Gayrimenkul alım satımında kazanç vergisi!
Habertürk Gazetesi yazarlarından Rakim Ak, Vergi Rehberiniz köşesinde bugün "Dededen kalma eve rant vergisi olmaz" konusuna değindi. İşte bugünkü yazının devamı...
Hafta içinde açıklanan 10'uncu Kalkınma Planı 2014-2018 programı vergiyle ilgili önemli düzenlemeleri içeriyordu. Bunlardan ilki ev, işyeri ve arsa alım satımında oluşan değer artış kazançlarının vergilendirilmesinde, elde tutulma süresini gözeten maddeydi. Halen evi arsayı alıp 5 yıl sonra 10 katına da satsan vergi vermiyorsun. Bu da Türkiye'nin rantı en fazla olan sektörünü vergi dışı bırakıyor. En çok kazananlar hiç vergi vermiyor. Eylem planında sözü edilen düzenleme gerçekleşirse evi, arsayı alıp elinde 10 yıl 20 yıl tutsan da eğer kazancın varsa vergi vereceksin. Hele 1-2 sene tutarsan alım satım arasındaki farkın yani kazancının tamamı vergiye tabi olacak.
İkinci düzenleme ise evi olduğu halde ev alıp satarak milyonları cebe indirenlere kredi aldığında vergi getirilmesi düzenlemesi.
Konut kredisi alırken Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) ve Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) ödemiyoruz. Bu da faizin yüzde 20'si kadar bir tutarı cebimizde bırakıyor. Ancak Eylem Planı'nda düşünülen düzenlemeye göre artık bir evi varsa ve ikinci evi de 'fiyat artışından kazanırım' mantığıyla alanlara bu vergi avantajı sağlanmayacak. Bir de örneğin 800 bin, 1 milyon liralık lüks konut alıyorsanız bu avantajı kullanamayacaksınız. İki düzenleme de vergi adaletini sağlamaya yönelik düzenlemeler.
CEBE GİRMEYEN KAZANCIN VERGİSİNİ İSTEYEMEZLER
Fakat planda üçüncü bir madde var ki uzun süredir özellikle büyükşehirlercle ev sahiplerinin kafasında Demokles'in kılıcı gibi sallanıp duruyor. Biz de haberlerini daha önce defalarca yaptık. Düzenlemede bahsedilen maddenin Türkçesi şu: Büyükşehirlerde oturanlardan 'rant vergisi' alınacak. Planda şöyle diyor: "Tasarrufların üretken yatırımlara yönlendirilmesi amacıyla, imar değişikliği veya kamu yatırımları sonucu oluşan değer artışlarından kamunun pay almasını ve gayrimenkullerde değer artışına yol açacak bazı kamu yatırımlarına yararlanıcıların katkıda bulunmasını sağlayacak bir sistem geliştirilecektir." Açıklama şunu gösteriyor; dededen kalma evinizin önüne metro geldiyse ve evinizin değeri arttıysa devlet durduk yerde bundan vergi alacak. Fakat hem vergileme mantığı hem matematik buna 'Dur' diyor. Önce şöyle söyleyelim: Diyelim ki benim evimin değeri arttı. Ancak ben evimi satmadıkça yani kazancım realize olmadıkça, ne kadar arttığına, ne kazandığıma kim hangi yöntemle karar verecek? Cebe girmeyen kazancın vergisi olur mu?
Yine diyelim ki bunu göze aldılar ve rant vergisi düzenlemesi yaptılar. Bu kez karşımıza şu temel hukuk kuralı çıkıyor: Kanunlar geriye yürümez. Yani sizin yasa çıkmadan önce inşa ettiğiniz evinizin yanına metro geldi diye sizden vergi isteyemezler.
Yasa çıkarsa çıktığı tarihten sonraki evleri veya işyerlerini bağlar. Mevcut konutlardan veya işlerlerinden, arsalardan rant vergisi alınamaz. Kaldi ki daha bu yıl yapılan yeniden değerlendirmelerle 3-4 kat artan emlak vergisi, rant vergisi değil de nedir?
Plana yakışmayan 2. el giysi maddesi Genellikle tasarrufların artırılması ve verimlilik üzerinde duran hükümetin eylem planındaki bir madde ne programın ruhuna ne de büyük hedeflere uyan bir nitelik taşıyor. Tekstil cenneti Türkiye'de ikinci el giyim eşyası ve ayakkabı toplanıp sahiplerine ulaştırılmasının hedeflenmesi maddesi komik. Onun yerine üreticilerden ihraç fazlası ürünler alınıp dağıtılabilir.
Rahim Ak-Habertürk