Gayrimenkule talep patladı!

İlk beş ayda banka kredileri adette yüzde 30, hacimde yüzde 19 büyüdü. 10 yıl vadeli konut kredilerinde faiz oranları yüzde 1'in altına düştü.

İlk çeyrekte yüzde 5 büyüyen ekonomide yüzde 10 büyüyen inşaat sektörü dinamo etkisi yarattı. İlk beş ayda banka kredileri adette yüzde 30, hacimde yüzde 19 büyüdü. 10 yıl vadeli konut kredilerinde faiz oranları yüzde 1'in altına indi... 

2017 ilk çeyreğine ait yüzde 5'lik büyüme verisi Türkiye ve ekonomisine ilişkin kaygıları önemli oranda ortadan kaldırdı. Sürpriz büyüme verisinin ardından yıl sonu büyüme tahminlerinde çıtalar hemen yukarı çekildi. Yalnız ulusal değil, Fitch gibi uluslararası kuruluşlar da beklentilerini revize etti. Gözden kaçıranlar için hemen hatırlatalım. Fitch geçen hafta 2017 yıl sonu için yüzde 2.3 olan tahminini yüzde 4.7'ye çıkarttığını açıkladı. Hatırlatmakta fayda var; ilk çeyrekteki büyümenin dinamosu yine inşaat yatırımları oldu. Genellikle altyapı yatırımlarındaki büyümenin etkisiyle yılın ilk çeyreğinde inşaat yatırımlarındaki artış yüzde 10'u yakaladı. 

İPOTEKLİ SATIŞTA ARTIŞ 

Ancak inşaat sektöründe sadece yatırım değil talepte de ciddi oranda artış yaşandı. Son açıklanan resmi veriler de bu talep patlamasını gözler önüne serdi. TÜİK'in Konut Satış İstatistikleri'ne göre, Türkiye genelinde konut satışları nisan sonu itibariyle bir önceki yılın aynı ayma oranla yüzde 7.6 artış kaydetti. Bu dönemde 114 bin 456 adet konut satıldı. 

İşte tam da bu yüzden bu hafta kapak konumuzu Türkiye'nin büyük  konut üreticilerinin yeni projelerine ayırdık... 

Gelelim kredi tarafına... Tabii aynı dönemde bu konut kredisine olan talebi de patlattı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun mayıs verilerine göre, satılan konutların 43 bin 334 adedi ipotekli yani başka ifadeyle banka kredisi ile gerçekleştirildi. Hemen belirtelim, geçen sene ile karşılaştırırsak bu yüzde 30'luk bir artış anlamına geliyor. 

Hacimsel anlamda baktığımızda da benzer büyüme rakamları görüyoruz. Konut kredi hacimleri yılın ilk beş ayında yüzde 19 büyüdü. Bankacılık sektörünün toplam kullandırdığı konut kredi hacmi ise 179 milyar TL'ye ulaştı. 

YAZLIKLARA TALEP VAR 

Aslında Türkiye ekonomisinde bu yıl hareketli seyreden sektörlerden biri tartışmasız inşaat sektörü. Bunda da öncelikle Emlak Konut GYO ve GYODERin başlattığı kampanya ve bankacılık sektörünün de kredi politikalarıyla bunu desteklemesi etkili oldu. Ardından hükümetin KDV ve tapu harç masraflarını aşağı çekmesi sektöre artı ivme getirdi. Ekonomide başlayan hareketlenmeyle birlikte yalnız yeni projeler değil ikinci el konutların satışlarında da ciddi artışlar yaşandı 

Bu hareketten daha çok kıyı şeridinde yer alan yazlık türü konutlar da nasibini aldı. Bankacılara göre son aylarda yazlık satışlarında ciddi hareketlenme var. Bankacılara göre, mevduat faizleri yüksek seyretmesine rağmen yüzde l'in altına inen konut kredi faizleri ve cazip kampanyalı projelerin etkisiyle konuta olan talep sürecek. 

MAKSİMUM VADE 120 AY 

İş Bankası 120 ay vadeli konut kredisine yüzde 0.99 faiz oranı uyguluyor. Hali hazırda konut kredilerinde uyguladıkları azami vadenin 120 ay olduğu bilgisini veren İş Bankası Bireysel Krediler Müdürü Recep Haki, değişen müşteri ihtiyaçlarına göre farklı ev kredisi ürünleri bulunduğunu belirtip şu bilgiyi veriyor: 

"Sabit Taksitli Ev Kredisi, İndirimli Konut Finansmanı Kredisi, Eşit Anapara ödemeli Ev Kredisi, Düşük ödemelerle Başlayan Ev Kredisi ya da tam tersi Yüksek ödemelerle Başlayan Kredisi seçeneklerimiz var." İş Bankası hali hazırda tamamlanma seviyesi yüzde 75'i geçen konutların lisanslı firmalarca belirlenen ekspertiz değerinin yüzde 80'ini aşmaması kaydıyla kredi tahsis ediyor. Konutun tapusunun olması ve kısıtlayıcı bir kayıt bulunmaması da yine aranan şartlar arasında yer alıyor. 

Recep Haki

Recep Haki'nin verdiği bilgiye göre, kredi kullandırma aşamasında krediyi talep edenlerin daha önce kullandığı kredilerdeki ödeme performansları, hane halkınca elde edilen gelir seviyeleri ve giderleri de göz önüne alınıyor. 2017 ilk yarısında konut kredisine olan talebin arttığını ve 2016'nın ilk beş ayına göre bu yılın aynı döneminde yüzde 19 artış kaydettiğini hatırlatan Haki, bu dönem kullandırılan konut kredilerinin ağırlıklı 60 ve 120 ay vade seçeneklerinde yoğunlaştığını ve ortalama tutarın ise yaklaşık 150 bin TL civarında olduğunu söylüyor. 

VADE TERCİHİ BEŞ YIL 

Akbank 2017 ilk çeyrek verilerinin de açıkça ortaya koyduğu gibi konut piyasasında hareketlilik olduğuna vurgu yapıyor. Proje üreticilerinin kampanyaların yanı sıra şubat ayı başından itibaren bankaların da konut almak isteyenlere avantajlı kampanyalar sunduğunu vurgulayan Akbank, kredi piyasasına ilişkinse şu tespitte bulunuyor; 

"2017 başından itibaren incelersek müşterilerin yapılan etkili kampanyalar nedeniyle daha çok yeni konut atımına yöneldiğini söyleyebiliriz. Kredilerde ağırlıklı olarak beş yıl vade tercih ediliyor. Müşterilerimizin genel kullanım eğilimine baktığımızda ise ortalama vade taleplerinin 7-8 yıl aralığında olduğunu, kredi tutarını da ortalama 130 bin TL düzeyinde gerçekleştiğini söyleyebiliriz." 

Bankanın ayrıca müşterisi olsun olmasın herkesin sorularına yanıt bulma ve kredi başvurusunda bulunma imkanı sunduğu 444 4 253 numaralı konut kredilerine özel çağrı merkezi var. Bugün satın alınacak konutun ekspertiz değerinin azami yüzde 80'ine konut kredisi veren banka, kredilendirme sürecinde ise konutun üzerinde kısıt olmayan tapusunun bulunması, tapunun arsa tapusu olması durumunda ise arsanın yapı ruhsatı ile birlikte sunulması gerekiyor. Yılın ilk çeyreğinde tatil bölgelerindeki konutlara olan talepte artış gözlendiğine vurgu yapan Akbank, ayrıca inşaat sektörünün büyük oyuncularının da son dönemde Türkiye'nin önemli turizm bölgelerinde konut projesi başlattığına dikkat çekiyor. Banka bu nedenle önümüzdeki dönemde kıyı bölgelerindeki konutlara olan talebin artarak devam edeceği görüşünde. 

ÜÇ GÜNDE KREDİ VERİYOR 

ING Bank müşterilerine üç gün içinde konut kredisi veriyor. Konuta yüzde 1.08'den başlayan faizlerle çok sayıda farklı kredi imkanı sağladıklarını söyleyen ING Bank Bireysel Bankacılık Pazarlama ve Satış Direktörü Ozan Kırmızı, "Artan ya da azalan taksitli, balon  ödeme planlı ve projelere özel faiz oranlı konut kredisi kampanyalarımız mevcut.  Üstelik müşterilerimizin sadece üç günde ev almalarını sağlıyoruz" diyor. 

Ozan Kırmızı

Kırmızı'nın verdiği bilgiye göre, içinde bulunduğumuz dönemde sıfır konutlara göre ikinci el konutlar için daha yoğun kredi talebi var. Buna karşın yeni projelerdeki artış ve inşaat sektöründeki canlanma yüzünden sıfır konut alımlarının da canlandığına vurgu yapan Kırmızı, sözlerini şöyle sürdürüyor; 

"Konut kredileri için ortalama talep tutarı 100 bin ile 120 bin TL arasında değişiyor, özellikle kullanılan kredi tutarında son dönemlerde bir artış gözlemliyoruz. Ortalama vade ise 10 yıla yakın, 100 ay bandında. Mevsimsellik etkisi nedeniyle içinde bulunduğumuz dönemde yazlık amacı ile alınan konut kredilerinde bir artış olduğunu söyleyebilirim." 

ING Bank konut kredisini değerlendirme sürecinde, konutun krediye uygunluğunu ve müşterinin krediyi geri ödeyebilme gücünü ölçerek karar veriyor. 

Esin Çetinel/Para