Faruk Göksu 60 uzmanla 3 ada 1 ada modelini geliştirdi!
Şehir plancısı ve kentsel dönüşüm uzmanı Faruk Göksu, 17 Ağustos Depremi'nin 12. yıl dönümünde olası deprem riskini azaltmak için 60 uzmanın katılımıyla yeni bir model önerdi
Faruk Göksu'nun önediği modelin üretiminden sonra ortaya onan metin şöyle:
OLASI DEPREM RİSKİNİN AZALTILMASI İÇİN 60 UZMAN YENİ BİR MODEL ÖNERDİ..
İMAR KARDEŞLİĞİ
3ADA1ADA
Geçen yıl 17 Ağustosta, Yerel Girişime Destek (Demokrasi, Ekonomi, Strateji, Toplum, Eşitlik ve Katılım) Platformu oluşturulmuştu. DESTEK Platformu tarafından yapılan , , yeni yaşam alanları nasıl tasarlanmalı çağrısı bir yıl boyunca 60 gönüllü tarafından geniş katılımlı ortamlarda tartışıldı ve yeni bir yaklaşım ortaya konuldu: Gönüllülük Esaslı Yerinde Dönüşüm önerilen yeni yaklaşımda imar bonusu teşviki ile yapı parseli yerine yapı adası bazında; yeniden tasarım, finansman, örgütlenme, yapım ve yasal konularda farklı bir model kamuoyunun tartışılmasına açıldı.
Gönüllü olarak ada bazında birleşme kapasitesine bağlı olarak kamu tarafından verilecek imar bonusunun sağlayacağı finansman ile başta riskli binalar yıkılıp, yerinde yeni yapılar yapılacaktır. Böylelikle, yer değiştirme ve değer paylaşımı gibi gerilim yaratan sorunlar ortadan kalkacaktır.
3ADA1ADA Modeli, her bir proje alanı için yaklaşık 25-30 milyon USD lık bir yatırımı kapsamaktadır. İmar Bonusları ile karşılanacak olan finansman sonucunda;
- Riskli yapılarda yaşayanlar inşaat süresi içinde 1,5 yıl kiraya çıkacak,
- Güvenli yapısı olacak,
- Parkı, açık alanı ve eğitim, sağlık vb gibi kamusal mekanların olduğu kaliteli çevrede yaşamını sürdürecek,
- Uzlaşma Yönetimi ve Yerel Yatırımcı vb gibi yeni iş imkanları yaratılacak,
- Yerelin kapasitesinin artırılması için sosyal ve ekonomik projeler geliştirilecek,
- Gayrimenkul sektörü ile finans sektörü buluşacak,
- İmar Bonusu ve İmar Hakları Transferi gibi yenilikçi yaklaşımlar uygulanacak,
- Gayrimenkul menkul kıymete dönüştürülecek,
- Tasarımcılar için farklı ve esnek tasarım yapma olanakları yaratılacak,
- Yeni inşaat teknolojileri geliştirilecek,
Bu Model ise 3ADA1ADA Programıyla yaşama geçirilecektir.
3 ADA 1 ADA Programı Nedir
3 yapı adasının birleştirilerek 1 yapı adası haline getirilmesi; iyi bir tasarım imkanı ile daha fazla yeşil, otopark, yolların genişlemesi için kapasite sağlamaktadır. için daha iyi çevre yaratılmasıdır. 3 ada1ada programı 40 gönüllü tarafından bir yıl boyunca İstanbulun 15 ilçesinde örnek yapı adalarında test edilmiş ve sonuçlar tartışmaya açılmıştır.
3 ada1ada programı 4 temel teşvik üzerine kurgulanmıştır.
1. Birleşme Bonusu
2. Yola Terk Bonusu
3. Kamusal Mekan Bonusu
4. Otopark Bonusu
1. Birleşme Bonusu: Öncelikle kent dokusunun yeniden mekansal ve toplumsal organizasyonu ile yapım ve finans optimizasyonu hedefleyen dönüşüm katsayısının belirlenir , ardından birleşmeyi optimum proje büyüklüğünde teşvik etmek için parsellerin ada birleşmelerine göre 1,2,3 dönüşüm katsayı ile çarpılarak imar bonusu artırılır.
2.Yola Terk Bonusu: Yapı çekme mesafelerinin dar yolların genişletilmesi ya da otopark olarak kullanılması için kamuya terk edilmesi halinde ada birleşme katsayıları çerçevesinde ilave imar bonusu verilir. Dar yolların genişletilmesi olası afet halinde tahliye koridorları olarak kullanılması açısından da önemlidir.
3.Kamusal Alan Bonusu: Mahallelerin pek çoğunda yeterli okul, park, sağlık vb gibi kamusal alan bulunmamaktadır. Yaşam kalitesinin artırılmasının önemli koşullarından birisi bu alanların artırılması ve herkesin eşit olarak kamusal alanlara ulaşabilirliğinin sağlanması olmalıdır.
4.Kapalı Otopark Bonusu: Bir afet anında dar yolların kenarlarına park edilen arabalar, yangın, deprem vb. gibi acil durumlarda yaşam tehlikesi oluşturmaktadır. Sorunun çözümü için ada içinde açık ya da kapalı otoparkı teşvik için otopark bonusu verilebilir.
Gönüllü plancı, mimar, mühendis, sosyolog, finansmancı, hukukçu gibi karma mesleklerden oluşan DESTEK grubu tarafından geliştirilen modelin; tasarım, örgütlenme, finansman, yapım ve yasal bileşenleri çalıştay ortamlarında tartışılmıştır.
DESTEK gönüllüleri olarak başlattığımız bu çalışmayı, olası İstanbul depremine daha da yaklaştığımız bugün, başta kamu yönetimi ve riskli alanlarda yaşayanların dikkate alacağı umuduyla saygılar sunarım.
A.Faruk GÖKSU
Şehir Plancısı
Yerel Girişime DESTEK Platformu
17 Ağustos 2011
[email protected]
www.yerelgirisim.org
