Gazprom: Doğalgaz fiyatı Botaş'ın işi, biz buna karışmayız

Türkiye, bir yandan gaz fiyatlarına gelecek zammı konuşurken, diğer yandan kamu şirketi Botaş (Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ) ile özel şirketler arasında yaşanan indirim rekabetini tartışıyor.  
 
Avrupa ise her kış olduğu gibi Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan krizi yakından izliyor. Tartışmaların alevlendiği bir ortamda Zaman'ı ziyaret eden Gazprom Export Sözleşmeler ve Fiyatlandırma Departmanı Direktörü Sergei Komlev, merak edilen konulara açıklık getirdi. "İç pazardaki satış fiyatlarına karışamayız." diyen Komlev, Botaş ve özel şirketler arasında yaşanan indirim rekabetine taraf olmayacaklarını kaydediyor. Komlev, İran'ın her kış gazı kesmesi konusunda esprili bir değerlendirme yaptı: "Bu yıl da kesinti olacak. Yardıma hazırız."
Doğalgazın satış fiyatları geçen yıl yüzde 75 zamlanmıştı. Yüksek zam, tüketimi olumsuz etkilemiş ve Botaş'ı, alınmayan gazın parasını ödemekle karşı karşıya bırakmıştı. Şirket, satışları artırmak için toptan alım yapan müşterilere rutin indirimlere ek yüzde 2 özel indirim uygulaması başlattı. Bu ise pazara yeni giren ve Botaş'tan kontrat devri alan 4 şirketin 'haksız ve yıkıcı rekabet' gerekçesiyle tepkisine neden oldu. Sektörde faaliyet gösteren Botaş ve dört özel şirket (Enerco, Bosphorus, Avrasya ve Shell Gaz) Gazprom'dan gaz alıyor. Pazardaki daralma, şirketleri alınmayan gazın parasını ödeme riskiyle karşı karşıya bıraktı. İlk olarak satışları artırmak için Botaş özel indirim kampanyası başlattı. 'Kamu-özel şirketler arasında indirim rekabetine dönüşen kampanyayla ilgili' soruya Gazprom'dan Komlev, "Türkiye'deki gaz satış fiyatlarına müdahale şanslarının olmadığı" cevabını verdi. Gazprom olarak bazı şirketleri koruma gibi bir tavır içerisinde olamayacaklarına dikkat çeken Komlev şöyle konuştu: "Bütün şirketlere aynı mesafedeyiz. Farklı fiyat uygulayamayız. Eğer bunu yaparsak, 'tekel gücünü kullanıyorsun, kendi uzantın olan bir şirketi koruyorsun' suçlamasıyla karşılaşırız. Yine belirli alıcılara taviz-indirim verirseniz kendi ülkenizde 'Niye belirli şirketleri koruyorsunuz?' diye hesap sorarlar." "Küçük şirketler korunamaz mı?" sorusuna Komlev, "Aslında müşteri ne kadar büyükse, masraflar düşer, büyük müşteriye indirim daha mantıklı. Ama böyle bir şey söz konusu değil." değerlendirmesini yaptı. Komlev'e göre, Botaş'ın dağıtıcı şirketlere veya kendi büyük alıcılarına uyguladığı fiyat, alım fiyatının üzerindeki kendi kâr marjıyla belirleniyor, Gazprom'un bunun üzerinde etkisi yok. Komlev, Türkiye'nin aldığı gaz fiyatlarının Avrupa market fiyatlarına göre belirlendiğine işaret ederek, Avrupa'da fiyatların düşmesi üzerine Türkiye için indirim olup olmayacağı sorusuna bir örnekle cevap verdi: "Gaz fiyatları ham petrole bağlı. Petrol fiyatları bir dönem varili 9 dolara düştüğünde zararına doğalgazı satıyorduk, fiyatı artıralım demedik. Yükselince de indirim söz konusu olamaz. Aynı sistem ve formül devam ediyor." Komlev, fiyatların yükselmesine en önemli etken olarak, ABD'li spekülatörleri gösteriyor. Gelecek yılki fiyatlarla ilgili tahmini ise, "Çok ciddi iniş çıkış olmaz." ifadeleriyle yorumladı.

Ukrayna ile kriz Gazprom'a 2 milyar dolara mal oldu

Rusya ile Ukrayna arasında yıl başında yaşanan ve Avrupa'yı soğukta bırakan gaz kriziyle ilgili Gazprom yöneticisi Sergei Komlev, krizin Rusya'dan kaynaklanmamasına rağmen kendilerinin zarar ettiğini açıkladı. Gazın bin metreküpünün 400 dolara çıktığı dönemde krizin yaşandığına işaret eden Komlev, şirketin kasasından, boru hattı rezervasyonu, müşterilerin kayıpları ve benzeri sebeplerle 2 milyar dolar çıktığını söyledi. Komlev'e göre, krizin temelinde fiyatlar konusunda sübvanse edilen Ukrayna'ya Gazprom'un desteğini çekmesi yatıyor. Artık Ukrayna'nın da piyasa fiyatlarına adapte olması gerekiyor.
İsmail Altunsoy/Zaman