Haliç'in keyfini Safiye Sultan'da çıkarın!

Buram buram tarih kokuyor adımınızı atar atmaz. Osmanlı dönemine ışınlanmış gibi hissediyorsunuz kendinizi. Haliç kıyısında yer alan, çok değil bundan beş on yıl öncesine kadar eski bir harabe olan Safiye Sultan adlı kafeden bahsediyoruz

Şimdilerde ise hem semt sakinlerinin hem de turistlerin en uğrak mekânlarından biri oluvermiş.Haliç, son on yılda o kadar değişti-gelişti ki; eski halini bilenler tanıyamaz oldu adeta. Haliç'in temizlenmesi ile başlandı işe. Sütlüce'deki mezbahaların kaldırılması izledi bu değişimi. Derken Koç Müzesi, Feshane ve sonrasında Miniatürk'ün yapılması birden canlandırdı Altın Boynuz'u. Çevresindeki alanların ağaçlandırılması da ayrı bir güzellik kattı semte. Haliç kıyısında gezintiye çıktıysanız mutlaka uğrayıp hoş vakit geçirmek isteyeceğiniz bir yer daha var şimdi tüm bu güzelliklere güzellik katan. Oturup Haliç manzarasını seyrede seyrede çayınızı yudumlayacağınız iliklerinize kadar tarihi soluklayacağız bir yer: Safiye Sultan Cafe.

Endülüs'ten gelen Yahudi cemaati adına yapılmış bir sinagogmuş Safiye Sultan. Birinci Dünya Savaşı sonrası cemaati kısmen azalmış. 1955'te cereyan eden 6-7 Eylül olaylarından sonra ise cemaatini tamamen kaybetmiş Esgher Sinagogu. Zaman içersinde de dini ibadet vasfını kaybetmiş. 1960'lara gelindiğinde dönemin muhtarı sahip çıkmış mekâna ve çevre esnafına kiraya vermiş. Önceleri sirke deposu, çanak çömlek atölyesi olarak kullanılmış. 1983 yılında mavi Haliç yenileme projesiyle yıkılma teşebbüsünde bulunulmuş ise de Anıtlar Kurulu yetkilileri buranın tarihi bir yer olduğu gerekçesiyle yıkımını durdurmuş.

1983'ten 2001 yılına kadar bölgenin izbe bir yeri olarak kalır. Çöplerin atıldığı, farelerin cirit attığı ve sarhoşların ve esrarkeşlerin sığındığı bir mekân olur.

2001 yılında dönemin belediye başkanı mekânı kafeye dönüştürme fikrine onay verir ve çalışmalar başlar.

37 kamyon çöp çıkarılır. Binanın yarıdan fazlası toprağa, moloza ve çöpe gömülüdür. O yüzden tahmin edilenden daha fazla sürer restorasyon çalışmaları ve 2003 yılında tamamlanır tüm çalışmalar.

"Musevi cemaati bize teşekkür etti"

Safiye Sultan'ı iki kardeş işletiyor. Kafenin ortaklarından Cengiz Özelli, Esgher Sinagogu olarak bilinen tarihi mekânın kafeye dönüştürülmesi gündeme geldiğinde Musevi cemaatinden tepki alacaklarını düşünmüş. Ancak tam tersi bir durum yaşanmış ve Musevi cemaati kendilerine artık dini amaçla kullanılmasa dahi sahip çıktıkları mekânın geçmişine hürmeten içki servisinde bulunmadıkları için teşekkür etmiş.

'Tuğlalar bile tarihî dokuya uygun seçildi'

Cengiz Özelli: "Restorasyon esnasında profesyonel bir ekiple çalıştık. Beş yüz yıllık tarihi bir mekân ne de olsa. Dolayısıyla her istediğimizi yapma inisiyatifimiz yoktu. Tarihi dokuya aykırı olacak hiçbir şey yapmadık. Zaten bu anlamda kendi mimarımızın dışında Anıtlar Müdürlüğü'nün görevlendirdiği bir mimarla çalıştık ve yetkililer tarafından sürekli denetlendi çalışmalarımız. Hatta biz daha dekoratif fikirler üretmiştik. Ancak yetkililer o dönemin mimarisine uygun olmadığını düşündüğü için izin vermediler buna.

Taşların yapısı, kalınlığı ve boyası mekânın mimari dokusuna uygun seçildi. Kullandığımız tuğlaların bile dönemi yansıtmadığı gerekçesiyle eskilerini kullanmamız gerektiği söylendi. Biz de Çanakkale'den eski bir evin çatısından aldığımız tuğlaları kullandık restorasyon sırasında.

Semtimize hizmet etmek istedik

Bu iş bizim zaten yaptığımız bir işti. Başka bir yerde bir işletmemiz daha vardı. Doğup büyüdüğümüz semt burası. Eğer bir şey yapacaksak neden kendi semtimiz olmasın dedik. O zamanın koşullarında buralarda bir kafe olması ütopik bir şeydi, çay bahçesi kültürü bile insanların kafasında çok üst düzeyde bir düşünceydi. . Konumu, tarih, mimari özelliği, cezbetti bizi. Buranın içine girdiğinizde şu anki konsepti hayal etmek çok kolay olmadı. 300 bin dolar maliyeti oldu ama değdiğine inanıyorum."

Yürüyüş sonrası çay içmek isterseniz...

Haliç kıyısında yapacağınız yürüyüş sonrası tarihi kalıntıların arasında çayınızı yudumlamak isterseniz Safiye Sultan iyi adres:

Hasköy Cad. No: 1 Haliç (Rahmi Koç Müzesi'nin 250 metre ilerisi) 0212 361 48 88
Zaman/REYHAN GÜL