Evi kirada olanlar dikkat! Kira gelir vergisinde geri sayım başladı: İşte istisna şartları!

Yıllık gelir vergisi beyanına tabi gelirlerinin beyan edildiği ve çıkan verginin ilk taksitinin ödendiği ay, her yılın Mart ayı oluyor. Gelir Vergisi Kanunu’nun 21’inci maddesi kapsamında, binaların mesken olarak kiraya verilmesinden elde edilen hasılatın belli bir kısmı gelir vergisinden istisna tutuluyor. Fakat söz konusu istisnanın uygulanması belirli şartlara bağlı. 

Ekonomimcom köşe yazarı Bumin Doğrusöz, bugünkü köşesinde konut kira gelirlerinde istisna konusunu kaleme aldı. Doğrusöz, kazanç tespiti bakımından gerçek gider yönteminin seçilmiş olmasının ya da götürü gider yönteminin seçilmiş olmasının istisnadan faydalanma açısından önemli olmadığını belirtti. 

İSTİSNADAN FAYDALANMA ŞARTLARI

Bumin Doğrusöz, konut kira gelirlerinde istisnadan faydalanılması için ilk şartın kiraya verilenin mesken olması olduğuna dikkat çekti ve "İş yeri şeklinde kiraya verilen yerler için istisna hesaplaması yapılamaz. Burada kiraya verilen yerin tapu kaydında ne olarak gözüktüğü önemli. Kira sözleşmesi ile belirlenmiş olan fiili kullanım şekli önem arz eder" ifadelerini kullandı. 

İkinci şart ise kira gelirini elde eden mükellefin gerçek usulde vergilendirilen ticari, zirai veya mesleki kazancının bulunmaması. 

Üçüncü koşul da istisna tutarından fazla konut kira geliri elde edenin, ücret gelirleri için belirlenen (2023 yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere 550 bin TL) rakamının üzerinde ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve irat elde etmemiş olması gerekiyor. 

İSTİSNA TUTARI 21 BİN TL 

Doğrusöz, Mesken kira gelirine istisna uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin 550 bin TL'lik sınırla karşılaştırmada ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratların, ayrı ayrı ya da beraber elde edilmesine bakılmaksızın, elde edilen kazanç ve iratların brüt tutarlarının toplamının göz önüne alınacağının altını çizdi. 

Bu hesaplamaya beyannameye girmeyen gelirler de, örneğin mevduat veya repo faizi, tek işverenden elde edilen ücret, emekli aylığı, kıdem tazminatı, istisna haddi içinde kalan kâr payı da dahil ediliyor.

Ayrıca, istisna haddinin altında elde edilen mesken kira gelirleri, ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlar toplamının 550 bin TL'yi geçip geçmediğine bakılmadan, yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmiyor. 

Konut kira gelirleri istisnasının tutarı da 2023 yılı gelirleri için 21 bin Türk Lirası olarak belirlendi. Bu rakam gelecek sene 2024 gelirlerinin beyanında 33 bin Türk Lirası olacak. 

KONUT KİRA GELİRİNDE BUNLARI GÖZDEN KAÇIRMAYIN

Birden fazla konut kira geliri elde edenler, istisnadan her bir konut için ayrı faydalanamıyor. Hisseli bir taşınmazın konut şeklinde kiraya verilmesi durumunda da her bir hissedar malik, diğer koşulların da var olması halinde istisnadan tam olarak faydalanır. 

Miras kalan gayrimenkuller konut olarak kiraya verilirse, koşullara sahip her bir mirasçı, istisnadan ayrı ayrı yararlanır.

Konut kira gelirlerinin beyan edilmemesi ya da eksik beyan edilmesi halinde istisnadan faydalanma imkanı bulunmuyor. Eksik beyan verildiğinin belirlenmesi durumunda, yalnızca  eksik beyan edilen tutar değil, daha önce yararlanılmış istisna tutarı da re’sen ve cezalı tarhiyata konu oluyor. 

Bumin Doğrusöz, bu istisnanın eşitliğe aykırı şekilde düzenlenen, gerekli olmayan koşullardan arındırılmasının gerektiğini altını çizdi ve konuya ilişkin yazısını "Düzenlemeleri karmaşık hale getirmek, vergicilik değildir. İstisnadan yararlanan kazanç elde etmeyi bir başka istisnadan yararlanmanın yaptırımı olarak kabul etmenin veya çok sayıda kira geliri elde edenin yanında bir bakkal dükkânı olanı istisnadan yararlandırmamanın hiçbir mantığı yoktur" diyerek tamamladı.