Ev sahipleri ve kiracılar hemen bakın! İşte yeni kira dönemi 5 soruda tüm detaylarıyla!
Son dönemlerde milyonlarca kişinin ortak sorunu hızla artan ve artık çoğu maaşı geçen kira bedelleri oldu. İşte yeni kira dönemi 5 soruda tüm detaylarıyla...Paylaşılan detaylara göre, yeni kiraya çıkacaklar bütçesine göre seçenek bulamazken, kiracılar ev sahiplerinin zam baskısıyla mücadele ediyor
Son dönemlerde milyonlarca kişinin ortak sorunu hızla artan ve artık çoğu maaşı aşan kira tutarları oldu. Paylaşılan detaylara göre, yeni kiraya çıkacaklar bütçesine göre seçenek bulamazken, kiracılar ev sahiplerinin zam baskısıyla mücadele ediyor. Yaşanan kira krizi sebebiyle geçen sene yasal düzenlemeye gidildi ve kira artışına bir sene süreyle yüzde 25'lik bir zam sınırı getirildi. Söz konusu bu uygulamanın sona ermesine sayılı günler kala Adalet Bakanı Yılmaz Tunç sürecinin uzatılacağını duyurdu.
Peki yeni dönemde ev sahibi ve kiracıların yasal hakları nelerdir? İşte yeni kira dönemi 5 soruda tüm detaylarıyla...
Hürriyet'ten Gülistan Alagöz, yeni dönemde ev sahibi ve kiracıların yasal haklarını kaleme aldı. İşte yeni kira dönemi 5 soruda tüm detaylarıyla...
1. Yeni zam sınırı dönemi ne zaman başlayacak, nasıl uygulanacak?
Kiraya zam Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı 12 aylık TÜFE ortalamasına göre yapılıyordu. Örnek vermek gerekirse, son açıklanan oran yüzde 63.72 oldu. Fakat geçen sene yapılan düzenleme ile tavan zam oran belirlendi ve “11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında (1 Temmuz dahil) yenilenen sözleşmelerde, kiracıya yüzde 25’in üzerinde zam yapılamayacak” denilmişti. Verilen detaylara göre, önümüzdeki günlerde yasalaşacak olan düzenleme ile sürenin bir sene daha uzaması bekleniyor. Söz konusu bu durumda temmuz ve sonrasındaki aylarda sözleşme yenileme döneminde konut kirasında yıllık artış yüzde 25 şeklinde olacak. (Eğer farklı bir oran belirlenmezse) Yani son enflasyon rakamlarını baz aldığımızda 3 bin TL olan kira 4 bin 912 bin TL'ye çıkacakken, sınırlama ile 3 bin 750 TL olabilecek.
ARA ZAM YAPILAMAZ
2. Ev sahibi ara zam talep edebilir mi?
Verilen detaylara göre, kira sınırından sonra kimi ev sahipleri yüzde 25’i yeterli bulmadığı için ara zam talep etmeyebaşladı. Kiracısı ile yeni rakam için uzlaşanlar da ‘ilk 6 ay için bu rakam’ pazarlığına girdi. Fakat kirada ara zam istenilmesi yasal değil. Kiraya zam senede bir defa ve sözleşme yenileme döneminde yapılır.
UZLAŞMAK ZORLAŞTI
3. 5 seneyi dolduran kiracılar için süreç nasıl ilerleyecek?
Mevcut sistemde konut sahibi 5 seneyi dolduran kiracısı için kira tespit davası açabiliyor. Bu yolla da ‘kira bedeli düşük kaldı, mahkemece yeniden belirlensin’ diyor. Hukukçular uzun süren dava süreçleri sebebiyle taraflara uzlaşmasını tavsiye etse de bu mümkün olmuyor. Çünkü eski kira ile talep edilen rakam arasındaki makas ciddi oranda açıldı. Kiracının 5 bin TL, ev sahibinin 10 bin kira dediği yerde 7-8 bin TL'den el sıkışılıyordu. Şimdi 5 bin TL kira ödenen evde ev sahibi 30-40 bin TL talep ettiği için orta yol bulunamıyor. Peki bu durumdaki kiracının ne yapması gerekiyor? Eğer herhangi bir uzlaşma yoksa ve dava açıldıysa kiracı yasal oranda zam yaparak devam edebilir. Ta ki mahkeme sürei sonuçlanana kadar. Dava sonucunda kiracının yeni kira bedelinden ödeme yapması, eğer karar verildiyse geçmiş dönem zam farkını da ödemesi gerekli.
4. Zam oranını beğenmeyen tahliye isteyebilir mi?
Kira piyasasında son senelerde yaşanan en büyük sorun da haksız tahliyeler. Ev sahibi evi daha yüksek fiyatla başkasına kiralamak amacıyla türlü bahanelerle ‘Evimden çık’ diyor. Fakat daha yüksek kira için hiçbir kiracı tahliye edilemez. Fakat ev sahibi kendisinin ya da bakmakla yükümlü olduğu birinin ihtiyacı varsa, ihtiyaç sebebiyle tahliye isteyebilir. Böylesi bir durumda da konutu üç yıl başkasına kiralayamaz, eğer kiralarsa eski kiracısına tazminat öder. Bir de 10 sene sözleşme uzama süresi dolan kiracılar için gerekçe göstermeden tahliye istenebilir.
EVDEN ÇIK DİYEMEZ
5. Konut satılırsa kiracı ne yapacak?
Yine verilen bilgilere göre, eski kiracısı olan ve istediği orandan zam yapamayan kimi ev sahipleri mülklerini satma yolunu seçiyor. Evi yeni alan kişi de rakamı düşük bulduğu için eski kiracıyı çıkarıp, yeni bir rakamla yeni kiracı bulmak istiyor. Fakat kişinin kiracılı bir konut alması her şartta kiracıyı tahliye etme hakkı vermez. Yeni malikin kendisinin ya da ailesinin taşınmaza ihtiyacı olduğunu ispat etmesi gerekli. Eğer yeni malik kiracıyı haksız yere tahliye ederse üçüncü kişilere üç sene süre ile kiraya vermesi yasak.
Ayrıca konutun satılması halinde kiracının yeni Ev Sahibi ile ayrıca bir sözleşme yapması da zorunlu değil. Kiracı yasal oranda zam yapıp yeni konut sahibine düzenli kira ödediğinde sorumluluğunu yerine getirmiş oluyor.
EV SAHİPLERİNİN ÜÇ FORMÜLÜ
Yine paylaşılan detaylara göre, kiraya zam sınırının uzaması birkaç aydır da gündemdeydi. Söz konusu bu uygulamadan memnun olmayan konut sahipleri üç formülle kendilerini korumaya aldı. Kimi konutunu kiraya vermeyip boş bırakıyor, kimi tahliye taahhüdü alarak önceden kiracının çıkışını garanti etmek istiyor, kimi de piyasa şartlarına kıyasla rakamı henüz yolun başında yüzde 20-30 fazla tutarak zammı önceden yapmış oluyor.
Kiracılı konutlarda ise geçtiğimiz bir sene boyunca yasal olarak zorunlu olsa da yüzde 25 zam sınırına uyulmadığını gördük. Yapılacak yeni düzenlemede bu kez fahiş zam yapanlara hapis cezası gelmesi de gündemde. Bu sebeple de yeni dönemde zam sınırının sahada ne kadar uygulanacağını zaman gösterecek.
Ayrıca diğer bir taraftan yeni kira düzenlemesinde ev sahiplerini koruyacak bir adım atılıp atılmayacağı da merakla bekleniyor. Kira geliriyle geçinenler enflasyonun altında bir oranla zam yaptıkları için mağdur olduğunu söylüyor. Kira sorunu için kalıcı çözümün konut arzını artırmak olduğunu belirten sektör temsilcileri ise kademeli artışı öneriyor. Hem kiracının evde yaşadığı süreye göre zam oranının kademeli belirlenmesi, hem de birden fazla evi kirada olanlar için sınırlamanın uygulanması öneriler arasında yer alıyor.
Otomobil ve ev krizi nasıl çözülür?
Ev sahipleri ve kiracıların gözü yeni kira kararında! İşte tek tek açıklanan o son dakika detayları!
Ev sahibi ve kiracı hakları 30 maddede tüm detaylarıyla!