İflas eden alışveriş merkezleri
Son yıllarda ülkemizdeki alışveriş merkezi çılgınlığını fark etmemek mümkün değil. Daha önceki yazılarımızda bu konuya farklı açılardan değinmiştik.
Bu hafta ise AVM pazarına hızlı bir giriş yapan yatırımcıları bekleyen ve mevcut durumda bazı alışveriş merkezlerinin başına gelen sorunu; iş yapmama, batma ya da Amerika'daki deyimle Dead-Mall haline gelme konusunu irdelemek istiyoruz. Aslında bizdeki en büyük sorunun ölü doğan alışveriş merkezleri olduğunu da baştan belirtmek gerekir.
Öncelikle bir AVM'nin, özellikle de yeni gelişen bir pazarda(Türkiye'de), ne tür nedenlerle batma noktasına geldiğini maddeler halinde inceleyelim:
- Fizilibite çalışmalarının yetersiz olması, konusunda uzman kişiler ile çalışılmamış olması
- Çok yakınında başka alışveriş merkezlerinin olması
- Alışveriş merkezinin eskiyerek cazibesini kaybetmesi
- İyi işletilememesi,
- Ana (Çapa-dükkan) kiracıların iyi belirlenememesi
- Başarısız mimari proje
- Yetersiz altyapı
Peki batan alışveriş merkezleri hangi yöntemlerle kurtarılabilir?
- Fonksiyon değişikliğine gidilmesi bir seçenektir. En yaygın olarak AVM'nin ofis binalarına dönüştürüldüğü görülmektedir. (Ankara'da yakın zamanda neredeyse tamamı boş olan bir alışveriş merkezi ofis olarak satışa sunuldu)
- Farklı fonksiyonlar olarak sağlık, eğitim alanları uygun olabilir.
- Mimari projesinde, dekorasyonunda değişiklikler yapılması diğer bir seçenektir.
- Kiraların daha makul seviyelerde belirlenmesi yolu tercih edilebilir.
- Reklam çalışmalarına öncelik ve önem verilmesi konusu değerlendirilebilir.
- Konsept değişikliği tercih edilebilir (ancak bu konuda çok ayrıntılı fizibilite yapılması gerekmektedir).
- En önemlisi başarılı danışmanlarla çalışılması şarttır.
Türkiye taşınmaz piyasasının büyüme kapasitesi çok yüksektir ve uzun dönemde şu ana kadarki büyümeden çok daha fazlası bizleri beklemektedir. Ancak bu kapasiteyi değerlendirmenin en önemli yolu iyi araştırma ve fizibilite yapmaktır. Hiçbir yatırımcımızın sermayesinin boşa gitmemesi ülkemizin refahı ve gelişimi açısından önemlidir.