut ve
kentleşmeye ilişkin öncelikleri ve bunların başında gelen kentsel dönüşümü
uluslararası düzeyde değerlendirmek amacıyla 4-5 Mart 2011de İstanbulda Konut
Kurultayı düzenleneceğini bildirdi.
Kurultayın ana temasının "Konutta Yeni Yaklaşımlar, Stratejiler,
Eylemler ve Kentsel Dönüşüm; Doğal Afetlere Hazırlıklı Bir Türkiye İçin Kentsel
Dönüşüm Seferberliği" olarak belirlendiğini dile getiren Bayraktar, şöyle
dedi:
"Bugün dünya nüfusunun neredeyse yarısı günde 2 doların altında bir
gelirle yaşıyor. Bu yoksul kitleler iş ve aş için göç ettikleri kentlerde en
riskli, kirli, çarpık yapılaşmalarda barınma ihtiyacını gidermeye çalışıyorlar.
BM raporları, sadece on yıllar içinde dünya yoksulluk merkezlerinin büyük kentler
olacağı öngörüsünde bulunuyor. Benzer şekilde Türkiyede de gecekondu ve kaçak
yapılaşma yoksulluğu besleyen bir yapı oluşturuyor. Ancak ekonomik açıdan gelişen
Türkiyede, halkımız geleceğin şehirlerinde daha güvenli, daha mutlu, daha
huzurlu, daha modern ortamlarda yaşamayı hak ediyor.
Bu inançla TOKİ olarak yoksul vatandaşlarımızın konut sorunu ve kaçak
yapılaşmayla mücadele etmeyi kendimize görev biliyoruz. Sosyal konut üretimi
yoksullukla mücadelede önemli bir çözüm aracıdır; biz en azından bu kitlelerin en
temel insan hakkı olan sağlıklı barınma hakkını yaygın biçimde karşılamayı
hedefledik. Bugün geldiğimiz noktada Türkiye genelinde 500 bin konuta
ulaştık."
Acil konut ihtiyacının yüzde 5 ila 10 kadarını üreten TOKİnin, 2003
yılından bugüne alt ve orta gelir gruplarının ihtiyacı olan sosyal konutlar, uydu
kentler, afet konutları ve göçmen konutları; tarım-köy uygulamaları, kamusal
uygulamalar ve altyapılı arsaların üretimini gerçekleştirdiğini anlatan
Bayraktar, TOKİnin Cumhuriyet tarihinin en büyük gecekondu dönüşümü ve kentsel
yenileme uygulamasını hayata geçirerek Türkiye genelinde 248 projeyi yürüttüğünü
ifade etti.
Bayraktar, gelişen Türkiyenin çok daha iyisini hak ettiğine
inandıklarının altını çizerek, "Hem bölgesel anlamda hem de ekonomik açıdan
gelişen Türkiyede güvenli, çağdaş, sosyal ve ekonomik açıdan gelişmiş yaşam
alanlarını yaratmak bir zaruret halini almıştır ki söz konusu geleceğin
şehirlerini yaratmak, ancak kentsel dönüşümle mümkün olacaktır" dedi.
Kentsel dönüşüm projelerini, Türkiyenin sosyal atılım sağlamasının
önemli yollarından biri olarak gördüklerini dile getiren Bayraktar, şunları
kaydetti:
"Türkiyenin şehirlerini salaş yapılardan ve plan dışı kaçak yapılardan
arındırmadıkça bir deprem kuşağında olan ülkemizde deprem fay hattı üzerinde
bulunan binaları depreme karşı güvenli hale getirmedikçe gelişmiş bir ülke
olamayacağımız bir gerçektir. Deprem dönüşümlerinde sürdürülebilirliği sağlamanın
en önemli ve etkili aracı kentsel dönüşümleri yaygınlaştırarak
gerçekleştirmektir."
Kentsel dönüşümün çağdaş ve modern şehirler yaratmanın ötesinde kentsel
standartları ve iş potansiyelini artırarak ekonomiyi canlandırdığını, işsizliği,
kentsel yoksulluğu azalttığını bildiren Bayraktar, kentsel dönüşümün doğal
kaynakların sürdürülebilirliğini sağladığını, kaynak israfını engellediğini,
gecekondu bölgelerindeki illegal oluşumların önünü keseceğini, vatandaşın devlete
olan aidiyet duygusunu artıracağını, şehirleri güzelleştireceğini ve böylece
toplumun huzur ve mutluluğunu yükselteceğini ifade etti.
-"KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN TÜM AKTÖRLERİ BİRARAYA GELECEK"-
Bayraktar, Konut Kurultayında kentsel dönüşümün tüm aktörlerini biraraya
getireceklerini belirterek, mimarlık, mühendislik, kültür, yerel yönetim, sanat,
şehircilik, inşaat, çevre, eko sistem, jeoloji gibi farklı, ama birbirini
tamamlayan disiplinleri temsil eden dünya çapında uzmanların bilgilerini,
görüşlerini ve yorumlarını etkinlikte paylaşacağını söyledi.
ABD, Meksika, Güney Kore, İngiltere, Japonya gibi ülkelerden gelecek
katılımcıların tecrübelerini aktaracağını anlatan Bayraktar, ağırlayacakları
konuklar arasında BM Habitat İnsan Yerleşimleri Merkezi Başkanı Joan Clos,
Columbia Üniversitesinden Global Düşünce Komitesinin eş başkanı, ünlü sosyolog ve
global şehir kavramını yaratan Saskia Sassen, Tokyo Valisi Shintaro Ishihara,
Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Global Konut Finansmanı Müdürü Douglas Grayson,
Uluslararası Şehir ve Bölge Plancıları Odası Başkanı Ismael Fernandez, BM Çevre
ve Sürdürülebilir Gelişim Program Direktörü Katalin Zaim ve Emre Arolat gibi
dünyaca ünlü mimarların bulunduğunu bildirdi.
Erdoğan Bayraktar, kurultayda doğal afetlerin tehdidi altında yaşayan
kentlerdeki konutları dönüştürmek ve iyileştirmek konusunda uygulanabilir ve
hızlı çözüm önerilerinin ele alınacağını, depreme karşı dönüşümde toplu yenileme
çerçevesinde sürdürülebilir konut edinimi üzerine sektörel işbirlikleri, yeni
aktörler ve yeni roller konularının masaya yatırılacağını, kentsel dönüşüm model
arayışlarında uluslararası deneyimlerin paylaşılacağını ve bu projelerin
finansman olanakları üzerinde durulacağını söyledi.
-"SONUÇLAR DÖNÜŞÜM ACİL EYLEM PLANI HALİNE GETİRİLECEK"-
Kentsel dönüşüm ve deprem dönüşümünün büyük bir proje olduğunu vurgulayan
Bayraktar, şöyle devam etti:
"Kurumların tek başına altından kalkabileceği bir iş değildir. Bu
süreçte tüm aktörlerin desteği alınmalı; her kesimden temsilciler biraraya
gelerek çözüm üretilmelidir. Kentsel dönüşümde devlet-vatandaş bütünleşmesi
sağlanmalı; yasal düzenlemeler yapılmalı ve koordinatör kurum belirlenmelidir.
Kısaca bu iş bir devlet politikası haline gelmelidir. Çünkü Türkiye büyük bir
değişim ve dönüşüm yaşıyor. Türkiye onurlu bir gelişme yaşıyor. TOKİ olarak biz
de modern, çağdaş, bilimsel dünyayla bütünleşmenin gereği olarak, kentsel
dönüşümle bu sürece katkı sağlamamızın gerektiğine inanıyoruz."
Bayraktar, kurultay sonrasında, 11 oturumun sonuçlarının kamuoyuyla
paylaşılacağını, bu sonuçları Dönüşüm Acil Eylem Planı haline getirerek takip
edeceklerini bildirdi.
Soruları da yanıtlayan Bayraktar, bugüne kadar 148 bin konut
projelendirdiklerini, 50 bin konuta başladıklarını ve yaklaşık 30 binini
tamamladıklarını söyledi.
Kentsel dönüşüm çalışmaları için bir model belirleyip belirlemediklerine
yönelik soru üzerine de kentsel dönüşümde özellikle üzerinde durduklarının
gecekondu bölgelerinin, kaçak, salaş, depreme dayanıksız yapıların dönüştürülmesi
olduğunu, Türkiyenin en önemli meselesinin bu olduğunu kaydetti.
Güney Kore ve İspanyanın Türkiyeden bu konuda iki adım önde olduğunu,
kişi başına gelir seviyesini 15 bin doların üzerine çıkardıktan sonra kentsel
dönüşümde başarılı olabildiklerini anlatan Bayraktar, "Bize benzeyen iki örnek
Meksika ve Brezilyadır. Brezilya kentsel dönüşüme 250 milyar dolar para
ayırmıştır. Biz Meksika ve Brezilyadan daha başarılı olduğumuzu söyleyebiliriz"
dedi.
-"KENTSEL DÖNÜŞÜMDE VATANDAŞ KARŞISINDA DEVLETİ GÖRMELİ"-
Türkiyenin 16 büyük şehrinde, 248 noktada kentsel dönüşüm yaptıklarını,
bazı yerlerde çok başarılı olduklarını, ama bazı yerlerde de aşırı rant
beklentisi bulunduğunu dile getiren Bayraktar, şunları söyledi:
"Paylaşmak istediğim en önemli sorun, kentsel dönüşüm, devlet eksenli
bir politikayla yürütülmelidir ve ilgili tüm aktörlerin desteğini gerektiren bir
organizasyondur. Kesinlikle özel mülkiyete konu edilmemelidir. Yapım aşamasında
ancak özel sektör devreye sokulmalıdır. Anlaşma aşamasında vatandaş karşısında
devleti görmek ve devletten garanti almak ister. Biz hassasiyetle ifade ediyoruz,
kentsel dönüşümlerde devlet vatandaşın yanındadır, vatandaş için en iyi ne ise
onu yapmaya çalışmaktadır. İyi niyetli vatandaşlardan toplumun her kesiminden
yardım beklemekteyiz."
Bayraktar, Türkiyenin konutta iyi bir boyut yakaladığını, TOKİnin
Başbakanlığa bağlı olarak çok iyi bir yürütme yakaladığını ve kentleri kötü ve
dayanıksız yapılardan arındırmak zorunda olduklarını, özellikle 5 büyük kentin
yöneticileriyle büyük bir çalışma içinde olduklarını belirtti.
Bayraktar, kentsel dönüşümü yaparken demografik yapı ve sosyal yapıları
da bozmamak için çalıştıklarını dile getirerek, "Sosyal boyut en önemli boyut.
bu konuda da çok başarılı, çok bilgili olduğumuzu söyleyemeyiz" diye konuştu.
Erdoğan Bayraktar, bir gazetecinin, "Başbakan Erdoğanın çılgın
projesi" diye Karadeniz kıyısında 3,4 milyon kişinin yaşayacağı bir projenin
yapıldığının kamuoyuna yansıdığını belirterek, "Böyle bir proje var mı"
sorusuna "Ne diyeyim, ancak teşekkür ederiz" yanıtını verdi.
Bir soru üzerine Bayraktar, yaptıkları konutlarda çok büyük bir kaliteyi
yakaladıklarını söyleyemeyeceklerini, ancak 8 sene öncesine göre bugün kalitenin
en az 3 misli arttığını ifade etti.
TOKİ ile iş yapan müteahhitlerin sayısının 800e ulaştığını belirterek,
şunları kaydetti:
"Notu çok düşük olan müteahhitleri dışlıyoruz, onlar iş alamıyorlar. Bu
müteahhit bu işi yapamaz deyip işi iptal ediyoruz. 2003 yılının başında 300
kadar müteahhitimiz vardı yüzde 35i döküldü. İşini bitiremedi, iflas etti. Ama
şu anda TOKİde iş yapan 600 kadar müteahhit var ve işini yapamayan müteahhit
oranı da yüzde 6lara, 7lere düştü. Müteahhitlerde de çok ciddi kalite artışı
oldu. Dünyanın çeşitli ülkelerinden 30 tane ülke Türkiyedeki konut üretim
modelini incelemek istiyor, Türkiyeden yardım istiyor. Bu bakımdan yurt dışı
çalışmalarımızı da yakında kamuoyu ile paylaşacağız."
AA