Ev sahibi kirayı düşük gösteremeyecek
Kirayı bankaya yatırmayı zorunlu hale getiren Maliye, mülk sahiplerinin peşini bırakmıyor. Kayıt dışıyla mücadele kapsamında kira beyanları da mercek altına alınıyor.
İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, Mart 2009'da verilecek beyanname öncesinde söz konusu çalışmayı büyük ölçüde tamamladı. 4-5 bin noktadan kira değeri tespiti yapıldı. Ortalama fiyatlar yoklama memurlarıyla emlakçılar odası tarafından ortaklaşa belirlendi. Uygulama hakkında bilgi veren Maliye yetkilileri, 1 Kasım 2008'den itibaren kirayı bankaya yatırma zorunluluğunun getirildiğini hatırlattı. Kiranın bankaya yatırılmasının yanı sıra verilen beyannamelerin doğruluk oranının da çok önemli olduğunun altını çizen yetkililer, on binlerce lira kira geliri olan mülk sahibinin çok düşük beyanda bulunabileceğine dikkat çekti. Alınan bilgiye göre uygulamanın hayata geçirilmesinin ardından oturduğu semtin ortalama kira bedeli bin 500 TL olan bir kişi, 500 Türk Lirası gibi bedel göstererek beyanname veremeyecek. Her semt için ayrı ayrı belirlenen değerler dikkate alınacak. Örneğin yeşil için 0-500 TL, sarı için 500-1.000 TL, kırmızı için ise 1.500-2.000 bin lira gibi değerler göz önünde bulundurulacak.
Kayıt dışı ile etkin mücadele etmek için 1 Kasım'da uygulamaya konulan kiraların bankaya yatırılmasıyla ilgili denetimler de sıklaştırılıyor. Maliye, 500 TL'yi aşan kiraların bankaya yatırılıp yatırılmadığını tespit çalışmalarını hızlandırdı. Her ildeki vergi dairesi başkanları kira kontrolü denetiminde görev alacak ekip oluşturuyor. Denetime çıkan personel, kasım ayı başından itibaren işyeri ve konut kiralarının bankaya yatırılıp yatırılmadığını tespit ediyor. Türkiye'de yaklaşık 13 milyon kiracı bulunduğunu belirten Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileri, "Kiraların kayıt altına alınmasını önemsiyoruz. Gerekirse sokak sokak evleri tek tek dolaşıp doğru beyanda bulunup bulunulmadığını tespit ediyoruz." dedi. Kiraların banka aracılığıyla ödenmemesi durumunda her bir işlem için ayrı ayrı ceza kesiliyor. Geçen yıl en az 320 lira olan ceza, bu yıl 350 Türk Lirası olarak tahsil edilecek. Örneğin aylık 500 TL ve üzerinde kira alan birinci sınıf bir tüccar kira bedelini elden aldığının tespit edilmesi durumunda bin 600 liradan az olmamak üzere usulsüzlük cezası ödeyecek. Kira bedelinin yüksek olması durumunda ise para cezası katlanacak. Toplam miktarın yüzde 5'i kadar ceza verilecek.
Başkent'te 40 bin ev ziyaret edildi
Maliye'nin kira gelirleri ve kentsel rantların vergilendirilmesi için kapı kapı dolaşıp, ev sahibi ve kiracılarla ilgili kütük oluşturulmasına ilişkin çalışmaları ise devam ediyor. Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı'nın uygulamaya koyduğu, daha sonra da diğer illerde yaygınlaştırılacak çalışmada denetim birimleri, adrese dayalı nüfus kayıt sistemi bilgilerini de kullanarak, yerleşim birimlerindeki bütün evlere giderek tespitte bulundu. Kira tutarlarının yüksek seyrettiği semtlerden başlanılarak il genelinde tarama yapıldı. Maliyeciler, tespit sırasında vatandaşlara, 'Ev-işyeri sahibi ve kiracıların dikkatine' diye başlayan uyarı broşürü de veriyor. Sadece kasım ayında 40 bin evde tespit yapıldı. Bu evlerde 30 bin tutanak tutuldu.
Zaman