Fed'in faiz kararı ne olacak? Piyasa nefesi tuttu, Türkiye'yi etkileyecek!

ABD Merkez Bankası Fed 40 yılın zirvesine çıkan enflasyonla birlikte faiz artırım tarafında daha hızlı davranması bekleniyor. hurriyet

Dünya piyasaları Amerika Merkez Bankası Fed’in faiz artırımına odaklanmış durumda. Yarın saat 21:00’da açıklanacak faiz kararı ile birlikte piyasada beklentilerin yeni boyuta geçmesi yönünde beklentiler mevcut. 20 yıldır ilk defa doların eurodan daha değerli olmasının akabinde Avrupa Merkez Bankası da faiz artırımı tarafında aksiyon kararı almıştı. ECB faizi 50 baz puan artırmasının ardından dolardaki güçlenmenin kısmen de olsa önüne geçmişti. Faiz artırım savaşları neticesinde altın fiyatları da düşüş alanında sakin seyrine yönelmeye başladı. 

Asıl sebep enflasyon

Bütün dünyayı etkisi altına alan enflasyon sorunu gerekçesiyle ülkeler kendi dinamiklerine göre aksiyon almaya devam ediyor. Bazı ülkeler faiz artışına giderken bazı ülkeler ise enflasyonu dizginlemek için farklı enstrümanları devreye sokuyor. ABD, AB gibi gelişmiş ülkeler kovid-19 pandemisi ve geçmiş dönemlerdeki krizlerden dolayı oluşan şişkinliğin önüne geçmek için faizi artırmaya yöneldi. Faiz artırımıyla birlikte dolar ve euro gücünü artırırken gelişmekte olan ülkeler için de bazı avantaj ve dezavantajlar ortaya çıktı. Hammaddeye dolar ile ulaşan ülkeler net ihracatlarını euro bazında yaparken kâr marjları da dolardaki yükseliş nedeniyle gerilemeye başladı.

Kovid 19 pandemsinin ağır etkileri enflasyon tarafına birikimli olarak etki etmeye devam ediyor. Henüz pandemi sona ermese de uygulanan kısıtlamaların önemli bir kısmı ülkeler tarafından kaldırıldı. Böylece ortaya talep patlaması çıktı. Arzın az olduğu talebin ise çok fazla olduğu ortamda kıt kaynaklara da erişimin giderek zorlaşması nedeniyle enflasyonda artış meydana geldi.

Rusya-Ukrayna Savaşı Etkiledi

Rusya-Ukrayna savaşıyla da enerji politikaları altüst olurken gıda konusunda da lojistik aksamalar fiyatları yukarı çekmeye devam etti. Rusya’nın doğal gaz ve petrolü yerel para birimiyle satmaya başlaması da Rusya’ya karşı cephe alan ülkeleri zor durumda bıraktı ve enerji darboğazı yarattı. Ruble’yi aşırı değerli kılan bu hamleyle birlikte Ruble savaş öncesi dönemden daha güçlü durumda seyrediyor. Bunun ana sebebi petrol ve doğal gaz ihracatı olsa da Rusya’nın iç dinamiklerinde ithalatın yavaşlaması ve doğal olarak talebin de gerilemesi Ruble’yi değerli kılan bir diğer sebep olarak önümüze çıkıyor.

Petrol fiyatları neden dengesiz?

Petrol fiyatları küresel ekonomik endişelerde dolayı dengesiz seyir izliyor. ABD’nin resesyona girme ihtimalinin yükselmesi ve talebin böylece düşüşe geçeceği beklentisi, Çin’de artan koronavirüs vakaları nedeniyle üretim ve lojistik ağının yeniden sekteye uğrama ihtimali, artan enflasyon nedeniyle insanların harcama alışkanlıklarının tasarrufa yönlenmeye başlaması, Rusya-Ukrayna savaşının etkileri gibi birçok sebep petrol fiyatlarında dengesizlik yaratıyor. Petrol bu belirsizlikler içinde 100 dolar seviyesinde denge bulmaya çalışıyor.

Altın Fiyatları Düşüşte

Ons altın fiyatları enflasyon nedeniyle artan faizlerin etkisiyle düşüşe geçti. Ons altın 1900 dolar seviyelerinden hızlı düşüş gösterdi ve 1720 dolar seviyelerine kadar geriledi. Ons altındaki düşüşün sürmesi doların yükselmesi nedeniyle gram altında düşüş pek de etkili olarak hissedilmedi. Gram altın 970-980 lira seviyelerinde küçük fiyat hareketleriyle seyrine devam ediyor. Uzmanlar altın için 1900 doların üstüne çıkacağını tahmin etseler de bunu net olarak dile getiremiyorlar. Altın yatırımı yaparken piyasa dinamikleri, global ekonomi ve ileriye dönük yönlendirmelerin dikkate alınması gerekiyor.

Dolar ve Euro Güç Kaybediyor

ABD ve AB’de süregelen faiz artışları para birimlerini güçlü tutuyor. Faiz ne kadar artarsa para o kadar piyasadan çekilip mevduata yönlendiriliyor. Piyasadan çekilen ve ulaşılması güç olan paranın da değeri artmış oluyor. Dolar ve euro şu anda faiz artırımları nedeniyle dünya genelinde güçlü kalmaya devam ediyor. Birikimli etkilerinin ilerleyen zamanda görüleceği ortamda faiz artırımlarının daha önceden fiyatlanması nedeniyle dolar ve euro diğer para birimleri karşısında ılımlı yükselişine devam ediyor.

Fed kararı ne olacak?

ABD Merkez Bankası Fed 40 yılın zirvesine çıkan enflasyonla birlikte faiz artırım tarafında daha hızlı davranması bekleniyor. Fed’in yarın 75 baz puanlık faiz artışına gitmesi bekleniyor. Fed’in faiz artırımı fiyatlansa da Fed Başkanı Jerome Powell’ın açıklamaları daha da önemli. Piyasaları yönlendirici açıklamalarda bulunan Powell’ın konuşması merakla bekleniyor.