Hangi alışveriş merkezleri kapanacak?
Son yılların en popüler konularından birisi alışveriş merkezleri... 1980'lerin sonlarına doğru Galeria ile İstanbul'da başlayan alışveriş merkezi rüzgarı 1990'larda yaşanılan krizlerin etkisiyle dalgalı bir seyir izlemişti. Son 5 yılda ise bir fırtınaya d
Adım başına bir alışveriş merkezi açılıyor. Toplam alışveriş merkezlerinin alanı, bu konuda çalışma yapan DTZ Türkiye ve Colliers Resco'ya göre 3 milyon metrekare civarında. Aynı şirketler yapımı devam eden alışveriş merkezlerinin tamamlanmasıyla birlikte toplam alanın, 2010 yılında 5 milyon metrekareye ulaşacağını belirtiyor.
Peki Türkiye ve İstanbul bu kadar alışveriş merkezini kaldırır mı? Türkiye'nin ne kadar alışveriş merkezine ihtiyacı var? Kapananlar olacak mı? Hangileri kapanacak? Bunun gibi onlarca soru insanların zihnini meşgul ediyor.
Şimdi gelelim bu soruların yanıtlarına
Türkiye'de 1.000 kişiye düşen alışveriş merkezi alanı ülke genelinde 50 metrekareden daha az. Alışveriş merkezlerinin yoğunlaştığı İstanbul, Ankara ve İzmir'de ise bu alan 70 metrekareye yakın. AB ortalaması ise 200 metrekarenin üzerinde. Her ne kadar kişi başına düşen gelir açısından AB'nin çok gerisindeysek de nüfusun genç ve dinamikliği açısından AB'ye göre çok avantajlıyız. Bu noktada Türkiye'nin çok büyük bir potansiyel taşıdığına, alışveriş merkezleri konusunda alınacak çok mesafe olduğuna inananlardanım.
Yalnız... Bu öyle her açılan alışveriş merkezinin süper iş yapacağı anlamına gelmiyor. Bunu da hatırlatayım.
Şimdi gelelim önümüzdeki dönemde kapanacak, el veya fonksiyon değiştirecek alışveriş merkezlerine... Peki önümüzdeki dönem hangi alışveriş merkezleri kapanacak?
- Lokasyonu yanlış olan alışveriş merkezleri. Burada yanlış anlaşılma olmasın, yanyana birden fazla alışveriş merkezi eğer iyi karma yapılmış ve farklı markalara yer veriyorsa yaşama şansı fazladır. Ama birbirine rakip nitelikte alışveriş merkezlerinin, işini kötü yapanının hiç şansı yok. İyi yapan güçlenerek yoluna devam eder.
- Kötü yönetilen alışveriş merkezleri. Yönetim zaafları olan, müşterinin istek ve taleplerini gözardı eden, hatta her ziyaretçiye potansiyel hırsız muamelesi yapan alışveriş merkezleri kapanmaya veya el değiştirmeye mahkum.
- Sadece üst gelir grubuna hitap etme iddiasındaki alışveriş merkezlerinin hiç yaşama şansı yok. Bu tür alışveriş merkezinde 3-5 restaurant veya mağaza iş yapar. Geriye kalan mağaza ve restaurantlar müşteri yolu gözler... İş yapan 3-5 mağaza ve işyeri bir alışveriş merkezinin yaşaması için yetmez.
- Kiracılarla iyi geçinmeyen alışveriş merkezleri de kaybedecek. Kiracısını kollayan ve gözeten alışveriş merkezleri büyüyerek yoluna devam ederken, kiracıyı düşman gibi gören alışveriş merkezlerinin kapanacağı veya el değiştirmesine tanıklık yapacağız.
Sonuç olarak; alışveriş merkezlerinde Türkiye'nin alacağı daha çok yol var. Ama doğru proje, doğru lokasyon, doğru yönetim ve müşterilerin ve kiracıların dilinden anlamak koşuluyla...
Tebernüş Kireçci
tebernuskirecci@emlakkulisi.com