Gayrimenkulun kamulaştırılması işlemi!

Posta Gazetesi Ekonomi sayfası köşe yazarı Tamer bugünkü yazısında okuyucusunun sorduğu gayrimenkul istimlaki ile ilgili soruyu cevaplıyor. İşte o yazı...

15-20 yıl önce 21 daireli binamızın bir kısmı yola terk ile istimlak edildi. Bu güne kadar da istimlak bedeli almadık. Şimdi binamızı yıkıp yeniden yapacağız. Bu yola terk alanını yeni binamızda kullanabilecekmiyiz? 

Bir gayrimenkulun istimlaki yani kamulaştırılması işlemleri farklı, bir bina yapılırken yola terk işlemi başkadır. Sizin binanızın bir kısmı yıkılıp yola katıldı ise buna istimlak yani kamulaştırma denilir, kamulaştırma bedeli ödenir. Yola terk ise inşaat sırasında sizin parselinizin tamamını bina zemininin oturması için kullanmayıp, binanızı geri çekme işlemidir. Aslında bu da sizin malvarlığınıza bir müdahaledir ama size imar durumu ve inşaat ruhsatı verilmesi için bu durum şart koşulduğundan inşaatın (veya parselin) maliki ister istemez binayı geri çekip parselin bir kısmını yola terk eder. Evet mülkiyete bir müdahaledir ama istimlak değildir, istimlakte, önce bir kamulaştırma karan alınır, sonra değer biçilir, o tarihteki işlemler gereği tayin edilen değer bankaya yatırılır, istimlak işlemi tamamlanır. Şimdilerde değer için önce dava açılır, dava ile değer tespiti yapılır, bu değer bankaya yatırıldığı takdirde mahkeme kamulaştırmaya izin verir. Sizde bunlar yapılmadı ise sizinki yola terktir.Şimdi yeni inşaat yapacaksanız bir kere yeniden imar durumunu soracaksınız, imar durumu size binanızın oturabileceği alanı ve yüksekliği de verecektir ki bahsettiğiniz alanı kullanıp kullanamayacağınız bu imar durumu ile anlaşılacaktır. Ancak önceki yapılan işlem kamulaştırma da olsa yola terk olarak isimlendirilen terk işlemi de olsa bu yerden istifade edebileceksiniz gibi görünmüyor. Belki size istimlak işlemlerinde, beş yıl içinde amacına uygun kullanılmaması halinde geri alınabileceği söylendi. Böyle bir durum söz konusuydu ama bu hak beş yılın sonunda ve bir yıl içinde kullanılabilirdi.

Posta/Tamer Heper