Gaziantep Zeugma Müzesi, bugün ziyarete açıldı!
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi, Tunus taki Bardo Müzesi nin unvanını elinden alacak. Bugün ziyarete açılan müzede, 1500 metrekare mozaik sergileniyor
Rehabilite edilen mozaiklerle birlikte müzede yaklaşık 6 ay sonra 2 bin 500
metrekare mozaik sergilenecek ve Gaziantep Mozaik Müzesi, Tunus 'un unvanını
elinden alacak.
Müzede, Zeugma Antik Kenti 'nden çıkarılan mozaiklerin yanı sıra 'Doğu
Roma Dönemi' koleksiyonu da ilk defa görücüye çıktı.
7 bin metrekare kapalı sergi alanı ve 30 bin metkerake kurulum alanına
sahip müzedeki eserlerin yerleştirilme şekli ve dizaynı da dikkat çekiyor.
Mozaikler müzeye yerleştirilirken kronolojik sıraya ve coğrafi
konumlarına göre düzenleme yapıldı.
Fırat Nehri 'ne en yakın olan mozaikler bodrum katta sergileniyor. Giriş
katta ise Fırat Nehri kenarında bulunan Poseidon ve Euphrates villaları
mozaikleri bulunuyor. Müzenin birinci katında ise 2000 yılında gerçekleştirilen
kurtarma kazılarında bulunan mozaikler yer alıyor. Müzenin 2. katında ise
Gaziantep çevresinde bulunarak Gaziantep Müze Müdürlüğüne getirilen 'Doğu Roma
Dönemi'ne ait mozaikler yer alıyor.
3. yüzyılın hemen sonrasında erken 'Doğu Roma Dönemi' mozaikleriyle
mitolojik sahneler yerini geometri ve dinsel figürlere bırakıyor. Doğu Roma
mozaikleri, Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi 'nde ilk defa sergileniyor.
Müzede, Gaziantep 'in Nizip ilçesinden gelen mozaikler de bulunuyor. Bu
mozaikler Zeugma 'nın sürekliliğini göstermesi açısından büyük önem taşıyor.
Depolarda saklanan ya da arazide bulunarak müzeye getirilen bazı
mozaiklerin rehabilitasyonu ise devam ediyor. Rehabilitasyonun tamamlanmasının
ardından Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi sergilenen mozaik metrekaresi açısından
'dünyanın en büyük' mozaik müzesi olacak.
-ÖZEL ESERLER-
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi 'nde sergilenen en önemli eserlerden biri
de Mars Heykeli. Heykelin, 2000 yılı kazılarında Poseidon villasında bulunan ve
(M.S.) 256 yılındaki Sasani saldırısı sırasında villa içindeki kiler olarak
adlandırılabilecek bir alandaki pitosların altına gizlenmiş olduğu düşünülüyor.
Ani gelişen Sasani saldırısından korumak amacıyla villanın içerisinde
gizlendiği düşünülen Mars heykeli, gerçekte bir meydan heykeli. Müzede bu
düşünülerek eserin bir meydan heykeli ve aynı zamanda Zeugma 'nın koruyucusu
olarak sergilenmesi tasarlanmış. Bu nedenle Mars heykeli bir sütun üzerinde ve
müzenin her yerinden görülebilecek şekilde tasarlanmış.
Gaziantep Zeugma Müzesinde sergilenen diğer bir eser ise 'Dionysos 'un
Düğünü' mozaiği. Bu mozaiğin çalınan bölümünün fotoğrafı, eksik olan kısma
yansıtılarak sergileniyor. Böylelikle mozaiğin çalındığı ve parçalarının bugüne
kadar bulunamadığı vurgulanıyor.
İkinci katın birinci bölümünde ise halk tarafından 'çingene Kızı'
olarak adlandırılan 'Mainad Mozaiği' için yapılmış özel bir oda bulunuyor.
Labirent şeklinde dizayn edilmiş gizemli oda, çingene Kızı 'nın buğulu bakışlarını
ön plana çıkarıyor. Aynı bölümde duvarında Mainad mozaiğinin bulunduğu ve
kaçakçılar tarafından büyük oranda tahrip edilen mozaik de yer alıyor. Mozaik
içinde Mainad 'ın yeri gösterilerek eski eser kaçakçılarının eserler üzerinde
nasıl tahribatlar yaptığına dikkat çekiliyor.
Ayrıca müzede Zeugma Antik Kenti 'nin Fırat Nehri kıyısında olduğunu
anlatmak için giriş kattaki duvarda kentin konumuyla orantılı olarak bir manzara
yer alıyor.
Ziyaretçiler, müzede yer alan eserlere ilişkin olarak 3 boyutlu
sinevizyon gösterisiyle bilgi alabiliyor. Eserlerin arasından ise yapılan cam
bölümlerle geçiliyor. Üst kattan bakıldığında Antik Kenti 'nin konumu çok daha iyi
bir şekilde gözleniyor.
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi 'nin resmi açılışının, seçim sonrasında
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılması planlanıyor.
-MÜZENİN YAPIMI VE ZEUGMA-
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi 'nin temeli 2008 yılında atıldı. İnşaatı
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan müze, daha sonra Kültür ve
Turizm Bakanlığına teslim edildi. Müzenin yatırım bedeli 40 milyon liranın
üzerinde.
Müze kapsamında ayrıca konferans ve gösteri merkezleri, kafeterya,
hediyelik eşya satış yerleri de bulunuyor.
İlk yüzey araştırmalarının 1931 yılında başladığı Zeugma arkeolojik
alanında 1971 yılından bu yana Gaziantep Müze Müdürlüğü ve çeşitli ekipler
tarafından kazılar yapılıyor.
Uzun yıllar Müze Müdürlüğü tarafından Gaziantep Valiliğinin desteğiyle
sürdürülen kazı çalışmaları 2000 yılında çıkan eserler nedeniyle dünyanın ilgi
odağı haline geldi. Yapılan kazılar neticesinde ikiz villalar ortaya çıkarıldı.
Bu villalarda yüzlerce metrekare taban mozaiği, duvar resmi, Mars heykeli ve pek
çok küçük eser bulundu.
2000 yılında Birecik Barajı 'nın yapımı tamamlandığı için su tutulmaya
başlanmış ve ortaya çıkan eserler suların altında kalma riskiyle karşı karşıya
kalmıştı. 2000 yılı 26 Haziran tarihine kadar geçen süreçte Gaziantep Müze
Müdürlüğü uzmanları ve Art Restorasyon uzmanları tarafından A bölgesinde yapılan
hummalı çalışmalar sonucunda yüzlerce metrekare mozaik, sütunlar, çeşmeler ve
küçük eserler suların altında kalmaktan kurtarıldı. Bu eserlerin bir bölümü
Gaziantep Müze Müdürlüğü depolarına, bazı yapı taşları, sütunlar, çeşme parçaları
ve sütun başlıkları gibi mimari elemanlar ise Zeugma 'da sulardan etkilenmeyecek
alanlarda oluşturulan koruma bölgelerine taşınmıştı.
AA