Ev sahibi ne zaman zam yapabilir?
Ev sahibinin yasal hakları arasında kiracıya yıllık olarak belli bir oranda zam yapma hakkı bulunuyor. Bu oran her ayın 3'ünde Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanıyor. Peki, ev sahibi ne zaman zam yapabilir?
Ev sahibi ne zaman zam yapabilir?
Ev sahibinin yasal hakları arasında kiracıya yıllık olarak belli bir oranda zam yapma hakkı bulunuyor. Buna karşın ev sahibi kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getiremiyor.
Borçlar Kanunu hükümlerince, kiracıya dönemin enflasyon oranlarını geçmeyecek şekilde zam yapılması gerekliyor. Enflasyon oranlarından Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yeni adıyla Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi verileri, kira zammı hesabında kullanılıyor.
Kira zam hesaplamalarında TÜİK tarafından Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Kullanıcıları Rehberi'nde yapılan açıklamaya göre, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde değişiminin esas alınması gerekiyor. Ev sahibi Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan oranda kiracısına zam uygulayabiliyor. Peki, ev sahibi ne zaman zam yapabilir?
Ev sahibinin kiracısına yapacağı zam ile ilgili hususlar 4 Şubat 2011 tarihinde 27836 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamında açıklanıyor. İlgil Kanun Maddesi aşağıda yer alıyor;
Kira zammı kanunu..
E. Kira bedeli
I. Genel olarak
MADDE 343- Kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz.
II. Belirlenmesi
MADDE 344 - Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.
Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.
Ev sahibi ne kadar depozito isteyebilir?
Öznur YASLI/Emlakkulisi.com