Hakan Kıran: Haliç Köprüsü'nde teknoloji sanatla birleşecek

İstanbul'da Maslak ve Yenikapı'yı birbirine bağlayacak metro hattının en önemli ayağı olan Haliç Metro Geçiş Tüneli'nde start verildi

Koruma Kurulu'nun tam 12 yıl sonra onay verdiği köprünün yaratıcısı Mimar Hakan Kıran, “Haliç ve Boğaz üzerinde inşa edilen köprülerin tamamı kütlesel bir yığın gibi duruyor. Haliç'te 16 ayda tamamlanacak köprüde teknoloji ve mimari bir arada. Burası, İstanbul'da ilk kez kablo sisteminin kullanıldığı ve dünyaca ünlü etüt merkezlerinde deprem ve rüzgar deneylerinden geçirilmiş bir köprü olacak” diyor.

Türkiye ve Avrupa'da yaratıcı tasarımlara imza atan mimar Hakan Kıran şu sıralar “Haliç Metro Geçiş Tüneli”ne başlamanın heyecanını yaşıyor. Ünlü mimar, 12 yıldır üzerinde çalıştıkları ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından ihalesi İtalyan Astaldi ve Türk Gülermak ortaklığına verilen köprünün mimari açıdan büyük bir yenilik olduğunu söylüyor.

Kıran “Haliç ve Boğaz üzerinde inşa edilen köprülerin tamamı kütlesel bir yığın gibi duruyor. Şimdiye kadar modern teknoloji ile mimarlığın birleşimini Haliç'te kullanamaya cesaret eden olmadı” diyerek 2005 yılında İBB Kurulu'nca onaylanan projenin aynı zamanda bir restorasyon çalışması olduğunu da vurguluyor.

Projesinin 1990 yılında Haliç üzerinden geçecek metro güzergahının belli olmasından bu yana onaylanan tek Haliç Köprüsü projesi olduğunu belirten Hakan Kıran hazırlık aşamasını şöyle anlatıyor:

“Bizim projemizin zemin etüd, mühendislik ve depreme dayanıklılık gibi çalışmalarına yurt içi ve yurt dışından aralarında Prof. Dr. Ergun Toğrol, Dr. Michel Virlogeux, Prof. Dr. Erhan Karaesmen ve Prof. Dr. Erdoğan Uzdiger'in de olduğu çok sayıda uzman katıldı. Proje esnasında viyadükler, Tarihi Yarımada'nın dokusunun ve Ceneviz duvarlarının korunması gibi birçok konu tüm koruma kurullarından destek görerek geçti. Tarihi Yarımada'nın içerisinde Bizans, Ceneviz, Venedik ve Osmanlı mimarisiyle izlerini bırakmış. Sıra bizde. Biz de tarihi dokuyu bozmadık. Sadece 6 ahşap binanın yeri değiştirildi. Yüzyılımıza özgü ve estetik bir eseri kalıcı bırakmak istedik. Bu proje sanat, bilim, tarih ve mimarlığın birleşimini ortaya koyuyor.”

Çok ayaklı köprüler Haliç'in doğal görünümünü bozuyor

Mimar Hakan Kıran köprünün teknik özelliklerini şöyle sıralıyor: “Haliç'teki diğer köprülere bakarsak Galata Köprüsü kütlesel bir demir yığını gibi duruyor. Demirden kuleleri olan ve zemin ve kaya etütleri iyi yapılmadığı için açılıp kapanmada zorlanan bir köprü. Demir ayaklar üzerinde duruyor ancak Haliç'in zemininin kaygan olduğu ve fay hattı üzerinde olduğu unutulmuş. Ayaklı köprü sistemi Haliç üzerinde çok pahalı riskli bir yöntemdir. Unkapanı Köprüsü de dubalar üzerinde durduğu için Haliç'in biyolojik su sirkülasyonunu bile engelleyen ve Haliç'in kendi kendisini temizlemesine engel olan bir yapı. Atatürk geçişi de onlarca metre boyunca sık aralıklarla oturtulmuş ayakları dolayısıyla bir geçit gibi duruyor. Bu yapılara onay verilmiş ve bu yapı tarzı artık bizim anlayışımız olmuş. Bizim projemizdeki köprü çok yenilikçi ancak Mimar Sinan da dönemine göre çok yenilikçi yapılar yaratmıştı. Haliç için en doğrusu; en az ayak üzerine oturtulmuş, köprünün ana gövdesinin ağırlıklarını kablolarla bu ayaklara bağlayarak dengeleme yöntemiyle yapılacak bir köprüydü. Çok ayaklı köprüler Haliç'in doğal görünümünü bozup bir nevi duvar görünümü verir ve denizin görünümünü engeller.

Tarihi Yarımada'nın manzarası 360 derece izlenebilecek

Halıç Metro Geçiş Tüneli'nin iki ayak üzerinde kablo sistemiyle dengelendiğini söyleyen Mimar Kıran, “Deniz zemininden yüksekliği 55 metre, viyadüklerle beraber uzunluğu 960 metre, yaya yolu 3 metre genişliğinde ve tren geçiş yolu 13 metre olan bir köprü yarattık. Bu köprü sayesinde; Haliç'in denizi, Tarihi Yarımada'daki tüm mimari eserler görülüyor. Çelik konstrüksiyon üzerinde kurulan köprünün demir kazıkları yurt dışında yapıldı ve Aralık başında Türkiye'ye gelip inşasına başlanacak. Köprünün ayaklarının ucundaki çelik kılıflı kazıkları Haliç'e sabitlenecek. Yapının tüm rüzgar ve deprem testleri Fransız SYSTRA, ABD'li Hardesty &Hanover, Alman POYRY ve Avusturyalı VCE-WEICON ve FCP firmalarına yaptırıldı” diyor.

Üstü camla kaplı köprüden balık da tutulacak

Hakan Kıran, Küçükpazar ve Azapkapı arasında yer alacak olan Haliç Metro Geçiş Tüneli'nin yapımına 6 ay önce başlandığını belirtiyor. Kıran köprünün Küçük Pazar noktasındaki viyadük üzerinde yer alan bölümünün açılır-kapanır özelliğine dikkat çekiyor: “16 ay sonra 146 milyon Euro'ya mal olan bu proje bitmiş olacak. Üzerinde bir metro durağı yer alacak. Bu köprünün aynı zamanda yaya yürüyüş alanı da olacak. Köprünün yanı kapalı ancak üstleri açık özel bir camla kapatılacak. Bu cam kesinlikle yansıma bile yapmıyor. Haliç denizinin doğal sirkülasyonu da sağlanacağı için balıkçılar daha rahat balık tutabilecekler.”

2010'da iki proje daha hayata geçecek

Seyrantepe'de yapılan Galatasaray Stadyumu'nun hemen yanında yapımına başlanacak inşaat aslında bir kentsel dönüşüm projesi. Projenin inşaa bölgesi eskiden oduncu ve kömürcülerin bulunduğu bir yerken 95 parsellik bir alanda gerçekleştirilecek proje bittiğinde ortaya içinde rezidanslar, ofisler ve bir de otel olan bir kompleks çıkacak. 70 katlı ve 260 metre yüksekliğinde inşa edilecek rezidans kompleks 130 milyon dolara mal olacak ve Şubat-Mart ayında yapımına başlanıp 20 ay içerisinde bitirilecek.

Kadıköy Kuşdili Mahallesi'nde 45 bin metre karelik bir alanda yeni bir meydan oluşturmak üzere gerçekleştirilen bu projede öngörülen alan botanik bitki örtüsüyle kaplanıyor. Kent meydanı olmasının yanı sıra bir yaşam merkezinin de oluşturulduğu proje alanı içerisinde opera, tiyatro, sinema ve raylı sistem istasyonu bulunacak. 100 milyon Euro'ya mal olacak proje Mart-Nisan ayında başlayacak ve 18 ayda bitirilecek.
Emre Öztürk/Vatan