Gökhan Karahan: Konut kredisine bağımlı değiliz
RE/MAX Türkiye'nin Operasyon Lideri Gökhan Karahan, "ABD'deki veya diğer Batı ülkelerdeki kadar konut kredisine bağımlı değiliz" dedi
TÜRKİYE'de en yaygın emlak zincirlerinden biri olan RE/MAX Türkiye'nin Operasyon Lideri Gökhan Karahan, gayrimenkul piyasalarını değerlendirirken, "Reidin emlak endeksine göre, ikinci elde emlak fiyatları yüzde 16-17 düştü. Geçen yılın ilk aylarında görülen dip noktadan sonra, açıklanan teşvik paketleri ile birlikte piyasalarda güven arttı, emlak fiyatlarındaki düşüş de durdu" dedi.
Satılık tabelaları azaldı
En dip noktaya göre ortalama yüzde 5'lik fiyat artışından söz edilebileceğini ifade eden Gökhan Karahan, bu oranın kendi tespitleriyle de uyuştuğunu bildirdi. Karahan, 2009 Mart sonu ve Nisaiı'dan itibaren tapu harçlarmdaki indirimin olumlu etkilerinin piyasada hissedilmeye başladığım da aktardı ve hükümetin tapu harçlarım üçte bire indirmesiyle, Önceki yıllarda satılan ve yıllardır yaşam olan konutlarda da tapu işlemlerinin yapıldığım hatırlattı.
Alım iştahı yetersiz
Tapu işlemlerinde artışın ve yeniden çıkan talebin moral verdiğini söyleyen Karahan, "Aynı dönemde faizler düşmeye talep de canlanmaya başladı. Fiyatlarda, Reid endeksinin gösterdiği yüzde 5'e benzer 1 olduğunu biz de tespit ettik. 1 yıl önce bir mahallenin herhangi bir sokağında birçok satılık emlağa rastlanıyordu. Bu gün o kadar yoğun satılık tabelası yok" dedi. Gökhan Karahan, "Yaptığımız bu tip gözlemlere daya da talebin canlandığım, uzun süredir bekleyen konutların satışının gerçekleştiğini söyleyebiliyoruz" diye konuştu. Gökhan Karahan, zaman zaman ortaya çıkan endişelere rağmen konut kredisi faizlerinde düşüşün sürmesinin, talebini bir miktar daha artıracağını düşünüyor. Bankaların konut kredisi faizlerini 10 yıl vadede aylık yüzde l'in de atma çektiğin hatırlatan Gökhan Karahan şöyle devam ediyor:
"Faiz oranlarının 2005 ve 2006 döneminden de aşağıda olduğu tespitleri doğru. Faiz oranlan bankalarla özel anlaşma yapan bazı inşaat şirketlerinin projelerinde daha da düşük. Ben çok faydalı olduğuna inanıyorum. Fakat Türkiye'de şöyle debir durum var: ABD'deki veya diğer Batı ülkelerdeki kadar konut kredisine bağımlı değiliz. Türkiye'de 100 kişi konut alıyorsa, rakamlara göre sadece 20'si banka kredisi kullanıyor. Eş-dosttan, aüeden borçlananlar var. Bazen de inşaat şirketleri kolaylıklar sunuyor; vade yapıyor. Banka kredilerinin ağırlığı çok olmadığı için faizlerdeki düşüşün kredi kullanımına etkisi de az oluyor. Fakat kredi kullanımı, maliyetler düşük kaldıkça gitgide artacakta. Ben şu anda beklendiği kadar bir alım iştağı görmüyorum. Bir nebze etkilenme olsa da, daha fazla olabilirdi."
RE/MAX Avrupa bölgesinde 37 ülke içinde RE/MAX Türkiye'nin 2009 yılında f arklı kriterlere bakıldığında birinci seçildiğini ve 'kupa'yla ödüllendirildiğini bildiren Gökhan Karahan, "Çeşitli kriterlere bakıldı. Bunlar arasında yeni açılan franchise ofis sayısı kriterinde biz birinci olduk. 2009'da 45 yeni franchise verdik. Toplam ofis sayışımız 188" dedi. Bu durumun, 'RE/MAX Türkiye'ye her sene 45 yeni ofis ekleniyor' diye düşünülmemesi gerektiğini deb ildiren Gökhan Karahan, şöyle devam etti: "Zincirimizden ayrılan oluyor, emekliye ayrılanlar, bizim sözleşme yenilemek istemediklerimiz oluyor. Ofislerin belirli kriterlere uymasını istiyoruz. 5 senelik kontratlar yapıyoruz. Son 2 yılda ofis sayısı net 25-30 büyüdü. RE/MÂX Avrupa'nın verdiği ödülde, açılan franchise ofis sayısının yanında istihdam edilen gayrimenkul danışmanı sayışma da bakılıyor. Orada da 132 artış var. 1389 gayrimenkul danışmanı ile kapattık seneyi. Sayısal olmayan kriterler de var. Mesela; Kalitede Yetkinlik Ödülü almıştık. Stratejik planlama için yeni çalışma yapıldı. Bunun yanında RE/MAX web TV'yi açtık."
RE/MAX Türkiye Operasyon Lideri Gökhan Karahan, RE/MAX Türkiye'nin 2008 yılında işlem adedinin (satış ve kiralama) 5 bin 600 olduğunu hatırlattı ve 2009'da büyümeye devam edip 6500 işlem adedine ulaştıklarını bildirdi. Gökhan Karahan, Türkiye'de 2008 yılında tapu dairelerindeki işlem adedinin 1 milyon 360 bin civarmda olduğunu, 2009 yılındaki rakamın da bundan aşağı olmayacağım ifade etti. Kriz dolayısıyla, RE/MAX Türkiye'ye bazı paylar ödemek zorunda kalan ofislere kolaylıklar sağladıklarını söyleyen Gökhan Karahan şöyle devam etti: "Franchise ücretlerini, katkı paylarım düşürmedik, ancak yine de bazı esneklikler sağladık.
Franchise sisteminde biz beli yüzde alıyoruz ama, Avrupa' da belirli bir yüzde veriyoruz O yüzden indirimlere gitmek mümkün değil. ABD'de çok zorlandı ofisler. ABD'de işi bırakan çok gayrimenkul damşmanı oldu. İş olmayınca, istihdam azaldı. ABD'de kriz yüzünden talep de fiyatlar da düştü. Bomboş mahalleler var, yeni evlerin olduğu. Binlerce konuı mortgage kuruluşlarına geçm İnsanlar borcu kapatamamış. Türkiye'de de bankalara geçer konutlar oldu ancak, Türk inşam borcuna daha sadık. Bizim insanımızın konut olayına bakışı farklı. Başım sokacağı yuvanın kredisini aksatmıyor."
RE/MAX Türkiye ofisleri aracılığıyla yapılan saüş ve kiralama işlemlerinin sayısının 2009'da 6500'ü geçtiğini bildiren RE/MAX Türkiye Operasyon Lideri Gökhan Karahan, "Aylık ortalama 50O'ü geçiyoruz. Bu 6500 rakamının 2400'ü satış, geri kalanı kiralama işlemi. Bu noktada kiralamalar daha fazla. Geçen ay (Ocak) ofislerimiz 230 civarında satış işlemi gerçekleştirdi. Bu rakam, 2009 Ocak ayında 150 civarıydı" dedi. Bu rakamları da yetersiz gördüklerini söyleyen Karahan, "Bizim işlem hedeflerimiz, mevcut rakamın 100 katma
aşmak. Bu hedefler için çalışıyoruz. Şu an, çok büyük ofisler var. 50 kişiden fazla istihdam sağlayan bazı RE/MAX ofisleri var. Önceden çoğu 3-4 kişiydi, 'Acaba 10 olabilir miyiz' diyorlardı. Şimdi hızlı büyü¬meyi seçiyorlar" diye konuştu. Son 2 yıldır kurumsallaşmanın hızlandığına dikkati çeken Gökhan Karahan, diğer emlak zincirlerinin de aynı trendi takip ettiğini aktardı. Son 2 yıldır Türkiye'de de gayrimenkul danışmanı sayısının arttığım hatırlatan Karahan, "Bu sayede biz de 1400 sayısına yaklaştık. Emlak profesyonellerinin sayısının artması bizi mutlu ediyor" dedi.
Hürriyet Seri İlanlar/Ali Öztürk