Faiz el yakıyor, tüketici kredileri iki kat, ticari krediler 2,5 kat daha pahalı!
Gözler Merkez Bankası’nın bu hafta belirleyeceği yeni politika faizine çevrilirken, ‘sıkı para’ ve ‘seçici kredi sıkılaştırması’ politikaları ile uyumlu şekilde kredi kullanımları kısıtlandı, üç aydır artış trendi izleyen kredi faizleri tarihi düzeye ulaştı.
Yeni Merkez Bankası yönetiminin görev süresinde, sonuncusu geçen ay olmak üzere gerçekleşen üç PPK toplantısında politika faizi yüzde 8,5’ten yüzde 25’e çıkarılarak toplamda 1650 baz puan artırıldı. Seçimlerden bu yana yükselen kredi faizlerindeki artışlar son haftalarda iyice hız kazanmaya başladı.
Merkez Bankası’nın 8 Eylül tarihli verileri, yıllık ortalama faizlerin ihtiyaç kredisinde yüzde 59,71’e, taşıt kredisinde yüzde 46,46’ya, konut kredisinde yüzde 38,85’e; sanayici ve üretici kesimlere açılan kredilerin ortalama faizinin de yüzde 40,87’ye ulaştığı belirlendi.
FAİZLER TAM GAZ GİDİYOR
Dunya.com yazarı Naki Bakır’ın bu konuyu incelediği köşe yazısı şöyle: Bankalar seçim öncesi kredi kullanımını kısarken, bu durum da piyasalarda ciddi bir nakit sıkışıklığına neden olmuştu. Seçimlerden sonra ise bu tutum biraz gevşemekle birlikte faiz oranlarında yükseliş trendi başladı.
İhtiyaç kredilerinin seçimler öncesi yüzde 34,19 olan ortalama faizi seçim sonrasında 19 Mayıs’ta yüzde 39,28’e, taşıt kredisi faizi de yüzde 25,56’dan yüzde 31,45’e çıktı. Buna karşılık konut kredisi faizi yüzde 18,22’den yüzde 19,34’e, ticari kredi faizi de yüzde 15,87’den yüzde 14,50’ye düşmüştü.
Ancak yeni ekonomi yönetiminin göreve başladığı haziran başından bu yana ise açıklanan politika çerçevesi, getirilen ilave yükümlülükler ve bankacılık sektörü ile temas ve toplantılar sonrasında tüm faizlerde yukarı yönlü gidiş hızlandı.
İhtiyaç kredisinin sektör ortalamasında yıllık ortalama faizi haziran sonunda yüzde 43,96’ya, temmuzda yüzde 46,45’e yükseldi. 1 Eylül itibarıyla yüzde 50’yi aşarken, 8 Eylül haftasında ise yüzde 60’a dayandı.
Taşıt kredilerinin ortalama faizi haziran sonunda yüzde 36’yı, temmuzda yüzde 39’u aştı, son hafta itibarıyla yüzde 50’ye yaklaştı. Konut kredilerinin ortalama faizi de son hafta itibarıyla yüzde 40’a geldi.
Reel sektöre yönelik ticari kredilere uygulanan yıllık ortalama faizlerin sektör ortalamasındaki düzeyi de haziran sonunda yüzde 17,64’e, temmuzda yüzde 24,10’a, 25 Ağustos haftasında yüzde 32,32’ye, 1 Eylül itibarıyla yüzde 37,94’e ulaştı, izleyen hafta ise yüzde 40’ın da üzerine çıktı.
TİCARİ KREDİDE REKOR ARTIŞ
Seçimlerden önceki düzeylerine göre 8 Eylül itibarıyla ihtiyaç kredisi faizleri 25,52, taşıt kredisi faizleri 20,90 puan, konut kredisi faizleri 20,63 puan, ticari kredi faizleri de 25 puan birden yükseldi. Tüketici kredilerinin faizleri yaklaşık 2 katına, ticari kredi faizleri ise 2,5 katına yükseldi.
Bankaların kredi faizlerinde artırımları sürerken, kredi kartı işlemlerinde uygulanan faizler de artırıldı. Nakit çekim işlemlerinde azami akdi faiz oranı yüzde 2,89’dan yüzde 3,57’ye artırıldı.
POLİTİKA FAİZİNE AYAR
Para Politikası Kurulu (PPK) eylül ayı politika faizini belirlemek üzere 21 Eylül Perşembe günü bir araya gelecek. Merkez Bankası’nın eylül ayına ilişkin Piyasa Katılımcıları Anketi’nde, Para Politikası Kurulu’nun (PPK) ağustos ayında piyasa beklentilerini aşan 750 baz puanlık artırımla yüzde 25’e yükselttiği politika faizinde katılımcıların eylül ayı tahmini, 500 puanlık yeni artırımla yüzde 30 olacağı şeklinde.