Genel

Gelibolu'da şehitlik üzerinde otopark yapılıyor!

57. Alay şžehitliği Yenileme Projesi Tarih Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, bazı gazetelerde yer alan şehitliğin üzerine otopark yapıldığı iddiasına ilişkin, 'şžehitlik, şüheda kabristanlığı kavramı, bu otoparkta söz konusu değildir' söyledi  


                Sayılır, gazetecilere yaptığı açıklamada, Gelibolu Yarımadası Tarihi
 Milli Parkında bulunan şehitlikte geçtiğimiz ay başlayan yenileme çalışmalarının,
 bazı gazetelerde yer alan iddiaların ardından, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul
 Günay"ın talimatıyla durdurulduğunu hatırlattı.
                Otoparkın 2003 yılında yapıldığını ve buranın şehitlik alanı olduğu
 iddialarının o dönemde de tartışıldığını dile getiren Sayılır, 'Hem savaş
 kurallarının, hem savaşın genel ortamının gidişatı, hem de bizatihi burada en
 yoğun muharebelerin yaşanması münasebetiyle, bu bölgede şehitlik olması mümkün
 değildir. Bir savaş alanı olması nedeniyle siperler vardır. Burası zaten Bomba
 Sırtıdır' ifade etti.
                Sadece otoparkın olduğu yer değil, bugünkü sembolik şehitliğin olduğu
 yer, yukarıya doğru olan alan, aşağıdaki Yüzbaşı Mehmet şžehitliğine kadar uzanan
 bölgede çok çetin çarpışmaların yaşandığını vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Sayılır,
 şöyle konuştu:
                'Buraların tamamında, bugün arazi içinde değişik doğal nedenlerle
 kaybolmuş, yıkıntılar, sel, yağmur sularıyla yok olmuş bir çok siper zaten savaş
 döneminde mevcuttu. Ancak, özellikle haberlerde, "bu bölgede şehitlik vardı"
 söylenmesi çok yanlıştır. Bu bölgede şehitlik yoktur. Zaten şževki Paşa
 haritasında da görülecektir, arazinin karşı yamaçlarında şehitlik vardır. Hatta
 orada Kesikdere şžehitliği yapılmıştır. Kesikdere şžehitliği de sembolik bir
 şehitliktir. Karşı tarafa insanları geçirmek zor olduğu için, yamacın bu tarafına
 bir sembolik şehitlik yapılmıştır. Eğer 57. Alaydan kuzey bölümüne, ya da kuzey
 batı bölümüne bakarsanız, karşıda göreceğiniz bütün alan şehitliktir. Arıburnu
 bölgesindeki çarpışmalarda 57. ve 27. Alaylarda bulunan ve şehit olan askerlerin
 şehitliğidir.'
                -'şžEHİTLİK, şžÜHEDA KABRİSTANLIĞI BU OTOPARKTA SÖZ KONUSU DEĞİLDİR'
                Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, gönlünün, bu siperlerin ve bölgedeki savaş
 alanlarının, savaş arkeolojisiyle ortaya çıkarılmasını istediğini söyledi.
                Ancak, şu an durumun bir gerçekliğinin olduğunu ve bölgenin çok yoğun bir
 ziyaretçi aldığını anlatan Sayılır, şunları bildirdi:
                'Bugün otopark kısmında yapılan çalışma, bizim gördüğümüz kadarıyla
 kalıcı bir çalışma değil. Sadece üst bölüme yüzey kesme taş döşenmesidir. Yine
 gerektiğinde bu taşlar çok kolay bir şekilde kaldırılabilir. (Burası şehitliktir,
 araçların tekerleklerinin altında şehitler yatmaktadır) tabiri çok yanlış. şžehit
 ve şehitlik konusunda çok hassas olan toplulumuzu yanlış bilgilendirme olarak
 sayılabilir.'
                Muharebeler boyunca, bu bölgelerde top mermisi ve makineli tüfekler
 etkisiyle parçalanmış, cesedi bulunamamış bir çok şehit bulunduğunu açıklayan
 Sayılır, Gelibolu Yarımadasının tamamında böyle bir durumun söz konusu olduğunu
 ifade etti.
                Yrd. Doç. Dr. Sayılır, sözlerini şöyle sürdürdü:
                'şžehit ve zahiyat listelerine baktığımız zaman, kayıp hakkında, "akıbeti
 meçhul" şeklinde kayıtlar düşüldüğü görülmektedir. Bu "akıbeti meçhul"lerin çoğu,
 arazide cesedi bulunamayan şehitlerimizin kaydıdır. Ancak bizim bahsettiğimiz,
 şehitlik, şüheda kabristanlığı kavramı bu otoparkta söz konusu değildir. şžüheda
 kabristanlığı, savaş döneminde istihkam birliklerinin oluşturduğu mezarlıklardır.
 Bunların yerleri de şževki Paşa haritasında görülmektedir. Bu nedenle, bu tür
 açıklamaların, bu konuda çok hassas olduğunu bildiğimiz Türk milletinin içini
 biraz sızlattığını düşünüyorum. Bu yanlış bir bilgidir. Bu kadar net
 söylenilmesi, çok doğru değildir.'
                -57. ALAY şžEHİTLİĞİ-
                Kaynaklara göre, Yarbay Mustafa Kemal"in komutasındaki 19. Tümen"e bağlı
 olan 57. Alay, Mustafa Kemal"in emriyle bu bölgeye gelmiş ve savaş sonuna kadar
 bu bölgenin savunmasında birçok kahramanlıklar göstermiştir.
                Bu kahramanlar için yapılan 57. Alay şžehitliği, 1992 yılında mimar Nejat
 Dinçel tarafından tasarlanarak inşa edildi. şžehitlik, Kabatepe-Conkbayırı yolu
 üzerinde, Kılıç Bayırı"nın güney ucunda bulunuyor. Burası aynı zamanda Bomba
 Sırtı"nın kuzey ucu.
                OPET"in 'Tarihe Saygı Projesi' çerçevesinde yürüttüğü yenileme
 çalışmaları, geçen ay Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile imzalanan
 protokolün ardından başladı.
                Bu kapsamda şimdiye kadar 57. Alay Anıtı, taşıyıcı taş duvarlarındaki
 çatlamalardan ve statik açıdan sıkıntıya neden olmasından dolayı yeniden yapılmak
 üzere yıkıldı. Alan üzerindeki şadırvan ve namazgah yeniden konumlandırılması
 için kaldırılırken, şehitlik etrafını çevreleyen taş duvarlar da düzenleme
 çerçevesinde yıkıldı. şžehitlikte bulunan mezar taşı kitabeleri, doğal taşlardan
 oluşacak yenileriyle değiştirilmek üzere kaldırıldı. Daha önce yapılan
 otoparktaki birbirine geçme kilitli taşlar yerinden çıkarılarak, yerine kilitli
 olmayan kesme taşların döşenmesine başlandı.
AA