GMSİ rehberi 2014!
GMSİ rehberi, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlandı. GMSİ rehberi 2014 'te mesken ve işyeri kira gelirinde beyanname verme sınırı ile vergi ödemelerine ilişkin esaslar bulunuyor...
GMSİ rehberi 2014!
GMSİ rehberi, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlandı. GMSİ rehberi 2014'te mesken ve işyeri kira gelirinde beyanname verme sınırı ile vergi ödemelerine ilişkin esaslar bulunuyor.
GMSİ vergi rehberi 2014...
2014 GMSİ rehberi, 2013 yılında sahip oldukları mal ve hakları kiraya verenlere; kira gelirine konu mal ve haklar, vergiden istisna edilecek mesken kira tutarı, işyeri kira gelirinde beyanname verme sınırı, emsal kira bedeli uygulaması, beyan edilen kira gelirlerinden indirilecek giderler, kira ödemelerinde vergi kesintisi ve ödenmesi gereken verginin hesaplanması ile Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi ile beyannamenin ne şekilde verileceği konularında genel bilgiler sunmak amacıyla hazırlanmıştır.
Rehberde, konut ve işyeri kira gelirinin hangi hallerde beyan edileceğine ve kira gelirlerinin diğer gelir unsurları ile bir arada elde edilmesi halinde beyan edilmesi gereken tutarın tespitine ilişkin açıklamalı örnekler de yer almaktadır.
1. KİRA GELİRİ
Gelir Vergisi Kanununda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı”olarak ifade edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.
Gayrimenkul sermaye iradının mükellefi, kira gelirine konu mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri ile kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesi durumunda kiracılarıdır.
2. KİRA GELİRİNE KONU MAL VE HAKLAR
Kira gelirine konu mal ve haklar, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde tanımlanmıştır. Bunlar;
- Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim
cüzileri ve teferruatı,
- Voli mahalleri ve dalyanlar,
- Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,
- Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,
- Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,
- Telif hakları,
- Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları,
- Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri
olarak ifade edilmektedir.
Yukarıda yazılı mallar ve haklar, ticarî veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine ilişkin hükümlere göre hesaplanır.
İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları ile telif haklarının müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.
Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelir de gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir.
Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri de gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir.
3. KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLMESİ
Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekmektedir.
3.1. Kira Bedelinin Nakden Tahsil Edilmesi
Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya yabancı para ile ödenmesini ifade eder. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır.
●● Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır.
Örneğin; 2010, 2011 ve 2012 yılları kira gelirleri topluca 2013 yılında tahsil edilirse, 2013 yılının geliri olarak dikkate alınacaktır.
●● Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapıldığı
yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilir.
Örneğin; 2013, 2014 ve 2015 yılları kira gelirleri topluca 2013 yılında tahsil
edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir.
Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki T.C.
Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirlenir.
Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri de gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir.
3. KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLMESİ
Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil esasına
göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş
olması gerekmektedir.
3.1. Kira Bedelinin Nakden Tahsil Edilmesi
Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya yabancı para
ile ödenmesini ifade eder. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır.
●● Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira
bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır.
Örneğin; 2010, 2011 ve 2012 yılları kira gelirleri topluca 2013 yılında tahsil
edilirse, 2013 yılının geliri olarak dikkate alınacaktır.
●● Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilir.
Örneğin; 2013, 2014 ve 2015 yılları kira gelirleri topluca 2013 yılında tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir.
Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki T.C.
Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirlenir.
Bina ya da arazi için kira takdiri veya tespiti yapılmamışsa emsal kira bedeli, emlak vergisi değerinin % 5’idir.
Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların maliyet bedelinin %10’udur. Bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun servetlerin değerlemesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin
% 10’udur.
Örnek: Bayan (A), 2013 yılında emlak vergisi değeri 300.000 TL olan bir
apartman dairesini bedelsiz olarak arkadaşının kullanımına bırakmıştır.
Bu durumda, mükellefin kira geliri elde etmediği halde, emsal kira
bedeli hesaplaması ve bulunacak tutar kadar kira geliri elde etmiş sayılması
gerekmektedir.
Emsal Kira Bedeli: 300.000 x %5 = 15.000 TL olacaktır. Bu tutar, beyan edilmesi
gereken gelir olarak dikkate alınacaktır.
Aşağıda belirtilen hallerde ise emsal kira bedeli esası uygulanmaz:
●● Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının
ikametine bırakılması,
●● Binaların mal sahiplerinin çocuklarının, anne ve babalarının veya kardeşlerinin
ikametine tahsis edilmesi, (Ancak, bu kimselerin her birinin ikametine birden
fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi için emsal kira bedeli
hesaplanmaz. Örnek olarak, mal sahibi baba, çocuğunun ikametine iki adet
gayrimenkul tahsis etmişse sadece bir adet gayrimenkul için emsal kira bedeli
hesaplanmayıp diğeri için emsal kira bedeli hesaplanacaktır.)
●● Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi,
●● Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve
belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar.
5. MESKEN KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA UYGULAMASI
Konut kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna tutarının
(2013 yılı için istisna tutarı 3.200 TL) altında kira geliri elde etmeleri halinde
vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırmasına ve beyanname vermesine gerek
bulunmamaktadır.
Örnek: Bay (B), 2013 yılında meskenini aylık 250 TL’den kiraya vermiş ve yıllık
3.000 TL kira geliri elde etmiştir. Bu durumda elde edilen hasılat mesken istisna
tutarı olan 3.200 TL’nin altında olduğundan beyan edilmeyecektir.
İstisna tutarının üzerinde konut kira geliri elde edilmesi halinde ise
yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının düşülmesi
gerekmektedir.
Mesken istisnası uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen
gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur. 2013 yılında 3.200
TL’nin altında mesken kira geliri olanlar yıllık beyanname vermeyecektir.
Örneğin, konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi
halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. İşyeri kira gelirine istisna
uygulanmaz. (Bakınız Örnek 4)
Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını
beyan etmek zorunda olanlar ile istisna haddinin üzerinde hasılat elde
edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya
birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile
diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 193 sayılı Gelir Vergisi
Kanunu’nun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri
için yer alan tutarı (2013 yılı için 94.000 TL) aşanlar, 3.200 TL’lik istisnadan
yararlanamazlar.
Örneğin, Bay (A), 2013 yılında, konut olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden
6.000 TL kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 15.000 TL işyeri kira geliri
ve 75.000 TL ücret geliri elde etmiştir.
Bay (A)’nın elde etiği kira geliri için istisna uygulanıp uygulanmayacağı, 2013
yılı içerisinde elde ettiği gelir toplamının 94.000 TL’yi aşıp aşmadığına bakılarak
tespit olunacaktır.
Elde edilen gelir toplamının (6.000 + 15.000 + 75.000 = 96.000 TL) 2013 yılı
bakımından belirlenen tutarı (94.000 TL) aşması nedeniyle, 6.000 TL’lik konut kira
gelirine ilişkin olarak 3.200 TL’lik istisnadan faydalanması mümkün olmayacaktır.
Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen
kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için (2013 yılı için) 3.200
TL’lik istisna ayrı ayrı uygulanacaktır.
●● Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı
yararlanacaktır.
Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde,
istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır. (Bakınız Örnek 8)
6. KİRA GELİRİNİN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER
Kira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı iki farklı
şekilde tespit edilebilmektedir.
●● Götürü Gider Yöntemi (Hakları kiraya verenler hariç)
●● Gerçek Gider Yöntemi
Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için
yapılır. Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi
seçilemez.
Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider
yöntemine dönemezler.
6.1. Götürü Gider Yönteminde Gider İndirimi
Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, kira gelirlerinden istisna tutarını
düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere
karşılık olmak üzere indirebilirler. Hakları kiraya verenler, götürü gider yöntemini
uygulayamazlar. (Örnek olarak, işyeri kira geliri ile birlikte hak kira geliri de elde
eden mükellefler, verecekleri gelir vergisi beyannamelerinde hak kira geliri yer
aldığından dolayı gerçek gider yöntemini seçmek zorundadırlar.)
Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, % 25 oranında götürü gideri
indirebileceklerdir.
6.2. Gerçek Gider Yönteminde İndirilecek Giderler
Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda, brüt kira geliri tutarından
aşağıdaki giderlerin gerçek tutarları indirilebilir.
●● Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma,
ısıtma, su ve asansör giderleri,
●● Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile orantılı
olan idare giderleri,
●● Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,
●● Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara harcanan borçların
faiz giderleri,
●● Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5
yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i (İktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim,
sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen kısım gider
fazlalığı sayılmayacaktır. 2009 yılından önce iktisap edilen konutlar için
indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.)
İktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece konut olarak kiraya verilen
bir adet gayrimenkul için uygulanacaktır.
İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller % 5’lik gider indiriminden
yararlanamayacaktır.
●● Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle
kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,
●● Amortismanlar,
●● Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım
giderleri ile bakım ve idame giderleri,
●● Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer
gerçek giderler,
●● Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut veya
lojmanların kira bedeli, (İndirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmayacaktır.)
Türkiye’de yerleşik olmayan mükelleflerin (Çalışma veya oturma izni alarak
altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları dahil),
yabancı ülkelerde ödedikleri kira bedelleri Türkiye’de elde edilen kira gelirinden
gider olarak indirim konusu yapılamaz.
●● Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya ilama
istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar.
Gerçek gider yöntemini seçen mükelleflerin, yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri
ilgili bulundukları yılı takip eden yıldan başlayarak 5 yıl süresince saklamaları ve
vergi dairesince istendiğinde ibraz etmeleri gerekmektedir.
6.2.1. Gerçek Gider Yönteminde İstisnadan Yararlanılması Halinde İndirilecek
Giderin Hesaplanması
Gerçek gider yönteminin seçilmesi ve konut kira gelirlerine uygulanan
istisnadan yararlanılması durumunda, gerçek gider tutarının istisnaya isabet eden
kısmı, gayri safi hasılattan indirilemeyecektir.
Vergiye tabi hasılata isabet eden indirilebilecek gider kısmı aşağıdaki formül
kullanılarak hesaplanabilir.
İndirilebilecek Gider = Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat*
Toplam Hasılat
(*) Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat - Konut Kira Geliri İstisnası
Örnek: Bay (B), sahibi olduğu konutu 2013 yılında kiraya vermiş olup, 18.000 TL
kira geliri elde etmiştir. Başka geliri bulunmayan mükellef gayrimenkulü ile ilgili
olarak, 4.500 TL harcama yapmış olup, gerçek gider yöntemini seçmiştir.
Mükellefin gerçek gider olarak indirebileceği tutar, 4.500 TL tutarındaki toplam
giderin vergiye tabi hasılata isabet eden kısmı kadar olacaktır.
Vergiye Tabi Hasılat = 18.000 – 3.200 = 14.800 TL
İndirilebilecek Gider = (4.500 x 14.800) / 18.000 = 3.700 TL
7. ZARAR DOĞMASI HALİ
Gayrimenkul sermaye iradına konu olan sermayenin kendisinde meydana
gelen eksilmeler zarar sayılmaz ve iradın gayri safi miktarının tespitinde gider
olarak kabul edilmezler.
Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesabında giderlerin fazlalığı
dolayısıyla doğan zararlar, beş yılı geçmemek üzere gelecek yıllarda elde edilen
kira gelirlerinden gider olarak düşülebilir. Bu durumun iki istisnası vardır:
●● Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut veya
lojmanların kira bedellerini indirim konusu yapmaları durumunda bir zarar
doğması halinde, bu zararın gelecek yıllarda elde edilen gayrimenkul sermaye
iradından indirim konusu yapılması söz konusu değildir.
●● Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkule ait hasılattan indirim konusu
yapılan iktisap bedelinin % 5’i oranındaki tutarın indirilemeyen kısmı gider
fazlalığı olarak dikkate alınamaz.
8. KİRA ÖDEMELERİNDE VERGİ KESİNTİSİ
Gayrimenkul sermaye iradına konu olan mal ve hakları kiralayan Gelir Vergisi
Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, kira ödemeleri
üzerinden gelir vergisi kesintisi (tevkifat) yapmak zorundadırlar.
Kiracı olan bu kişi ve kuruluşlar, yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı
üzerinden % 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak zorundadırlar.
Bu vergi kesintisi, gelecek aylara veya yıllara ait olmak üzere peşin ödenen
kira bedeli üzerinden de yapılacaktır. Örneğin; 3 aylık veya 1 yıllık işyeri kirası peşin
tahsil edildiğinde, bu durumda peşin tahsil edilen kiranın tamamı vergi kesintisine
tabi tutulacaktır.
Kiracı, basit usulde vergilemeye tabi bir mükellef ise,
vergi kesintisi yapma yükümlülüğü bulunmadığından, kira ödemesi üzerinden
vergi kesintisi yapmayacaktır.
Kiraya verilen gayrimenkulün hem konut hem de işyeri olarak kullanılması
halinde ise; kiralanan yerin tamamı veya bir kısmı işyeri olarak kullanıldığı sürece,
kira bedelinin tamamı vergi kesintisine tabi olacaktır.
9. KİRA GELİRİNİN BEYANI
Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan
mükelleflerden;
●● Bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, istisna tutarını (2013 yılı için
3.200 TL) aşanlar,
●● İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira gelirlerinin
brüt tutarı beyanname verme sınırını (2013 yılı için 26.000 TL) aşanlar, (Bakınız
Örnek 4)
(Beyanname verme sınırı olan 26.000 TL’nin aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir
vergisi kesintisine tabi brüt kira gelirleri ile konut kira gelirinin gelir vergisinden
istisna edilen tutarı aşan kısmı birlikte dikkate alınacaktır.)
●● Bir takvim yılı içinde mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirlerden
kesinti ve istisna uygulamasına konu olmayan ve tutarı beyanname verme
sınırını (2013 yılı için 1.390 TL) aşanlar (Bakınız Örnek:7)
yıllık beyanname vereceklerdir.
Vergi kesintisine ve istisna uygulamasına konu olmayan kira gelirlerinin
beyanında (Örneğin, basit usuldeki mükellefe kiraya verilen işyerinden elde edilen
kira gelirlerinde olduğu gibi), 1.390 TL’lik tutar bir istisna olmayıp, beyanname
verme sınırıdır. Bu tutarı aşan bir işyeri kira geliri olduğunda tamamı beyan
edilecektir.
Aile bireylerinin her birinin sahip oldukları mal ve haklardan elde ettikleri
kira gelirleri için kendi adlarına ayrı ayrı beyanname vermeleri gerekmektedir.
Beyanname, geliri elde eden aile bireyi adına düzenlenerek imzalanacaktır.
Küçük ve kısıtlıların mükellef olması durumunda bunlar adına verilecek olan
yıllık gelir vergisi beyannamesi veli, vasi veya kayyum tarafından imzalanır.
Mal ve haklara hisseli olarak sahip olunması halinde, her ortağın sadece
kendi hissesine karşılık gelen kira gelirlerini beyan etmesi gerekmektedir. (Bakınız
Örnek:5)
10. YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLEN GELİRLERDEN
YAPILACAK İNDİRİMLER
Yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlere ilişkin indirimler Gelir Vergisi
Kanunu ile diğer kanunlarda belirtilmiştir. Gelir vergisi matrahının tespitinde gelir
vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıda belirtilen indirimlerin
yapılabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve
yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir.
Buna göre indirim konusu yapılabilecek bazı hususlar şunlardır:
1- Hayat/Şahıs sigorta şirketlerine ödenen primler,
2- Eğitim ve sağlık harcamaları,
3- Bağış ve yardımlar,
4- Sponsorluk harcamaları,
5- Doğal afetler ile ilgili ayni ve nakdi bağışlar,
6- Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı
yapılan nakdi bağış ve yardımlar,
7- Bireysel Katılım Yatırımcısı İndirimi (6327 sayılı Kanunla Gelir Vergisi
Kanununa eklenen Geçici 82. maddeye göre yapılacak indirim)
8- Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında Kanuna göre kurulan
Ajans ile EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdî ve ayni bağış ve
yardımlar,
9- Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar.
10.1. Hayat/Şahıs Sigorta Primleri
01/01/2013 tarihinden itibaren elde edilen gelirler için verilecek yıllık gelir
vergisi beyannamelerinde, bireysel emeklilik dışında kalan şahıs sigortaları için
ödenen primlerin beyan edilen gelirin %15’ine kadar olan kısmı matrahın tespitinde
indirim konusu yapılabilecektir.
İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında beyan edilen gelir olarak,
yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları
düşülmeden önceki tutar esas alınacaktır. 01/01/2013 tarihinden sonra bireysel
emeklilik sistemine ödenen katkı payları ise indirim konusu yapılmayacaktır.
Yıllık beyannamede matrahın tespitinde dikkate alınacak sigorta primleri;
●● Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı
hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si ile,
●● Ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta
primlerinin %100’ünden oluşmaktadır.
İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin %15’ini ve
yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. (2013 yılı gelirlerine ilişkin
olarak kullanılacak olan asgari ücretin yıllık brüt tutarı 12.000,6 TL’dir).
10.2. Eğitim ve Sağlık Harcamaları
Aşağıda belirtilen şekilde yapılan eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen
gelirin % 10’unu aşmaması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden
indirilir.
●● Eğitim ve sağlık harcamaları Türkiye’de yapılmalıdır.
●● Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak
belgelerle tevsik edilmelidir.
●● Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin
olmalıdır.
“Küçük çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından
bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş
torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25
yaşını doldurmamış çocukları ifade etmektedir.
İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında gayrisafi hasılattan giderler
düşüldükten, geçmiş yıl zararları ve indirimler düşülmeden önceki safi irat esas
alınacaktır.
10.3. Bağış ve Yardımlar
10.3.1. Sınırlı İndirilecekler
Gelir vergisi mükellefleri, Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri,
belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi
muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5’ini (kalkınmada
öncelikli yöreler kapsamındaki illerde zikredilen kurum/kuruluş, dernek veya
vakıflara yapılan bağış ve yardımların yıllık toplamı beyan edilecek gelirin %
10’unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yaptıkları bağış ve yardımları yıllık
beyanname ile bildirilecek gelirlerinden indirim konusu yapabilirler.
10.3.2. Sınırsız İndirilecekler
a) Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere
ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli
yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk
yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare
amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet
İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası dolayısıyla
yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü
bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için
yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden
indirilebilecektir.
Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ve diğer tesisler ile mülki idare amirlerinin
izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan ibadethane ve Diyanet İşleri Başkanlığı
denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin yapımı veya bu tesislerin
faaliyetlerine devam edebilmeleri için yapılan bağış ve yardımların (harcamaların)
herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın vergi matrahının tespitinde dikkate
alınabilmesi için bu bağış ve yardımların genel bütçeye dahil daireler, özel bütçeli
kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köylere yapılması gerekmektedir.
Ayrıca, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan
ibadethaneler ve/veya Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi
verilen tesislerin inşası veya faaliyetine devam etmesine yönelik yapılan bağış
ve yardımların; anılan amaçlarla kurulmuş bulunan vakıf veya derneklere de
yapılması mümkündür.
b) Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve
vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan
gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedellerinin tamamı beyan
edilecek gelirden indirilebilecektir.
c) Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler,
kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan
vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından
yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi
uygun görülen çalışmalara ilişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış
ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirim konusu yapılabilecektir.
10.4. Sponsorluk Harcamaları
3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun ile 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri
Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının;
●● Amatör spor dalları için % 100’ü,
●● Profesyonel spor dalları için % 50’si
yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecektir.
10.5. Doğal Afetler ile İlgili Ayni ve Nakdi Bağışlar
Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı indirim konusu yapılabilecektir.
10.6. Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Makbuz Karşılığı Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlarİktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı indirim konusu yapılabilecektir.
10.7. Bireysel Katılım Yatırımcısı İndirimi
31/12/2017 tarihine kadar, 9/12/1994 tarihli ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamına giren
bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişiler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutmaları şartıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümlerine göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının %75’ini yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebilirler.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen araştırma, geliştirme ve yenilikçilik programları kapsamında projesi son beş yıl içinde desteklenmiş kurumlara iştirak sağlayan bireysel katılım yatırımcıları için bu oran %100 olarak uygulanır.