Haliç Metro Geçiş Köprüsü hazır!
Tarihi siluete olan etkisi nedeniyle gündemden düşmeyen metro köprüsü artık tamamlanmak üzere. Günde 1 milyon yolcunun kullanması beklenen güzergâh 2014 'ün Ocak ayında hizmete alınacak.
İstanbul’un incisi Haliç’in silueti adeta yeniden çizildi ve Taksim metrosunun, Yenikapı’ya inmesine sayılı günleri kaldı. Rayların döşendiği köprünün üzerinde yer alacak metro istasyonu da gün yüzüne çıktı. Hummalı çalışmanın devam ettiği hattın ilk test sürüşünü Marmaray’ın açılışı ile aynı günde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın yapması bekleniyor. 29 Ekim 2013’te başlayacak testler iki ay sürecek ve köprü 2014 Ocak ayında hizmete alınacak.
stanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı köprü ilk kez 1952’de gündeme gelmiş. 1982’de etütler yapılmış. 1990 yılında Koruma Kurulu hattın yapımını onaylamış. 1998 yılına gelindiğinde ise tünellerin inşası için ihaleye çıkılarak bir yılda Şişhane-Karaköy ve Unkapanı-Yenikapı tünelleri açıldı. Haliç’i geçecek köprü için ise 2005 yılına kadar 21 proje Koruma Kurulu’na sunuldu. Ancak hiçbir proje tarihi siluete uygun bulunmadı. 2005 yılına gelindiğinde Mimar Hakan Kıran’ın hazırladığı mevcut proje Koruma Kurulu’nda onaylandı. Ancak ilk günden itibaren köprünün siluete etkisi gündemden düşmedi. Tartışmaların gölgesinde çalışmaları süren köprünün taşıyıcı kulelerinin yüksekliği ilk projede 82 metre idi.
UNESCO’nun İstanbul’un Dünya Miras Listesi’nden çıkarılarak “risk altındaki dünya miras listesine” alınacağı yönündeki uyarıları üzerine yükseklik birkaç kez düşürüldü. Süleymaniye Camii siluetine olan etkisi yüzünden taşıyıcı kule yükseklikleri 65 metreye, çelik askıların başlangıç noktası ise 47 metreye kadar indirildi. UNESCO, her aşamada rapor sunulmasına karar verdi.
Köprü hakkındaki son sunum ise Nisan 2012’de Paris’te yapıldı. Bu aşamadan sonra ise her iki ayda bir sunumlar yapıldı. Köprünün kule yüksekliğinden rengine kadar UNESCO ile görüşülerek karar verildi. Renk çalışması için dört mevsim ve günün değişik saatlerinde köprünün çevresinden çeşitli açılarda fotoğraflar çekildi. Çevredeki renklerin tanımlanmasıyla köprünün gri ve istasyonun açık kahverengi olmasına karar verildi.
Köprüden geçecek olan Taksim-Yenikapı metro hattı toplam 5,2 km uzunluğunda 4 istasyondan oluşuyor. Taksim metrosu Şişhane eteklerinde Azapkapı’da yeryüzüne çıkarak köprü ile Haliç’i geçtikten sonra Süleymaniye eteklerinde tekrar yer altına girecek. Köprünün üzerinde hem metro istasyonu hem de yaya yürüyüş yolları bulunuyor. Haliç’in 13 metre üstünde Tarihi Yarımada’yı seyrederek yürüme imkanı sağlayan köprünün Karaköy ayağında kafeler yer alacak.
Köprünün deniz üzerindeki uzunluğu 460 metre. 180 milyon liraya mal olan köprü, Unkapanı ve Azapkapı viyadükleri ile köprü 936 metreye ulaşıyor. Denizden 13 metre yükseklikte yapılan köprüyü 5 ayak taşıyor.
Zemini balçık olan köprüde herhangi bir çökme yaşanmaması için köprünün ayaklarının altına onlarca kazık çakıldı. Denizin 110-120 metre altına çakılan 36 kazık köprüyü taşıyor. Polonya’da özel olarak hazırlanan çelik kazıklar milimetrik hesaplarla yerleştirildi. Her bir kazık için arkeolojik kazılar yapıldı.
Tarihi eser çıkması halinde kazıkların yerleri değiştirildi. Ancak bunu yapmak kolay değil. Çünkü köprü bir bütün halinde değişmiş oluyor. Köprünün Unkapanı kısmında ise büyük gemilerin geçişine imkan tanıyan açılır-kapanır bir kısım yer alıyor. Yaz aylarında haftada bir kez kış aylarında iki kez geceleri 01.00 ile 05.00 arasında açılacak. Köprü ile İstanbul Metrosu, Yenikapı Aktarma İstasyonu’na kesintisiz ulaşacak. Yenikapı’da Marmaray ve Aksaray-Havalimanı hafif metro hattına aktarma sağlanabilecek. Günde 1 milyon yolcunun kullanması beklenen güzergâh 2014 Ocak ayında hizmete alınacak.
Selahattin Sevi - Sevgi Korkut/Zaman