İBB deprem sonrası hazırlıklara ağırlık veriyor!

İstanbul Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri, hasarlı binaların onarılmasına değil, deprem sonrası hazırlıklara ağırlık veriyor. 124 bin orta hasarlı bina güçlendirilmeyi beklerken, şehrin iki yakasına afet deposu kuruldu. Olası bir depremde günde 20 bin kişiye yemek verilebilecek seyyar mutfak hazırlandı. 
 
Marmara Depremi, 11. yıldönümünde acı ve ihmalleri yeniden gündeme getirdi. Ardında 17 bin 480 cenaze ve 376 bin 479 yıkık ve hasarlı bina bırakan asrın depreminin yol açtığı tahribat hâlâ tamir edilemedi. 112 bin 724 yıkık ve ağır hasarlı binanın büyük bölümü yıkıldı ancak Afetler Kanunu'na göre depremden sonra bir yıl içerisinde yenilenmesi gereken 124 bin orta hasarlı konut ve işyeri 11 yıldır yıkılmayı bekliyor. Binlerce insanın içinde yaşamaya devam ettiği 'tabut meskenler', çaresizce muhtemel bir depremi bekliyor. İstanbul Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri genellikle çalışmalarını deprem sonrası alınacak önlemlere yönlendirirken binaların onarımı ve güçlendirilmesini içeren projeler yerinde sayıyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), hasarlı konut problemi için çeşitli üniversiteler ve yabancı kuruluşlarla ortaklaşa onlarca rapor hazırladı. Bu çalışmalar için yaklaşık 1 milyar 19 milyon TL bütçe ayırdı. Ancak ilgili mercilerin yatırımları, 'Deprem olmadan ne yapmalı?' anlayışından çok 'Deprem olursa ne yapmalı?' çerçevesinden öteye geçemedi. Büyükşehir, geçtiğimiz yıllarda kentsel dönüşüm amaçlı projeler geliştirdi. Bu çalışmalar da sadece birkaç mahalleyle sınırlı kaldı. Deprem için en büyük risk olan binlerce hasarlı binaya hâlâ kazma vurulamadı. Büyükşehir, 2002'de Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı ile İstanbul'da deprem riski yüksek olan ilçelerdeki binaların durumu hakkında Mikrobölgeleme Raporu'nu hazırladı. Rapora göre analiz yapılan 146 bin 987 binanın 42 bin 500'ü depremde yıkılma riski taşıyor. Ancak çalışma sadece Bahçelievler, Güngören, Fatih, Zeytinburnu, Küçükçekmece ve Bayrampaşa ilçelerini kapsıyor. Depremde en büyük kayıpları veren Avcılar gibi riskli ilçelerdeki durum ise hâlâ belirsiz.

Geçtiğimiz yıl daha önce Bayındırlık Bakanlığı yetkisinde olan orta hasarlı konutlar hakkındaki yaptırım gücü Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'na devredildi. Ancak başkanlık yetkilileri, deprem hasarlı binaların ne güçlendirilmesi ne de yıkılması konusunda somut bir adımdan söz ediyor. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı Mehmet Ersoy, İstanbul ve İzmit gibi binalarının yarıya yakını plansız, projesiz ve imara aykırı olan şehirlerde hâlâ birtakım sorunların devam etmesinin doğal olduğunu savunuyor. Bayındırlık Bakanlığı verilerine göre Marmara Deprem Bölgesi'nde (İstanbul, Kocaeli, Yalova, Sakarya, Bursa, Bolu, Düzce, Eskişehir, Karabük ve Zonguldak) yaptığı incelemede yıkık-ağır, orta ve az hasarlı toplam 376 bin 685 konut ve işyeri tespit edildi.

Bu arada Bayındırlık Bakanlığı, beton sektörünü denetlemek amacıyla 1 Temmuz 2010'da 'Hazır Betonda 'G' İşareti Yönetmeliği'ni çıkardı. Türkiye Hazır Beton Birliği Başkanı Ayhan Paksoy, TSE'nin yönlendirmesiyle TSE belgesi olan şirketlerin G işareti alma zorunluluğunun 31 Temmuz'da kaldırıldığını açıkladı.

Büyükşehir'in afet sonrası hazırlığı

Valilik, belediye ve emniyet birimleri arasında 195 km'lik fiber optik ağ kuruldu. Deprem izleme ve kayıt istasyonu sayısı 9'dan 18'e çıkarıldı. İstanbul Halk Ekmek 10 günlük hammadde, su ve LPG stokladı. Elektrik kesintilerine karşı donanımlar kuruldu. Tsunami tehlike haritası hazırlandı. Deniz dibi heyelan ve fayları araştırması tamamlandı. Başbakanlık, valilik, belediye birimleri ve Kandilli Rasathanesi arasında 119 telefonlu uydu haberleşme şebekesi kuruldu. Köprü ve viyadük güçlendirmeleri yapıldı. Acil Müdahale Planı hazırlandı. Acil Müdahale ve Erken Uyarı sistemi AKOM'a bağlandı. Deprem Master Planı hazırlandı. Şehrin iki yakasında birer afet deposu oluşturuldu. Sokaklara 4 bin 450 yangın musluğu konuldu. AKOM'dan ilgili birimlere canlı yayın aktarabilecek canlı yayın aracı alındı. 71 helikopter pisti yapıldı. Günde 20 bin kişiye 2 çeşit yemek verilebilecek seyyar mutfak hazırlandı. 3 büyük ekmek üretim tesisi, doğalgaz kesildiğinde LPG ile bir hafta çalışabilecek. Feribotlar yüzer hastane olacak.

'İstanbul'daki binaların yüzde 90'ı taranmadı'

'Yeryüzü Deprem Kestirme Ağı' Türkiye Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ercan, İstanbul'daki yapıların sadece yüzde 10'unun depreme dayanıklı olup olmadığının incelendiğini açıkladı. Ercan, depremin yıldönümü dolayısıyla yaptığı açıklamada, İstanbul'da ortalama 1 milyon 300 bin konut olduğunu belirtti. Korsan konutların hâlâ yapılmaya devam ettiğini anlatan Ercan, "Bu konutların denetiminin yapılması şart. Yasalar 11 yıllık gecikmeden sonra hayata geçirildi. Bu nedenle kentsel dönüşüm tam uygulanamadı." dedi. Yapı tarama denetiminin İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), ODTÜ ve Boğaziçi Üniversitesi'ne verildiğini kaydeden Ercan, "Tarama işinin hızlandırılması için buna özel sektörü de katabiliriz. Parası olanlar yapı taramasını yaptırdılar ama parası olmayanlar yaptıramadı." diye konuştu.
Zaman