Farklı sektörlerdeki şirketler gayrimenkulü keşfetti!

"Bir zamanlar devdi" ifadesi Türkiye'de son dönemde pek çok sektörün kaderini ve karizmatik duruşunu ifade ederken kullanılıyor. Geçerli ve tercih edilen sektörlerin odaklandığı yegane alan ise enerji ve gayrime

"Bir zamanlar devdi" ifadesi Türkiye'de son dönemde pek çok sektörün kaderini ve karizmatik duruşunu ifade ederken kullanılıyor. Geçerli ve tercih edilen sektörlerin odaklandığı yegane alan ise enerji ve gayrimenkul. Bu alanı tercih edenler ise tekstil, gıda ve eğitim odaklı şirketler. Bu alanın tercih edilme sebeplerinden en önemlisi daha kârlı olması. Kısa sürede yatırım getirilerini almak ve daha fazla zaman kaybetmemek gayrimenkule geçiş yapanların tercihi.

Bu alana geçiş yapan sektörlerin başını tekstilciler çekiyor. Daha düne kadar büyük araziler üzerine kondurulan tekstil atölyeleri, istihdamda tüm sektörlerle yarışı ve stratejik nokta olarak dış pazarlardan aldığı siparişlerle farklı bir çizgide olan tekstil, büyük bir değişim yaşıyor. Tekstil artık bir yatırım aracı olarak görülmüyor. Bu alanda fmansal özgürlüklerini ilan edenler ise ya ürün portföylerini değiştirdiler ya da riski dağıtmak için farklı alanlarda şanslarını denemeye başladılar. Tekstilde düşük kurlu ihracat, Uzak Doğulu ülkelere kaptırılan pazarlar ve tüm bunların üzerine gelen kriz bu geçişin en belirleyici tarafı. Aydınlı Grup'un Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ahmet Sait Kavurmacı, bu geçişi "Sektörden birçok şirket inşaata giriş yaptı. Çünkü fmansal açıdan altından kalkılabilecek bir iş" diye özetliyor.

Tekstilde Colin's ve Loft markalarıyla tanınan Eroğlu Grubu, bu alandaki iddialı şirketlerden biri. Dünya genelindeki mağaza sayısı 600 u bulan, ancak sadece tekstil sektörüyle sınırlı kalmak istemeyen grup, gayrimenkul sektöründe talep hareketliliğini öngörerek tekstilin yanma gayrimenkulu de ilave etti. Aslında Eroğlu Grubu için gayrimenkul yabancı bir sektör değil. 90larda kendi fabrika ve binalarını inşa etmeye başlayan grup, daha sonra Tekirdağ'da Trakya bölgesinin en büyük alışveriş merkezi olan Tekira AVM ve Ümraniye'de Türkiyenin tek seferde sunulan en büyük A sınıfı ofis park projesi olan Akkom Ofis Park'ı hayata geçirdi. Sarıyer-Oksizen Konakları, Halkalı-Küçükçekmece Mevkii'nde yer alan İstanbul Lounge projelerini yaptı. Halkalı'da 600 konutluk ikinci bir proje ve Florya'da 350 konutluk özel bir proje halen devam ediyor. Şimdiki hedefi ise tekstilde Colin's gibi, Loft gibi güçlü markaların yanma gayrimenkul sektöründe de güçlü bir marka eklemek. Şirket şu anda sektörde ilk 10 içinde yer alıyor. Eroğlu Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Eroğlu, "Beş yıl içinde Türkiye'de gayrimenkul sektörünün ilk üç firmasından biri olacağız. Şu ana dek gerçekleşen yatırım tutarımız 350 milyon dolar. Başlattığımız projeleri üç yıl içerisinde tamamlayarak yaklaşık 1 milyar dolarlık iş hacmine ulaşmayı hedefliyoruz" diyor. Yurt dışında Mısır, Fas, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Rusya gibi ülkelerde ilerleme planları olan firma, yüzde 100 Eroğlu Yapıya ait projeleri GYO'ya aktarmayı ve 2011'in sonunda halka açılmayı hedefliyor.

BEKLENTİLERİ FARKLI ÇIKAN, dahası umduklarını bulamayanlar da var. İplik piyasasının ünlü ismi Edip İplik'i 2008'de kapatan Nuri Akın, yumuşak bir geçişle Edip İplik'i Edip Gayrimenkul yaptı. Nuri Akın, devamlı zarar eden bir iş haline gelen iplikte kalmanın bir mantığı olmadığını söylediği günlerde gayrimenkul için yeni bir başlangıç yapıyordu. Akın, kapattığı, taşıdığı fabrikalar nedeniyle İstanbul'da çok değerli arazilerin sahibi konumuna çıkıverdi bir anda. İkitelli'deki fabrika arazisinin yerine 212 isimli alışveriş merkezini inşa etti. Bu yatırım için 120 milyon euro harcadı. Buna rağmen Akın, aldığı sonucu "Zamanında tekstilden çok iyi paralar kazandık. Gayrimenkulden bu kadar büyük paralar kazanmadık. Aksine zarar ettik. Kriz yordu bizi" diye anlatıyor.

Gayrimenkulden umduğunu bulamayan girişimlerden biri de TİM eski Başkanı Oğuz Satıcı, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Tekofaks'ın patronu Ayhan Bermek, Damat&Tween'in sahibi Süleyman Orakçıoğlu gibi isimlerin kurduğu Han Yapı projesi. İş dünyası bu isimleri Türkiye'de ihracata dönük tekstil ve giyim sektörünün öncüleri olarak tanıyor. Bu isimler tekstil ve giyim sanayi örgütleri ile ihracat örgütlerinin önde gelen yöneticileri. Tekstilcilerin bir araya geldiği bu projenin başarısızlığı kriz kaynaklı. Projeyi yüklenen Hazinedaroğlu İnşaat'in yurt dışındaki alacaklarını tahsil edememesi inşaatın durmasına neden oldu. "Deprem Dede" olarak tanınan Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara'nın danışmanlığını yaptığı projenin üçüncü etabı ise askıya alındı. Han'ın Yönetim Kurulu Başkanlığına getirilen, TİM Başkanı Oğuz Satıcı "KİPTAŞ ve TOKİ'nin yapmaya çalıştığı tarzda konut yapacaklarını, daha çok lüks segmente gireceklerini, Beylikdüzü'nde ve Etiler'de aynı standartta projeler gerçekleştireceklerini" söylemişti.

"Mortgage nedeniyle yabancılar Türkiye'ye akın etti. Gayrimenkul satın alacaklara ilişkin söylentiler, fonların daha çok miktarda gayrimenkul piyasasına akmasını sağladı ve yaratılan bu hava inşaat sektöründeki talebi patlattı" diyen gazeteci yazar Güngör Uras da 12 Kasım 2010 tarihli yazısında konuyu şöyle değerlendiriyor: "Bu saatten sonra gayrimenkul fiyatlarında gerileme olamaz. Kim ne yaparsa satıyor. Lüks yapan daha kolay satıyor. Bu işte çok kazanç var. Bu işe hemen girmeyen iyi bir işadamı değildir. İnşaat işi uzmanlık işi değil. Başka ne işin var ise bırak, inşaat işine gir. Çok para kazanırsın. Tüm bunlar yanlış. Herkes bildiği işi yapmalıdır.
İhracatçılığı bırakarak daha fazla para kazanma arayışında gayrimenkuldeki rant yarışına katılanlar büyük risklerle karşılaşıyorlar."

Yumurtaları tek sepete koymamak felsefesi sektör değiştirenlerin sığındıkları en temel neden. Aynı durum gıdacılar için de geçerli. Gıdada başı çeken Yıldız Holding, en son gayrimenkul yatırımlarıyla farklı bir alanda büyümek istediğini gösterdi. Yıldız Holding Ambalaj, Bilişim ve Gayrimenkul Grup Başkanı Cahit Paksoy, gayrimenkul alanına 2,2 milyar dolarlık bir yatırım gerçekleştirdiklerini ve bu alandaki yatırımlara devam edeceklerini söylüyor. Gayrimenkulun iyi bir yatırım aracı olması ve diğer sektörlerdeki hareketlilik konusunda Ekonomi ve Strateji Danışmanlık Hizmetleri Başkanı Dr. Can Fuat Gürlesel de "Gayrimenkulde istikrarlı bir büyüme söz konusu. Bu alana yatırımların önümüzdeki dönemde de devam edeceğini öngörüyoruz" diyerek yorumluyor.

GAYRİMENKULE YATIRIMIN SON ÖRNEKLERİNDEN biri de Tahincioğlu Holding, Abdi İbrahim İlaç ve Mar Yapı İnşaat'ın birlikte kurduğu TAO Gayrimenkul İnşaat ve Turizm AŞ.'ye kurması. Kuruluş sermayesi 80 milyon TL olan şirket sektörde iddialı. Tahincioğlu Holding, Kent Gıda'daki hisselerini Cadbury Schweppes'e sattıktan sonra gayrimenkul ve tarıma odaklandı. İkinci ortak konumundaki Abdi İbrahim, Türkiye'nin en eski ilaç üreticilerinden biri. Üçüncü ortak Mar Yapı ise İstanbul Güneşli'de inşa ettiği "Güneşli Konutları" ile adını duyurdu. Şirketin yüzde 27lik payı Tahincioğlu ve Mar Yapıya ait olurken yüzde 46lık hisse, üçüncü ortak olan Abdi İbrahim İlaç'a ait. Gayrimenkul sektörüne adım atan bir başka grup ise Altınyıldız Holding ve Boyner mağazalar zincirinin sahibi Cem Boyner. Boyner, Altınyıldız Gayrimenkul Yatırım ve Geliştirme AŞ'yi 50 bin TL sermaye ile kurduklarını, şirketin ana faaliyet konusunun ise gayrimenkulun ücret veya sözleşme temeline dayalı olarak satın alma, satma ve kiralamayla ilgili danışmanlık faaliyetleri ve ekspertiz hizmetleri olduğunu belirtiyor.

Eğitimci Fethi Şimşek de gayrimenkulun cazibesine kapılan patronlardan. Yaklaşık 40 yıldır eğitim sektöründe faaliyet yürüten Fethi Şimşek, son olarak gayrimenkul şirketi kurdu. DY Doğa Gayrimenkul Yatırım ve Proje Geliştirme AŞ adıyla kurulan şirket, özellikle alışveriş merkezleri, plazalar, marketler, villalar, turistik tesisler olmak üzere her türlü gayrimenkul alanında sektörde konumlanıyor. Emekli kimya öğretmeni olan Fethi Şimşek, Kültür Dersaneleri, Doğa Okulları, English Time ve Gökdil'in kurucu ortağı.

Beyaz et sektörünün önde gelen oyuncularından Şen Piliç, gıdadan gayrimenkul sektörüne giren yeni oyunculardan. Şen Piliç'in 1 milyon TL sermaye ile kurduğu yeni şirketinin adı ise Gürşen Gayrimenkul. Şirket, konut, işyeri, fabrika, okul, spor tesisi, istasyon gibi yapıların yanı sıra ibadethane, abide ve anıt, turistik ve zirai tesis yapımı konusunda iddialı. Sektör daha ne kadar oyuncuya kapılarını açacak GYODER'in 2010 yılı ikinci çeyrek değerlendirmesi, gelecek dönem gayrimenkul piyasasına giriş yapacak şirketlerin sayısının yüzde 30 oranında artacağı yönünde.
Fortune/Şule Laleli