Filyos Vadi Projesi'nde 'acele kamulaştırma' durduruldu!

Zonguldak’ta ne projesi ne fizibilitesi ne de sınırları belli olan ama adına, ‘Türkiye’nin en büyük serbest bölgesi’ denilen faaliyeti Danıştay, “ Anlamadım” diyerek durdurdu ...

Karadeniz’in en büyük limanı olacak Filyos Limanı’nın da yer alacağı, organize sanayi bölgeleri, barajlar ve enerji santrallerini kapsayan Filyos Vadi Projesi’yle ilgili Danıştay önemli bir karara imza attı. Zonguldak’ın Çaycuma ilçesi sınırları içinde uluslararası bir ticaret ve sanayi alanı oluşturulması projesiyle ilgili eksikliklere dikkat çeken Danıştay, verdiği ara kararda ‘acele kamulaştırma’ yapılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yürütmesini durdurdu. Danıştay, ‘Serbest Bölge’ ilanıyla ilgili ise yürütmenin durdurulması isteminde yerinde keşif yapılmasına karar verdi.

Filyos’ta Serbest Bölge ilan edilmesi ve bölgenin kalkındırılması yeni bir proje değil. Filyos Serbest Bölgesi, ilk kez 1994’te oluşturuldu. Ancak yapılacak büyük projeler için hiçbir zaman adım atılmadı.

ÇERÇEVESİ ÇİZİLMEMİŞ

Filyos Vadisi Projesi ise Başbakan Erdoğan’ın Zonguldak için planladığı çılgın projeler arasında yer aldı. Filyos Serbest Bölgesi sınırları, 25 Şubat 2009 ve 5 Ekim 2010 tarihli Bakanlar Kurulu kararlarıyla yeniden belirlendi. Filyos’taki serbest bölge, Türkiye’nin en büyüğü oldu. 2011’de acele kamulaştırma faaliyetleri başladı. Bu kapsamda, 90 milyon liraya yakın bir kamulaştırma bedeli ödendi. Ancak projenin tam olarak neleri kapsadığı ve neler yapılacağı net değil. Danıştay da ‘acele kamulaştırma’ yapılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yürütmesini bu gerekçeyle durdurdu. Danıştay, çerçevesi çizilmemiş projeyle ilgili acelelik halinin nedeninin somut olarak belirtilmediğine vurgu yaptı.

BÜKREŞ SÖZLEŞMESİ DİKKATE ALINDI MI

Danıştay’ın verdiği kararda özellikle üzerinde durduğu bir başka husus ise Filyos Serbest Bölgesi’nin sınırları. Filyos Vadi Projesi 459,5 hektarlık alanı kapsıyor. Ancak Bakanlar Kurulu, tam 1900 hektarlık bir alanı Serbest Bölge ilan etti. Danıştay soruyor; Neden proje alanının üç katından daha fazla alan Serbest Bölge ilan edildi? Projeyle ilgili bir diğer tartışma konusu ise projenin çevreye vereceği olası zararlar. Projeyle ilgili güncel fizibilite raporunun bulunmadığını belirten Danıştay incelemesinde, Türkiye’nin de taraf olduğu “Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi’ni (Bükreş Sözleşmesi) dikkate aldı. Filyos Serbest Bölgesi’nin sınırları belirlenirken, yapılacak faaliyetlerin doğuracağı çevresel etkilerin yeterince değerlendirilmediği belirtildi.

“90 milyon lira boşa saçıldı”

PROJEYİ Danıştay’a götüren isim CHP Çaycuma Belediye Başkan Adayı Bülent Kantarcı, kararla ilgili sorularımızı yanıtladı. Kantarcı, 30 yıldır bu projenin konuşulduğunu belirterek şunları söyledi: “Yapılmak istenen proje kapsamında Filyos’a liman yapılacak. Filyos Çayı’nın denize döküldüğü yerden içeriye doğru 22 kilometre boyunca da nehrin iki tarafı Filyos Serbest Bölge ilan edildi. 2011 genel seçimlerinden önce 5 milyon 583 bin metrekare alanı kamulaştırdılar. İnsanlara seçim öncesi 90 milyona yakın para ödediler. Filyos Çayı’nın yukarı kesimlerinde 7 tane büyük baraj yapılmadan, su kontrole alınmadan bu vadide hiçbir şey yapılması düşünülemez. Çünkü Filyos azgın bir nehir.” Kantarcı, Danıştay’ın kararının iyi anlaşılması gerektiğini belirterek, “Danıştay yürütmeyi durdurma kararı verdi ama plan iptal edilse bile bu karar yeni yapılacak kamulaştırmalar için. Eskiye dönük kamulaştırılmaların iptali söz konusu değil. Kamulaştırmanın geriye dönüşü yok. Yani 90 milyon lira resmen saçılmış oldu” dedi.

Taraf