Eti Soda Sanayi Tesisi bugün açılıyor

Ciner Grubu'nun, iki yılda tamamladığı Beypazarı'ndaki Eti Soda sanayi üretim tesisi, bugün Başbakan Recep Tayip Erdoğan tarafından açılacak. Bir milyon ton üretim kapasiteli tesis üretiminin tamamını yurtdışına satacak.
Ciner Grubu'nun yüzde 74 hissesine sahip olduğu Beypazarı Eti Soda AŞ'nin, kuruluşu 1998'e uzanıyor. Yaklaşık 11 yıldır çeşitli safhalardan geçen proje, bugün fiili üretime başlıyor. Projenin uzun öyküsünü en iyi Eti Soda Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Aydın'ın şu sözleri özetliyor:
"Bu standart bir sanayi tesisi değil. Konfeksiyon bir tesis değil. Bir otomotiv fabrikası yatırımı yapmak isterseniz, bir yer seçer gider yatırımınızı yaparsınız. Ama maden yatırımında terzi usulü çalışırsınız. Bu yatırım çok büyük aşamalardan geçti. Çeşitli yerlerde kuyular açtık. Testler yaptık. 2000 metre sondaj yaptık. Bütün bunlardan sonra yatırım tesisine dönüşmesi 2 senemizi aldı."
Ciner grubu, 2007 mart ayında,  bölgede bulunan soda külünün çıkarılması ve üretilmesi amacıyla, sıfırdan üretim tesisi kurma kararı aldı. Açılışı yarın Başbakan Erdoğan tarafından yapılacak tesisin yatırım tutarı 375 milyon Dolar. Açılışa, Rusya Enerji Bakanı Shmatko ile Çin Büyükelçisi'nin de katılacağı öğrenildi. Mart başında deneme üretimine başlayan tesisin, mart sonuna doğru gerçek üretime geçmesi planlanıyor. Tesiste halen 600 kişi istihdam ediliyor.  

Devler kapıda bekliyor

Kimya ve cam endüstrisinde yoğun olarak kullanılan soda külü çıkaracak tesisin üretim kapasitesi 1 milyon ton. Haziran ayına kadar 500 bin ton üretim yapacak tesisin, yıl sonuna doğru tam kapasite rakamlarına ulaşacağı belirtildi. Üretim Derince Limanı'ndan Ortadoğu, Güney Avrupa ve Kuzey Afrika ülkelerine ihraç edilecek. Dünyada tüketimin 42 milyon ton olduğunu belirten Eti Soda'nın genel müdürü Akın Karabeyoğlu, toplam tüketimin yüzde 2,5'unu karşılayacaklarını söyledi. Dışarıda, Henkel, Unilever, Procter & Gamble gibi kimya devlerinin kuyrukta beklediğini belirten Karabeyoğlu, `Bizden numune bekliyorlar. İstediğimiz kaliteyi yakaladığımızda, numunelerimizi göndereceğiz. İç pazarda müşteri olarak sadece Şişe Cam var. O da, Mersin'de kendi fabrikasından ihtiyacını karşılıyor." diye konuştu.
Yatırımın 3.8 yılda kendisini amorti edeceğini belirten Karabeyoğlu, yıllık 300 milyon Dolar ciro ve 150 milyon Dolar kar hedeflediklerini sözlerine ekledi.

Eti Soda Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Aydın: "Dünyada örneği çok az olan bir yatırım"

Projenin orjinalliği zorluğundan kaynaklanıyor. Doğrudan doğadan alınan bir cevher son derece komplike bir tesiste rafine edilip, mamüle dönüşüyor. Projenin başarısı, doğadan cevheri kazanmanın performansına yer ütünde kurulmuş olan tesisin randımanlı çalıştırılmasına bağlı. Doğayla birebir bağlantılı bir süreç olması nedeniyle zor olan birçok parametrenin üst düzey teknoloji kullanılarak kontrol altına alınma zorunluluğu var. Bu nedenlerden dolayı tesisimiz,  standart bir sanayi tesisi olarak nitelendirilemez.
Dünyada örneği çok az olan üretim kapasitesi yönüyle de, dünyanın önde gelen tesislerinden biri olması özelliğindedir. Önümüzdeki yıllarda da bu tesis sektörde izlenecek ve yol gösterici olacaktır. "

Avrupa'nın tek doğal kaynağı

Dünyada sadece üç yerde doğal soda külüne esas teşkil eden trona cevheri bulunuyor. En büyük trona rezervi ABD'de, ikincisi Türkiye'nin Beypazarı bölgesinde, üçüncüsü ise Çin'de bulunuyor. Beypazarı bölgesi,  kıta Avrupa'sına yönelik tek doğal kaynak olarak biliniyor. Sodyum karbonat ve sodyum bikarbonaın yeraltında cevher olarak bulunduğu şekle Trona madeni deniyor. Eti Soda AŞ, sıvı madencilik tekniğini kullanarak yer altından çıkarıp sodyum Karbonat(soda külü) ve Sodyum Bikarbonat olarak üretecek. Şu anda Soda Külü'nün en büyük üreticisi ve aynı zamanda tüketicisi Çin. Verilere göre, soda külünün dünya çapında  42 milyon tonluk  üretimi, 45 milyon tonluk  tüketimi  mevcut. Soda külü dünyada en çok cam üretim endütrisi ile kimya ve detarjan sanayinde kullanılıyor. Sodyum Bikarbonat ise daha çok hayvan yemi, baca gazı tribünleri üretiminde kullanılıyor. Beypazarı'nda Sodyum Bikarbonat üretiminin gıda koteksine uygun yapılacağı belirtildi.

ETİ SODA AŞ'nin özellikleri

-Eti Soda Kamu ve özel ortaklığıyla kurulan bir şirket; Yüzde 74'ü Ciner Grubu'na, yüzde 26'si Eti Maden İşletmeleri'ne ait.
-Soda külü, sodyum karbonat, sodyum bikarbonat ve sudan oluşan endüstriyel bir mineral
-Beypazarı bölgesinde toplam 240 milyon tonluk trona rezervi bulunuyor. Rezervin ömrü ise 43 yıl
-Tesisin yıllık 1 milyon ton soda külü, 100 bin ton sodyum bikarbonat üretim kapasitesi var.
-Soda külü, cam, kimya ve detarjan sanayinde kullanılıyor
-Sodyum bikarbonat ise gıda ve ecza sanayinde kullanılıyor.