Evi, arsası, arazisi olanlar dikkat! Emlak vergisini kimler ödeyecek, kimler ödemeyecek? İşte vergi rehberi...

Emlak vergisi ile ilgili detaylar merakla araştırılıyor. Emlak vergisi senelik şekilde iki taksit olarak ödeniyor. İlk taksit ödemeleri Mayıs'ın sonunda yapıldı. İkinci taksit ödemeleri için son gün ise 30 Kasım. 

Son ödeme gününe üç gün kala, gayrimenkul sahipleri 'Kimler emlak vergisinden muaf? EYT’liler emlak vergisi ödüyor mu? Tinyhouse için emlak vergisi var mı?' sorularının yanıtlarını araştırmaya başladı. 

Hürriyet Gazetesi Oya Armutçu, bugünkü köşesinde emlak vergisine ve vergi hukuku uzmanı avukat Dr. Burak Aslanpınar'ın emlak vergisi ile ilgili açıklamalarına yer verdi.

KİMLER EMLAK VERGİSİ MÜKELLEFİ?

Avukat Dr. Burak Aslanpınar, bizim vergi sistemimizin beyan usulü ağırlıkta olduğunu belirtti, ancak emlak vergisinde bildirim usulü olduğunun altını çizdi. 

"Burada mülk sahibine düşen, bir taşınmazı edindiğinde aynı yıl içinde (yılın son 3 ayında edinilenler için edinmeden itibaren 3 ay içinde) bunu taşınmazın olduğu belediyeye bildirmesi" diyen Aslanpınar, bildirim yapılmaması halinde cezası olduğunun altını çizdi. 

Aslanpınar, emlak vergisinin mükellefi ve dolayısıyla bildirim yapması gereken kişinin öncelikle gayrimenkulün maliki olduğuna dikkat çekti ve "Eğer taşınmazda intifa hakkı varsa bu durumda intifa hakkı sahibi mükellef oluyor. Her ikisinin de olmaması durumunda ilgili gayrimenkulden malik gibi tasarruf edenler emlak vergisinin mükellefi olur" açıklamasında bulundu.

EMLAK DEĞERİ NASIL BELİRLENİR? 

Emlak vergisine konu olan gayrimenkulün (bina, arsa veya arazi) değeri takdir komisyonu denilen kanunda belirlenmiş bir komisyon tarafından hesaplanıyor. Bu değer üzerinden de çeşitli oranlarda vergi ödemesi yapılıyor. Burada takdir komisyonunun değer tespitine ilişkin kararlarının ve yüksek olduğu düşünülüyorsa süresinde dava açmak oldukça önemli. 

Çünkü söz konusu değer 4 sene için geçerli tutuluyor ve yalnızca emlak vergisi için değil değerli konut vergisi, veraset ve intikal vergisi, kira geliri ve gayrimenkul satışı üzerinden alınan gelir vergisi ile KDV ve tapu harçları gibi pek çok başka mali yükümlülüğü de doğrudan ilgilendiriyor. 

Avukat Dr. Burak Aslanpınar, konuya ilişkin "Emlak vergisi değerleri en son 2021 yılında belirlendi. Bu değerler 2025 yılı dahil olacak şekilde uygulanacak" ifadelerini kullandı. 

EMLAK VERGİSİ ORANI NE KADAR? 

Burak Aslanpınar, emlak vergisi oranlarının mesken olan binalarda ve arazide binde 1, diğer binalarda binde 2, arsalarda binde 3. Gayrimenkul büyükşehir sınırları içindeyse bu oranlar iki katı olarak yani sırasıyla binde 2, 4 ve 6 şeklinde uygulandığını söyledi. 

Ayrıca, yeniden değerleme oranının 2024 için yüzde 58.46 şeklinde açıklandığını aktaran Aslanpınar, "Emlak Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi, çeşitli harçlar, araç muayene ücreti, Gelir Vergisi tarife dilimleri ve idari cezalar için 2024 yılı için esas alınacak yeniden değerleme oranı yüzde 58.46 şeklinde tespit edildi" dedi. 

Emlak vergisindeki artışın, bu oranın yarısı kadar uygulandığını dile getiren Aslanpınar, "Bu kapsamda emlak vergisindeki gelecek seneki artış yeniden değerleme oranının yarısı olan  (yüzde 58.46/2) yüzde 29.23 kadar olacak" açıklamasında bulundu.

KİMLER EMLAK VERGİSİ ÖDEMİYOR? 

Avukat Dr. Burak Aslanpınar, “Vergide kanunilik ilkesi” kapsamında, bir verginin ancak kanunla konulabileceğini, devletin kanunda açıkça yazmayan bir durumdan vergi alamayacağını, emlak vergisi için de öncelikle kanunda yer alan şekilde verginin doğmasının gerektiğini dile getirdi. 

Vergiyi doğuran bir olay olması halinde bu kez de muafiyet, istisna veya indirim gibi durumların söz konusu olabileceğine dikkat çeken Aslanpınar, emlak vergisinde de çok sayıda muafiyet ve istisnanın olduğunu belirtti. 

Aslanpınar, "Bunlardan geniş kitleleri ilgilendiren biri; kullanılan bina veya apartman dairelerinin vergi değerinin 1/4’ünün (dört bir), inşalarının sona erdiği yılı takip eden bütçe yılından itibaren 5 sene süreyle emlak vergisinden muaf sayılması" bilgilerini verdi. 

DEPREMZEDELER EMLAK VERGİSİNDEN MUAF MI? 

Deprem, su basması, yangın gibi doğal afetler nedeniyle de bina vergisinde muafiyet söz konusu olabiliyor. Bu genel hüküm olup 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremle ilgili emlak vergisi ödenmeyeceğine ilişkin ayrıca düzenlemeler de bulunuyor. 

Aslanpınar, 6 Şubat depreminden etkilenen 11 ildeki depremzedelerin emlak vergisinden muaf tutulduğunu belirterek, "Bir diğer muafiyet örneği olarak belediye ve mücavir alan sınırları dışında yer alan arazi için de emlak vergisi ödemesi yapılmayabilir" şeklinde konuştu.

İNDİRİMLİ EMLAK VERGİSİNDEN KİMLER FAYDALANABİLİR?

1. Brüt 200 metrekareyi aşmayan kişiler üzerine kayıtlı tek meskenin; kiraya verilmeden boş tutulması, kiraya verilip kirada oturulması, bedel ödenmeksizin aile üyeleri tarafından daimi olarak kullanılıyor olması halinde indirimli orandan faydalanılabiliyor ve emlak vergisi ödenmiyor. 

2. Çok kapsamlı ama pek bilinmeyen önemli bir istisna daha bulunuyor. Sonradan büyükşehir olan kentlerde daha önce köy iken mahalleye dönen yerlerde de emlak vergisi ödenmemesi mümkün. Ancak 

3. Türkiye’de brüt yüzölçümü 200 metrekareyi aşmayan tek meskeni olan veya tek meskenin intifa hakkına sahip bulunan kanunda sayılı olan kişiler, indirimli bina vergisi oranından faydalanabiliyor. 
Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen bu indirim oranı, şimdi olduğu gibi yüzde sıfıra kadar düşebildiğinden hiç emlak vergisi ödememek anlamına da geldiğine dikkat çeken Aslanpınar, "İndirime tabi olan kişiler; engelliler, geliri olmayanlar, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları emekli, dul, yetim, ölüm ve maluliyet aylığından ibaret bulunanlar, gaziler, şehitlerin dul ve yetimleri şeklinde belirtilebilir" açıklamasında bulundu. 

4. Eşlerin ikisi de emekli olup her ikisinin üzerine birer adet konut bulunması durumunda da bu istisnadan faydalanılabileceğinin altını çizen Avukat Aslanpınar, "Fakat yazlık konutlar bu kapsamda olmayıp yazlıklar için emlak vergisi ödenebiliyor. Emekliler için dikkat edilmesi gereken bir husus, başkaca gelirlerinin bulunmaması" ifadelerine yer verdi. 

5. Engelliler için ise başkaca gelir elde etmeme koşulu bulunmadığından gelirleri olsa da emlak vergisi ödemesi yapmayabiliyorlar. 

TINY HOUSE İÇİN EMLAK VERGİSİ ÖDENİYOR MU?

Avukat Dr. Burak Aslanpınar, emlak vergisinin bina, arsa ve araziler için ödendiğine dikkat çekerek, binaların da mesken ve diğerleri olarak ayrıldığını vurguladı. 

"Kanunda “bina”nın tanım ve kapsamı; yapıldığı maddeye bakılmaksızın gerek karada gerek su üzerindeki sabit inşaatların hepsi şeklinde tespit edilmiş" ifadelerini kullanan Aslanpınar, yüzer yapılar, çadırlar ve Tiny House diye de bilinen nakil vasıtalarına takılıp çekilebilen seyyar konutlar ile benzerlerinin bina sayılmadığını söyledi. 

Dolayısıyla tiny house için emlak vergisi doğmuyor. 

Ziya Yılmaz: Nitelikli konuta talep çok yüksek!

Bakan Özhaseki açıkladı: 'İlk olarak 200 bin konut yenilecek!'

Çelikten yapılan binalar depreme 8 kat daha dirençli!