Hüseyin Doğan; Cadde alışverişi kültürünü AVM’ler kazandırdı!

Alışveriş merkezleri (AVM) ile ilgili tartışmanın bir muhatabı da markalar yani kiracılar. Markalar kimi zaman yüksek kiralardan kimi zaman keyfi uygulamalardan şikayet etti. Ancak, bu kadar büyümelerinde ve yurtdışına açılmalarında AVM’lerin payını kabul ediyorlar. Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Hüseyin Doğan, markalar adına sorularımızı yanıtladı.

AVM yatırımlarının fazlalığına siz ne diyorsunuz?

-  Türkiye’nin son dönemlerde çok arttı ama bu talepten doğdu. Olmayan cadde alışverişi kültürünü AVM’ler kazandırdı. Gereğinden fazla yapıldığı olmuştur. Tüketicinin beklenti ve ihtiyaçlarına uygun olmayınca ilgi görmüyor. 

Şehirlerde insanlara buluşma yeri yapmamak, onları AVM’lere mahkum etmek de yanlış değil mi?

-  Sadece AVM’lere değil, kötü her türlü yapıya tepki var. İnsanlar daha yeşil, dahi iyi dokularda yapılar istiyor tüm dünyada. Bu da doğaldır. Markalar olarak bizim arzumuz da İstanbul’la bütünleşmektir. 

Batan AVM’ler de var. Hatta birine Ziraat Bankası’nın verdiği batık kredi Meclis gündemine de taşındı.

-  Çok istisnai başarısız yatırım var. AVM bir gayrimenkul yatırımı olsa da markalarımız da orada önemli yatırımlar yapıyor. 500 milyon dolarlık bir AVM yatırımında markaların yatırımı 300 milyon doları buluyor. Markalar da risk alıyor. Başarısı markalar açısından da çok önemli. Marka ekonomisini geliştirdiğini unutmamalıyız. AVM karşıtlığı yapıp, marka ekonomisini öldürmeyelim. 

Marka ekonomisi dediğiniz... 

-  2003’te 28 milyar dolarken şimdi 75 milyar dolara ulaştı. 

Kamuya ait yeşil alanlar imara açılmasın

ALİ Sami Yen Stadyumu ihalesini kazanan, Torium, Korupark, Ankamall gibi AVM’lerin de sahibi olan, Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Aziz Torun’u da dinledik.

AVM, otel ve pek çok bina yapımına karşı çıkan, gençlerin hazırladığı “Yeter” başlıklı kısa filmleri gördünüz mü?

-  Gençler işin ekonomik analizini ne kadar doğru yapıyor bilmiyorum. Bu yatırımlar için ciddi fizibilite yapılır. 

Bazı şehir ve bölgelerde ihtiyaçtan fazla AVM yok mu?

-  Bazı bölgelerde bugünün ihtiyacından fazla yapıldı. Beş yıl sonra gerekli olan şimdi yapıldı. 

AVM’ye gitmeyelim çağrısı var. 

-  AVM’lere gitmeyelim de nereye gidelim? Türkiye’de caddeler sınırlı. AVM’ler güvenli, konforlu meydan ve cadde görevi görüyor. Orada kendini geliştiriyor, sosyalleşiyor. 

Tek sosyalleşme yerinin AVM’ler olması gurur duyulacak bir şey mi? 

-  Park ve bahçelere inşaat yapılamaz. Kamuoyu, Mimarlar Odası ve STK’lar zaten yaptırmıyor. İmar izni çıkmıyor. 

Ama Gezi Parkı protestoları tam da bu yüzden çıkmadı mı?

-  Yanlış anlatıldı ve yanlış anlaşıldı o. Toplumsal mutabakata varıldı. Bunu artık bir kenara bırakalım. 

Otoban kenarları piknikçilerle dolu. Park olsa oraya gider herhalde insanlar... 

-  Şehirlerimizde yeşil alan ve park yapmak elzemdir. Kamuya ait yeşil alanlar imara açılmasın.

Bir AVM’de en az 2 bin kişi çalışıyor

TÜM Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu’nun (TAMPF) Başkanı ve LC Waikiki’nin sahibi Vahap Küçük de konuştu.

AVM’lere karşı oluşan tepki ne aşamada sizce?

-  Bu işin ekonomik ve sosyal tarafını unutmamalıyız. Bir AVM’de en az 2000 kişi çalışıyor. Bunlar bir ay maaş alamasa ne olur? Sadece TAMPF çatısı altında 700 bin çalışan var. Bunun yarattığı dolaylı istihdam en az 2.5-3 milyon kişi. Yabancı yatırım çekmiş, Anadolu şehirlerine gitmiş,  değer katmışlar.

Her yer AVM’lerle örüldü tepkisi...

-  AVM ve yeşil alan birbirine rakip değil. Öyle görmemeli. Şehirlerin iyi planlanması hepimiz için önemli. Ama Anadolu’da pek çok şehirde bakıyorsunuz insanlar yürüyen merpenle ilk orada tanışıyor. Çarpık kentleşme kötü… Zaten AVM’ler olmasa, biz perakendeciler de o çarpık kentler içinde büyüyemezdik. AVM’ler sayesinde büyüdük, bunu inkar edemeyiz.

Demet Cengiz/Hürriyet Gazetesi