İcra ve İflas Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi komisyonda!

2004 Sayılı İcra ve İflas Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM'ye sunuldu. Kanun teklifi ile tapu kütüğünde 'aile konutu' şerhi bulunan konutların kıymetine bakılmaksızın hacze caiz olmayan mallardan sayılması sağlanarak aile birliğinin korunması ve çocuk hakları ile aile hayatına saygı hakkının ihlallerinin önüne geçilmesi öngörülüyor.

GENEL GEREKÇE 

Kişilerin maddi hukuktan kaynaklanan taleplerinin, devletin yetkili organları ve devlet gücü tarafından gerçekleştirilmesi cebri icra faaliyetleri ile mümkün olmaktadır. İcra takipleri, icra dairelerinde başlatılır ve devam ettirilir. Alacağın miktarı ne olursa olsun icra dairelerine başvurarak icra takibi başlatılabilmektedir. İcra takiplerinde alacak ve borçlu olmak üzere iki taraf bulunur. Borçlu tarafın, kendisine gönderilen ödeme emrini aldıktan sonra itiraz etmemesi ve takibin kesinleşmesi halinde borcunu ödememeye devam ettiği takdirde malları haczedilebilmektedir. 

Borçlu tarafın mallarının haczedilmesindeki asıl amaç, borçluya ait malların satışı sonucu elde edilen paranın alacaklı tarafa verilmesi ve borcun ödenmesinin sağlanmasıdır. Borçluya ait parasal değeri olmayan mallar haczedilememektedir. Parasal değeri olan malların ise hepsinin haczi kabil değildir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 82. maddesinde haczi caiz olmayan mallar ve haklar sayılmıştır.

İcra İflas Kanunu'nun 82. maddesinin birinci fıkrasının (12) numaralı bendi: "Borçlunun haline münasip evi," şeklinde düzenlenmiştir. Anılan maddenin devamında ise borçluya ait evin kıymetinin fazla olması durumunda, bedelinden haline münasip bir kısmı borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılacağı hüküm altına alınmıştır. Buradaki amaç borçlunun ve ailesinin yaşaması için tamamen topluma muhtaç hale gelmesinin önüne geçilmek istenmesinden kaynaklanmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun “Aile Konutu” başlıklı 194/1 maddesi: “Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz” şeklinde düzenlenmiştir. Malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne aile konutu şerhini isteyebilmektedir. Ailenin yaşam merkezi olan konutun kaybı halinde aile ilişkilerinde sarsıntının önüne geçilebilmesi ve aile bireylerinin barınma hakkının korunması hususunda yasal altyapı oluşturulmuştur. 

Anayasamızın 41. maddesi: “Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilâtı da düzenlenmiştir. Dolayısıyla borçlunun haline münasip evi, kendisi ile birlikte yaşadığı aile bireyleri ve haklarını nazara alarak belirlenmeli ve taşınmazın tapu kaydında "aile konutu” şerhi bulunduğu hallerde borçluya ait evin haczinin mümkün olmaması gerekmektedir. Şayet aksi halde Anayasamızın 20. maddesinde düzenlenen aile hayatına saygının sınırları aşılmış olacaktır. Sadece eşlerden birinin mülkiyetinde olsa dahi aile konutu tüm aile bireylerince kullanılmaktadır. Aile yapısının mutluluğu, ailenin sosyal ve ekonomik yaşamı, çocuklarının geleceği için bir güvence olan aile konutu ailenin bir arada hayatına devam edebilmesi için en önemli hususlardan biridir. 

İşbu kanun teklifimiz ile borçluya ait evin kıymetinin fazla olması halinde dahi tapu kütüğünde “aile konutu” şerhi bulunan konutların tamamen haczedilmez olduğu kabul edilmesinin önünün açılarak aile birliğinin korunması, kişilerin anayasal hakkı olan ailenin korunması ve aile hayatına saygının ihlalinin önüne geçilmesi hedeflenmektedir. 

MADDE GEREKÇELERİ 

MADDE 1 - Madde ile tapu kütüğünde "aile konutu” şerhi bulunan konutların kıymetine bakılmaksızın hacze caiz olmayan mallardan sayılması sağlanarak aile birliğinin korunması ve çocuk hakları ile aile hayatına saygı hakkının ihlallerinin önüne geçilmesi hedeflenmektedir. 
MADDE 2 - Yürürlük maddesidir. 
MADDE 3 - Yürütme maddesidir. 

2004 SAYILI İCRA VE İFLAS KANUNU'NDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ 

MADDE 1 - 9.6.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 82'nci maddesinin üçüncü fikrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 
“Birinci fikranın (2), (4), (7) ve (12) numaralı bentlerinde sayılan malların kıymetinin fazla olması durumunda, bedelinden haline münasip bir kısmı, ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır. Ancak borçlunun haline münasip evinin tapu kütüğünde aile konutu Şerhi kaydı bulunması halinde haczedilemezler.” 
MADDE 2 - Bu Kanun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. 
MADDE 3 - Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.