EYT'liler dikkat! Yeni yılda zam gelecek! Hemen bunu yapın!
Asgari ücret zammı pek çok kalemi etkiliyor. Bunlar arasında Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) askerlik, doğum, yurt dışı şeklindeki hizmet borçlanma primleri bulunuyor. İşte EYT'de düşük primle borçlanma... 506,80 TL, brüt 10
2023 yılında uygulanacak yeni asgari ücret net 8.506,80 TL, brüt 10.008 TL şeklinde belirlendi. Asgari ücret zammı pek çok kalemi etkiliyor. Bunlar arasında Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) askerlik, doğum, yurt dışı şeklindeki hizmet borçlanma primleri bulunuyor.
Habertürk Gazetesi köşe yazarı Ahmet Kıvanç, bugünkü köşesinde asgari ücret artışının SGK’ya yapılan hizmet borçlanmalarına etkisini kaleme aldı.
Hizmet borçlanmalarında ödenen primlerin, brüt asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında değişen kazanç tutarlarının üzerinden belirlendiğini vurgulayan Ahmet Kıvanç, kazanç tutarının, borçlanma yapan kişi tarafından serbestçe belirlenebildiğine fakat belirlenen kazanç tutarı brüt asgari ücretten az olamadığına dikkat çekti.
Askerlik ve doğum borçlanmasında 1 gün için ödenmesi gereken en düşük prim tutarı günlük asgari ücretin yüzde 32’si; yurt dışı borçlanmasında ise yüzde 45’i oranına denk oluyor.
Asgari ücret zammı ile beraber, borçlanma primi de yükselecek. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) başta olmak üzere yakın zamanda askerlik ve doğum borçlanması yapması gerekenlerin yükselişten etkilenmemek için yıl sonuna kadar zamanları var.
İşte ayrıntılar...
2022’nin temmuz – aralık döneminde 1 günlük askerlik ve doğum borçlanma primi en düşük 69,02 lira, en yüksek 517,80 lira şeklinde uygulanıyor.
Yeni yılda ise askerlik ve doğum borçlanmasında en düşük günlük prim 106,75 liraya, en yüksek günlük prim de 800,64 liraya yükselecek.
18 AYLIK ASKERLİK BORÇLANMASINDA MALİYET KATLANIYOR
"SGK’ya en yaygın hizmet borçlanması er ve erbaşlıkta geçen süreler ile yedek subay okulundaki süreler için yapılıyor" açıklamasında bulunan Ahmet Kıvanç, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, vatani hizmet görevini sigortalı bir işte çalışmaya başlamadan önce yerine getirmiş olanlar, askerlik borçlanması yaptıklarında sigorta başlangıç tarihlerini borçlanma yaptıkları süre kadar öne çektiklerini belirtti.
Sigorta başlangıç tarihini öne çekenlerin her zaman değil ama genellikle daha erken emeklilik hakkı kazanabildiklerini belirten Kıvanç, konu ile ilgili "Sigortalı çalışmaya başlamadan önce askerlik yapmış olanlar prim günü eksiği bulunmasa da askerlik borçlanması yaparak emeklilik yaşını öne çekebiliyorlar" açıklamasında bulundu.
Askerliğini 18 ay yapmış olanların, bu sürenin tamamı olan 540 günü 2022 yıl sonuna kadar en düşük primden borçlandıklarında 37 bin 271 lira ödeyeceklerini aktaran Ahmet Kıvanç, başvuruyu gelecek sene yapanların ise aynı askerlik süresi için 57 bin 645 lira ödeme yapacaklarını belirtti. Bu şekilde, 18 aylık askerlik süresinin tamamını borçlanan kişinin maliyeti en az 20 bin 374 Türk Lirası yükselmiş olacak.
DOĞUM BORÇLANMASINDA MALİYET EN AZ 27 BİN TL YÜKSELECEK
Konu ile ilgili olarak "Doğum borçlanması normalde sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklar için yapılıyor. Doğum sonrası boşta geçen sürelerin 2 yıla kadar kısmı için borçlanma yapılabiliyor. Her bir çocukta 2 yıl olmak üzere üç çocuk için toplam 6 yıla kadar borçlanma hakkı bulunuyor" açıklamasında bulunan Ahmet Kıvanç, staj sigortası olan kadınların ise staj sigortası ile uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak normal çalışmaya başladıkları tarih arasında doğan her bir çocuk için 2 senenin tamamını borçlanabildiğini dile getirdi.
"En düşük prim üzerinden bu yılın sonuna kadar doğum borçlanması yapanlar 1 çocuk için 720 günlük borçlanma yaptığında 49.694 TL ödeyecekler" diyen Kıvanç, borçlanmayı gelecek sene yapanların ise 76 bin 860 lira ödeyeceklerinin altını çizdi.
Bu şekilde bir çocuk için borçlanma maliyeti 27 bin 166 lira yükselecek. Maliyet, iki çocuk için yapılan borçlanmada 54 bin 332 TL, üç çocuk için yapılan borçlanmada ise 81 bin 498 lira yükselecek.
EYT'LİLERİN NE YAPMASI GEREKİYOR?
"Emeklilikte yaşa takılanlardan (EYT) prim günü eksiği bulunanlar veya sigortalı çalışmaya başlamadan önce askerlik yapanlar ya da staj sigortası sonrası doğum yapmış olanlar askerlik ve doğum borçlanması yapmak istiyorlar ise prim maliyetlerindeki artışı göz önünde bulundurarak hareket etmelidir" diyen Kıvanç, bir süre önce gündeme gelen borçlanma ile EYT’li olunamayacağı ile ilgili haberlerin kafa karıştırdığına dikkat çekti.
Mevcut kanuna göre, söz konusu kişilerin borçlanma yaparak EYT kapsamına girmesinin önünde bir engel olmadığının altını çizen Kıvanç, "Ancak, EYT yasa teklifinde bu hakkın alınabileceği endişesi ile EYT’liler, “Borçlanma yaparsak boşuna mı para ödemiş oluruz” diye tereddütte kaldılar" ifadelerini kullandı.
EYT’lilerden bu şekilde tereddüt yaşayanların, askerlik ya da doğum borçlanması için bu sene bitmeden dilekçe verirlerse borçlanma maliyetlerindeki yükselişten etkilenmeyeceklerini dile getiren Kıvanç, "Ödeme yapmak için bir ay süre olacak. O süre içinde EYT yasa teklifinde nasıl bir düzenleme yapıldığını öğrenme şansı da ortaya çıkacak" açıklamasında bulundu.
Ahmet Kıvanç, konu ile ilgili olarak EYT yasa teklifini gördükten sonra borçlanma yapmaktan vazgeçenler açısından bir yaptırım olmayacağını aktararak, teklife bakarak borçlanma kararını kesinleştirenlerin, dilekçeyi bu sene bitmeden vermeleri halinde prim artışından etkilenmeyeceklerini söyledi.