Gayrimenkul Değerleme Uzmanları Birliği
Giderek büyüyen ve gelişen gayrimenkul değerleme uzmanlığı kendi ihtiyaçlarını da bu büyümenin beraberinde getirmektedir
Her bir ihtiyaç eksikliği ise giderilmediği sürece bu alan için sorun oluşturmaktadır. Daha önce de bazı makalelerimizde dile getirdiğimiz üzere bu sorunlardan en önemlisi değerleme uzmanlarının bir çatı altında olmayışı idi. Bu alanın sağlam zemine oturması için standardizasyonu sağlayacak birliğe ihtiyacı vardır. SPK içinde kurulması görüşülen ve benim de kurulması yönünde sık sık fikirler beyan ettiğim birlik çatısı altında toplanma fikri, 30 Ekim 2009'da Bakanlar Kurulu'nun aldığı kararla hayat bulmuştur. Bakanlar Kurulu “Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Statüsü”nün yürürlüğe konulmasını; Sermaye Piyasası Kurulunun önerisine dayanan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığının 16/7/2009 tarihli ve 2667 sayılı yazısı üzerine, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 40/C ve 40/D maddelerine göre kararlaştırmıştır. Karar , 17/12/2009 tarihli ve 27435 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Böylece 2009 yılının son günleri itibariyle önemle üstünde durduğumuz bir konu olan, değerlenme uzmanlarının bir çatı altında toplanması fikri nihayet hayat bulmuştur.
Gayrimenkule dayalı mali araçların kaynağını oluşturan arsaların, konutların, binaların, ofislerin, dükkanların değerlenmesi işi tamamıyla uzmanlık gerektiren bir iştir. Gelişen ekonomilerde, uzmanlaşma büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda da ekonomide önemli yeri olan gayrimenkul değerleme işi bu uzmanlaşma içinde en önemli alanlardan biridir. Değerleme işinin, alanında bilgili, eğitimli, lisanslı, deneyimli kişi ve bu kişilerin bağlı olduğu, bu işi yapmak üzere kurulmuş şirketler tarafından yapılmasına ilişkin düzenlemeler ülkemizde artık daha sağlam zeminlere oturmuştur. Özellikle bankalar bu sektörün en önemli müşterilerini oluşturarak gayrimenkul değerleme işine ve bu sisteme verdikleri önemi göstermişledir. Yatırım araçlarına ilişkin alanlarda çalışan devlet kurumları gerekli düzenlemeleri yapmıştır. Tüm bu uygulamalar neticesinde gayrimenkul değerleme uzmanlığı dalı giderek gelişen bir alan haline gelmiştir. Gayrimenkul değerlemenin belirli kanunlar çerçevesinde ve uzman kişilerce yapılması zorunluluğu Sermaye Piyasası Kurulu'nun lisansının önemini ortaya çıkartmıştır. Mortgage sisteminin de yaygınlaşması ile bu meslek gözde hale gelmiştir. Ancak gelişmekte olan her alanda olduğu gibi tüm bu düzenleme ve olumlu gelişmelere rağmen, gayrimenkul değerleme uzmanlığının sorunları mevcuttur. Değerleme Uzmanları Birliği Statüsü bu sorunlara çözüm bulabilecek bir oluşumdur. Öncelikle en büyük eksiklikten biri olan standardizasyonu sağlayacak düzenlemelerin önünü açacak bir adımdır. Birlik, sektörün çalışan sorunlarını ve uygulama sorunlarını çözmesi amacına hizmet edecek nitelikte örgütlenmelidir. Mesleğe hakkettiği saygınlığı sağlayacak etik kuralları, değerlemenin en doğru şekilde yapılmasını sağlayacak teknik kuralları iyi belirlemeli, mevcut uygulamalardaki sorunları çözmeli, yeni ihtiyaçlara uygun olarak hareket edebilen yenilikçi bir yapıya sahip olmalıdır. Mesela sektörün ilk dönemlerinden beri süre getirdiği bazı sorunları vardır. Bu sorunlardan en önemlisi; sektördeki rekabet nedeni ile uluslar arası piyasalara göre çok düşük olan raporlama fiyatlandırmasıdır. Ayrıca diğer önemli bir sorun da bankaların müşterilerine hızlı kredilendirme sağlamak amacı ile şirketlerden kısa sürede raporlama istemeleridir. İşte bu iki önemli sorunu çözecek ücret ve süre sabitlemelerinin öncelikle halledilmesi gerekmektedir. Ayrıca her bankanın farklı raporlama formatı vermesi nedeniyle kalite hızın düşmesinin önüne geçecek raporlama standartlaşması, kalifiye elaman sıkıntısını çözecek ücretlendirme politikasında standart ve makul bir uygulamanın getirilmesi, gayrimenkul çeşitleri için ayrı ayrı uzmanlaşmaya gidilmesi için belli standartlar getirilmesi, şirketlerin lisans belgesi almaları için daha zor şartların getirilmesi gibi düzenlemeler de bu oluşumdan beklenen çözümlerdir. Tüm bu çözüm önerilerinde görüldüğü üzere dikkati çeken önemli nokta standardizasyondur. Bu işi yapan şirketlerin kalitede seviyeyi düşürmemeleri için profesyonelleşme şarttır. Bunun için de uluslar arası platformda olduğu gibi standardizasyon oluşturarak kalite sistemin gayrimenkul değerleme alanında da oluşturulması şarttır. Bu kalite sistemi gayrimenkul değerleme işini yapan şirketleri de, gayrimenkul sektörünü de geliştirecektir. Bu bağlamda statüsü belirlenen ve ilk adımı atılan bu Birlik'in sektöre sağlayacağı katkılar açısından umutluyuz. İlk adımdan sonraki yol haritası ise sektörümüzün ihtiyaç ve sorunları doğrultusunda hazırlamalıdır.
Ebru Öz
Mimar
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı