Gündemde Uluslararası Gayrimenkul Borsası var!

Türkiye’de maden borsası, altın borsası, gıda borsası var. Fakat gayrimenkul gibi lokomotif konuma gelmiş bir sektörün henüz borsası yok. Ancak bir borsanın kurulması gerektiği konusu hem sektörde hem de kamu ayağında dile getiriliyor. 2014 yılından beri çeşitli aralıklarla bakanlıklar, başbakan ve cuhurbaşkanı düzeyinde de gündeme geliyor. Yine birkaç hafta öncede Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli de bu konuya değinerek İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) üyesi 57’nin ülkenin katılacağı uluslararası bir borsanın kurulacağını açıkladı.

Açıklamaların giderek sık sık yapılması bu böyle bir borsanın gerçekleşme ihtimallerini arttırıyor. Bunu söylememin bir başka nedeni de gayrimenkul sertifikasından kaynaklanıyor. Çünkü sertifika çalışması sektörde gayrimenkul borsasının bir ön habercisi olarak yorumlanıyor. Peki gayrimenkul borsası ne işe yarar? Herkes neden bunu konuşuyor? cevabı ise sektörün en temel ihtiyacı olan finansman ihtiyacında saklı.

Çalışmanın hayat bulması gayrimenkulün yanı sıra bankacılık sektörüne uzanan bir dizi faydaları olacak. Ancak iki temel çok önemli. Birincisi gayrimenkul borsası müteahhide yeni bir finansman kaynağı sağlayacak. İkincisi ise, bankalar üzerindeki mevcut finansman yükünü hafifletecek.

Acaba işleyişi nasıl olacak?

Konu bu şekilde yeniden kendine bir gündem bulurken, henüz kimse içeriğin nasıl olacağı konusunda bilgi sahibi değil. Hali hazırda Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO) borsada kurumsal ürün pazarında işlem görüyor. Sertifika geldi birde. Tabi böyle bir borsa oluştuğunda GYO’lar kurumsal ürünlerini buraya aktaracak mı, yoksa sadece projeler mi satılacak bu daha netlik kazanmış değil.

Borsa İstanbul belki bu konuda bilgi sahibi olabilir diye kurumla konuşmak istedim. Ancak buradan konuya dair bir bilgi alamadım.

Torunlar GYO borsaya açık bir şirket bu nedenle Torunlar GYO Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun’un değerlendirmesi önemli. Torun, doğru planlandığında yeni estürmanın sektöre fayda getireceğini belirtiyor. Hali hazırda gıda borsası, şeker borsası, altın borsası gibi borsaların hepsinin birer menkul borsa olduğunu ve standartlarının belli olduğunu ifade eden Torun, “Bundan dolayı işlem görmesi de kolaydır. Gayrimenkulde ise bir gayrimenkulün kendisini mi koyacağız? yoksa gayrimenkulün sertifikalanıp hisseye dönüşmüş halini mi satacağız. Dolayısıyla bu sürecin netlik kazanması önemli” dedi.

GYODER Başkanı Feyzullah Yetgin’e de uluslarası gayrimenkul borsasını sordum. Şu ana kadar kendileriyle bu konuda temasa geçilmediğini ancak GYODER olarak bu konuda kendilerinden bir görüş alınmasını beklediklerini açıklayan Yetgin, “Gayrimenkulle ilgili bu enstürmaların artırlması ve borsada işlem görmesi sevindirici. Bizim en büyük problemimiz finansman. Planlama ve mevzuat konusunu biliyoruz. Kentsel dönüşüm tamam. Ancak finansman tarafından yabancıya satış içinde alternatifler üretmek lazım. Bizde çalışmayı bekliyoruz” dedi.

Gedik Yatırım Araştırma Müdürü Üzeyir Doğan da konunun ayrıntılarını bilmediklerini ancak bölgedeki gayrimenkul projelerinin borsa üzerinden alınıp satılması üzerine bir çalışma yapılabileceğini söyledi.

Leyla İLHAN/Dünya