Ev ve arsa vergisi!

Hürriyet Gazetesi yazarlarından Şükrü Kızılot bugünkü köşe yazısında okuyucularından gelen çeşitli sorulara yanıt verdi. Okuyucuların büyük çoğunluğu Kızılot'a ev ve arsa vergileri hakkında sorular sordu...

Yüksek emekli maaşı almak için ne yapmalı? 

SORU: Sigortalı olarak bir şirkette 17 yıldır çalışıyorum. 

İleride emekli olduğumda yüksek maaş almak için ne yapmalıyım? Cem OKÇU - İzmir 

YANIT: Basit bir anlatımla, emekli aylığı; "ortalama aylık kazanç tutan ile aylık bağlama oranının çarpımı" şeklinde hesaplanıyor. Ortalama aylık kazanç; sigortalı olduğunuz sürece, üzerinden prim ödenen kazanç (yani ücret vb. gelir) tutarı toplamının, toplam prim gün sayısına bölünmesi ile bulunuyor. Aylık bağlama oranı ise, toplam prim ödeme gün sayısı esas alınarak hesaplanıyor. 

Buna göre, ortalama aylık kazanç ne kadar yüksek olursa, bağlanacak emekli aylığı da o kadar yüksek oluyor. Bunun için de primlerin yüksek ücret üzerinden ödenmesi gerekiyor. Şu anda, sigorta primine ve dolayısıyla emekliliğe esas aylık tavan ücret 6.639,90 TL. Tavan ücret Ocak 2014'de artacak. 

Aylığı tavan ücretten düşük olanlar, ikinci bir işyerinden aylık alarak, ücretlerini yükseltebiliyorlar. 

İşverenin, bordroda ücreti düşük gösterip, aradaki farkı açıktan ödemesi olayında, "muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme" olayı söz konusu olup, yaptırımı; "18 aydan 3 yıla kadar hapis" ve hesaplanan "verginin 3 katı vergi ziyaı' cezasıdır. (VUK Md. 359/a-2) Özet olarak, düşük ücret gösterme "patlamaya hazır bir bomba" olarak düşünülmeli... 

Evimin vergisi artacağına azaldı 

SORU: İstinye Park'ın orada beş yıl önce aldığım bir evim var. Ödediğim emlak vergisi artması gerekirken azaldı. Bir yanlışlık olmasın? 

Ahmet YILMAZ - İstanbul 

YANIT: Yeni konutların emlak vergisi, dört yıl süre ile binde 6 oranı üzerinden hesaplanan arsa payının vergisinden düşük olamıyor (EVK Md. 8/son). Siz dört yılı doldurmuşsunuz. Verginiz konuta ait binde 2 oranı üzerinden hesaplanmış. 1/4'lük geçici muafiyetten de (EVK Md. 5/1) yararlanınca verginiz düşmüş. Bir yanlışlık yok. 

Yurtdışına çıkarsam borcum zamanaşımına uğrar mı? 

SORU: Ciddi tutarda vergi borcum var. 5 yıl yurt dışına çıksam, birikmiş borcum zamanaşımına uğrar mı? 

N. T 

YANIT: Uğramaz. 

Nedenine gelince, borçlunun yabancı ülkede bulunması durumunda, "zamanaşımı" işlemez. (Bkz. 6183 Sayılı Yasa Md. 104/1) Ev, dükkân ve arsası olana vergi yokmuş, doğru mu? 

SORU: Emekliyim. 180 metrekare evim ve gelir getirmeyen bir dükkân ile arsam var. Ev için emlak vergisi ödemeyecekmişim. 

Doğru mu? 

Hasan KURTKALE - Adana 

YANIT: 38 No.'lu Emlak Vergisi Tebliği'nin 3/e bölümündeki açıklamaya göre; mükelleflerin gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmaları, indirimli vergi oranından yararlanmalarına engel teşkil etmez. Buna göre, eviniz için emlak vergisi ödemezsiniz. 

Bağ-Kur'luya doğum borçlanması var mı? 

SORU: Bağ-Kur'lular doğum borçlanması yapabiliyor mu? 

Aylin DÖKMECİ - İstanbul 

YANIT: Maalesef, Bağ-Kur sigortalılarının doğum borçlanması hakları yok. 

Bir arsası olan emekli vergi öder mi? 

SORU: 700 metrekare bir arsam var. Emeklinin arsa vergi ödemeyeceğini öğrendim. Doğru mu? 

Samim AKOĞUL - Bursa 

YANIT: Doğru değil. Emekli de olsa işsiz de olsa herkes arsa vergisi öder. Sıfır oranlı vergi, 200 metrekareyi aşmayan bir konut için uygulanıyor. 

Şükrü Kızılot/Hürriyet Gazetesi