Hava parası krize takıldı
Küresel kriz, sadece gayrimenkul fiyat ve kiralarını değil, aynı zamanda ticari menkullerin devir ya da kiralama işlemleri sırasında talep edilen hava paralarını da en az yüzde 50 oranında etkiledi.
Özellikle geliri yüksek çarşı, cadde ve alışveriş merkezlerinde yer alan dükkan ve mağazalar için kira ve depozito bedellerinin yanı sıra talep edilen "hava paraları"ndan artık, ya büyük oranlarda indirim yapılıyor ya da tamamen vazgeçilmek zorunda kalınıyor. Bunda da boşalan ya da boşaltılmak istenen ticari menkullere yeni kiracı bulmakta zorlanılması etkili oluyor. Başta, İstiklal ve Bağdat Caddesi olmak üzere, Nişantaşı, Etiler, Levent, Bakırköy gibi semtlerin yanı sıra konut ve AVM projelerin hayata geçtiği yeni yerleşim bölgelerindeki uzun süre boş kalan ticari menkullerde, hava parası taleplerinden de vazgeçiliyor.
Kriz, hava parasını da vurdu devir bedeli yüzde 50 düştü
Caddelerde düşüş var
Sadece İstanbul'da inşa edilen alışveriş merkezi sayısının 226'ya ulaşması ve uygulamaya konulan konut projelerinin büyük bölümünün iş merkezleriyle donatılmış olması, İstanbul'da iş yeri olarak kiralanabilir alanlarda bir anda, talep fazlasının oluşmasına yol açtı. Buna bir de küresel mali kriz eklenince, kiracı bekleyen ticari menkul sayısı daha da arttı. Bu da hava parası vermeden mağaza kiralama olanağının doğmasını sağladı. İstanbul'un en gözde semt ve caddelerindeki işyerlerinde hava parası istenmeye devam edilmesine rağmen, talep edilen bedellerde yüzde 50'ye varan düşüşler göze çarpıyor. Ancak, hava parası talep edilen bu işyerlerinin kiracı bulma süreleri, talep etmeyenlere oranla daha fazla oluyor.
Kadıköy, Etiler, Beyoğlu, Bakırköy, Nişantaşı, Levent, Beşiktaş ve Mecidiyeköy gibi alışverişin ve insan sirkülasyonunun yoğun olduğu semtlerde krizden önce, milyon dolarları bulan hava paraları talep edilirken, bu bedellerde 2008 yılının son çeyreğinden itibaren büyük oranda düşüş gözleniyor. İstiklal Caddesi'nde 2008'de 100 bin TL'den başlayıp, 1 milyon dolara kadar ulaşan hava paraları, 2009'un ilk iki ayında 40 bin dolar ile 500 bin dolar arasında değişmeye başladı. Kira bedelleri ise dolardan Türk Lirası'na döndü. Bağdat Caddesi'nde krizden önce 1.5 milyon dolara çıkan hava parası şu anda 150 bin dolarlar seviyesine geriledi. Abdi İpekçi Caddesi'nde bu bedel, 500 bin dolar ile 750 bin dolar arasında değişiyor. Beşiktaş'ta, krizden önce 500 bin TL'ye çıkan hava paraları, 100 bin TL'ye kadar iniyor.
Gayrimenkul uzmanları, kriz döneminde de hava parası istenen dükkanların uzun zamandır boş beklediğini, bu dükkanlara talep olmadığını belirtiyor. Şu anda kiracıların hava parası vermeye yanaşmadığını belirten uzmanlar, "Hava parası bazen hiç alınamıyor, yok denecek kadar azaldı. Bu caddelerde boş mağaza bulmak çok zordu. Kriz döneminde pek çok mağaza boşaldı. Caddelerde alternatif artmaya başlayınca, bu rakamlar da düştü. Müşteri bulamayan mal sahibi de hava parası almaktan vazgeçiyor" diye konuşuyor.
Hava parası uygulamasına artık pek rastlanmadığını söyleyen Turyap Yönetim Kurulu Üyesi Başak Soner, "Bunun yerine devir parasından söz etmek daha doğru olur. Bir süre önce alışveriş merkezlerinde kiracılardan key money (anahtar parası) talep edildi. Kiracı, dükkanının açmadan önce kiralıyor ve dekorasyon için belli bir hazırlık dönemi geçiriyordu. Ancak büyük bir direniş yaşandı ve hiç kimse ödemeye yanaşmadı" dedi. Devir veya hava parası olmaması nedeniyle uzun zamandır işlek caddelerde kiralık mağaza arayan firmaların durgunluğu fırsata dönüştürmek için yer arayışlarını hızlandırdığını aktaran Soner, "Günümüzde belli bir bölgede, kiralanabilir nitelikte mağaza sayısının az olması ve uzun zamandır yer arayan firmaların çokluğunun yanı sıra günün zorlu koşulları devir ve hava parası vermeden mağaza kiralama olanağı sunuyor" diye konuştu.
Bırakın hava parasını kirayı alan seviniyor
Hava parasının yasal olmadığının altını çizen İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Sabri Ateş, şu anda ticari gayrimenkul sahiplerinin hava parası talep edebilecek bir dönemde olmadıklarını belirterek, "Şu anda bırakın hava parası vermeyi, kiracıların bir kısmı mevcut yerlerini terkedip gidiyor. Kiracıların canını sıkan hava parası kalkmış durumda, kimse talep edemiyor. Normal kirasını alabilen seviniyor. İstanbul'un en önemli caddelerinde boşalan yerler var, AVM'ler de boşalıyor" dedi.
Hürriyet Emlak
Kriz, hava parasını da vurdu devir bedeli yüzde 50 düştü
Caddelerde düşüş var
Sadece İstanbul'da inşa edilen alışveriş merkezi sayısının 226'ya ulaşması ve uygulamaya konulan konut projelerinin büyük bölümünün iş merkezleriyle donatılmış olması, İstanbul'da iş yeri olarak kiralanabilir alanlarda bir anda, talep fazlasının oluşmasına yol açtı. Buna bir de küresel mali kriz eklenince, kiracı bekleyen ticari menkul sayısı daha da arttı. Bu da hava parası vermeden mağaza kiralama olanağının doğmasını sağladı. İstanbul'un en gözde semt ve caddelerindeki işyerlerinde hava parası istenmeye devam edilmesine rağmen, talep edilen bedellerde yüzde 50'ye varan düşüşler göze çarpıyor. Ancak, hava parası talep edilen bu işyerlerinin kiracı bulma süreleri, talep etmeyenlere oranla daha fazla oluyor.
Kadıköy, Etiler, Beyoğlu, Bakırköy, Nişantaşı, Levent, Beşiktaş ve Mecidiyeköy gibi alışverişin ve insan sirkülasyonunun yoğun olduğu semtlerde krizden önce, milyon dolarları bulan hava paraları talep edilirken, bu bedellerde 2008 yılının son çeyreğinden itibaren büyük oranda düşüş gözleniyor. İstiklal Caddesi'nde 2008'de 100 bin TL'den başlayıp, 1 milyon dolara kadar ulaşan hava paraları, 2009'un ilk iki ayında 40 bin dolar ile 500 bin dolar arasında değişmeye başladı. Kira bedelleri ise dolardan Türk Lirası'na döndü. Bağdat Caddesi'nde krizden önce 1.5 milyon dolara çıkan hava parası şu anda 150 bin dolarlar seviyesine geriledi. Abdi İpekçi Caddesi'nde bu bedel, 500 bin dolar ile 750 bin dolar arasında değişiyor. Beşiktaş'ta, krizden önce 500 bin TL'ye çıkan hava paraları, 100 bin TL'ye kadar iniyor.
Gayrimenkul uzmanları, kriz döneminde de hava parası istenen dükkanların uzun zamandır boş beklediğini, bu dükkanlara talep olmadığını belirtiyor. Şu anda kiracıların hava parası vermeye yanaşmadığını belirten uzmanlar, "Hava parası bazen hiç alınamıyor, yok denecek kadar azaldı. Bu caddelerde boş mağaza bulmak çok zordu. Kriz döneminde pek çok mağaza boşaldı. Caddelerde alternatif artmaya başlayınca, bu rakamlar da düştü. Müşteri bulamayan mal sahibi de hava parası almaktan vazgeçiyor" diye konuşuyor.
Hava parası uygulamasına artık pek rastlanmadığını söyleyen Turyap Yönetim Kurulu Üyesi Başak Soner, "Bunun yerine devir parasından söz etmek daha doğru olur. Bir süre önce alışveriş merkezlerinde kiracılardan key money (anahtar parası) talep edildi. Kiracı, dükkanının açmadan önce kiralıyor ve dekorasyon için belli bir hazırlık dönemi geçiriyordu. Ancak büyük bir direniş yaşandı ve hiç kimse ödemeye yanaşmadı" dedi. Devir veya hava parası olmaması nedeniyle uzun zamandır işlek caddelerde kiralık mağaza arayan firmaların durgunluğu fırsata dönüştürmek için yer arayışlarını hızlandırdığını aktaran Soner, "Günümüzde belli bir bölgede, kiralanabilir nitelikte mağaza sayısının az olması ve uzun zamandır yer arayan firmaların çokluğunun yanı sıra günün zorlu koşulları devir ve hava parası vermeden mağaza kiralama olanağı sunuyor" diye konuştu.
Bırakın hava parasını kirayı alan seviniyor
Hava parasının yasal olmadığının altını çizen İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Sabri Ateş, şu anda ticari gayrimenkul sahiplerinin hava parası talep edebilecek bir dönemde olmadıklarını belirterek, "Şu anda bırakın hava parası vermeyi, kiracıların bir kısmı mevcut yerlerini terkedip gidiyor. Kiracıların canını sıkan hava parası kalkmış durumda, kimse talep edemiyor. Normal kirasını alabilen seviniyor. İstanbul'un en önemli caddelerinde boşalan yerler var, AVM'ler de boşalıyor" dedi.
Hürriyet Emlak
