Evini kiralamaya korkan yatırımcı ticari gayrimenkule yöneldi! Talep yüzde 30 arttı!
Daha fazla kira getirisi ve kısa amortisman süresi gayrimenkul yatırımcısını iş yeri ve depo almaya yönlendirmeye başladı. Bu alana olan talep yüzde 30’a varan oranlarda yükseliş gösterdi.
Esnaflar ve markalar iş yeri kira bedellerinin yüksekliğinden yakınırken bu yükseklik konuttan kopan yatırımcıların ilgisini çekiyor. Özellikle markalı kurumsal işletmelere kiralanabilen ticari gayrimenkullere olan talep yüzde 20-30 arasında yükseliş kaydetti.
Cumhuriyet'ten Ali Can Polat'ın haberine göre; konut satın alan bir yatırımcı yüksek fiyatlar nedeniyle bu evi kiraladığında yaklaşık 200 ay sonra yatırımını amorti edebilme imkanı yakalıyor.
Fakat ticari gayrimenkulde yüksek kira ve sık kiracı değiştirebilme seçeneği ile bu süre 160 aya kadar inebiliyor. Çünkü konutta aileler başka semtlere taşınabilirken ticari gayrimenkuldeki kiracı iş hayatının devamlılığı için aynı yerde durmak zorunda oluyor. Yatırımcılar kiracının bu mağduriyetinide dikkate alarak yüksek zamlara ikna edebiliyor.
KİRA ARTIŞLARI ÇOK YÜKSEK
Ticari gayrimenkulün daha stabil kira geliri olarak görüldüğüne dikkat çeken Endeksa Genel Müdürü Görkem Öğüt, konu ile ilgili "Yıllık değişim oranlarına baktığımızda ticari kiralar, konut kiralarına göre en az yüzde 15 daha fazla yükseldi. Burada ticari gayrimenkullerin çok daha yüksek tutarlara kiralandığının unutulmaması gerek. Ayrıca ticari gayrimenkullerde ortalama amortisman süresi de son bir yılda 18 seneden 15 yıla düştü. Burada bir de vergi kolaylıkları bulunuyor. Kiralama süreçlerinde elde edilen gelirlerden amortisman masrafları ve diğer giderler indirilebilir" açıklamasında bulundu.
Ticari gayrimenkulde özellikle, mağaza ve lojistik depolara yönelik arzın çok arttığının altını çizen Eva Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Zuhal Balsarı da "Buralar genellikle daha az boş kalma süresine sahiptir ve vergi indirimlerinden faydalanma fırsatı tanır. Ayrıca kira artışları da çok fazladır, ortalamalara baktığımızda 1 senede yüzde 85 kira yükselişi olduğunu görüyoruz" ifadelerini kullandı.
Ticari gayrimenkullerdeki bu kira yükselişlerinden esnaf ve hatta büyük markalar da şikayetçi. Özellikle küçük esnafın bu konuda çok zorlandığına dikkat çeken Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Av. Elvan Kakıcı Şimşek, “Kira artışı TÜİK verileriyle sınırlanmasına karşın gayrimenkul sahiplerinin yüksek kira artışları yaptığı biliniyor. Ticari gayrimenkulde kiracılar evlerdeki gibi kolay kolay taşınamıyor. Ticari hayatlarını sürdürmekte zorlanıyor.”
KREDİLİ KONUT SATIŞI ARTTI
Ekonomideki sıkılaşma adımlarının etkisiyle gayrimenkul sektöründe son bir senedir kredi muslukları kapatıldı. Bu da ipotekli (kredili) satışların dibe vurmasına neden oldu.
Ancak, kamu bankalarının konut kredilerinde kapıyı aralaması, fiyatlarda artış beklentisi, borsa ve dolar gibi alternatif yatırım araçlarında kayıp yaşanması gibi pek çok etkenin bir araya gelmesiyle hem kredili hem de nakit satışlarda artış yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun “Konut Satış İstatistikleri, Eylül 2024” raporuna göre Türkiye genelinde ipotekli (krediyle alınan) konut satışı yüzde 87.4 arttı ve 15 bin 825 adet oldu. İlk dokuz ayda ise genel satış yüzde 5.2 artışla 947 bin 236 adet olurken ipotekli satış yüzde 42.6 gerileme ile 92 bin 310 adet olarak kaydedildi.