İl olmak yaradı, Aksaray'da kent alanı 4'e katlandı

Aksaray Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Kamu Ölçmeleri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Hacı Murat Yılmaz, Yrd. Doç. Dr. Mustafa Atasoy ve Yrd. Doç. Dr. Selçuk Reis, TÜBİTAK tarafından desteklenen "Türkiye'de Yeni Kentlerin Kentsel Gelişim Sürecinin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Belirlenmesi Aksaray Örneği" konulu araştırmayı tamamladı.

Yrd. Doç. Dr. Hacı Murat Yılmaz, il statüsü kazanan ilçelerin, il olduktan sonra devlet yatırımları ve özel sektörün yatırımları sonucu hızlı bir kentleşme sürecine girdiğini, bu kapsamda uzaktan algılama teknolojileri ve Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) kullanarak Aksaray'ı incelediklerini söyledi.

Aksaray'ın il olmasının ardından kentsel gelişimindeki potansiyelini açığa çıkardığını, Türkiye'de en hızlı gelişen şehirlerden ve büyük kültür merkezlerinden birisi olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Yılmaz, şunları kaydetti:

"Son 25 yılda bölgedeki diğer orta büyüklükteki şehirler içinde kentleşme açısından en hızlı gelişen il Aksaray'dır ve altyapı eksikliğine rağmen kentleşme eğilimi devam etmektedir. Hızlı bir kentleşme süreci yaşayan Aksaray'da bina sayısı 1989 yılında 17 bin 272 iken, 2003 yılında 73 bin 224'e yükselerek yüzde 424 artmıştır. Konut sayısı da 1989 yılında 22 bin 531 iken 2003 yılında 115 bine yükselmiş ve yüzde 410 artmıştır. İstatiksel veriler Aksaray'ın il olduktan sonra hızlı bir kentleşme süreci yaşadığını göstermektedir."

Aksaray'ın arazi kullanımındaki değişimi belirlemek için uydu görüntülerinden yararlandıklarını belirten Yılmaz, "1987 yılına ait Landsat Uydu görüntüsü ve 2006 yılına ait Aster uydu görüntüsünden Aksaray'ın 2006 yılındaki güncel durumunu dikkate alarak kent merkezini içine alan bölge üzerinde çalıştık. Aksaray ilinde arazi kullanımına ilişkin sayısal verileri çıkardık" dedi.

Aksaray'daki kentsel kullanım alanı 4 kat arttı

Uydu görüntülerinden elde edilen sonuçlara göre, Aksaray'ın il olmasının ardından, kentsel kullanım alanı artarken, mera, ağaçlık ve bataklık sahaların azaldığını kaydeden Yrd. Doç. Dr. Yılmaz, şöyle devam etti:

"Aksaray'da kentsel alanlar (bina, yol, sanayi, endüstri gibi) 1987 yılında 1.223 hektar iken, 2006 yılında 4 bin 795 hektara ulaşmıştır. Mera tipi arazi örtüsünde yüzde 36, ağaçlık alanlarda yüzde 42, bataklık alanlarda yüzde 41, toprak tipi arazi örtüsünde ise yüzde 12'lik bir azalma tespit edilmiştir. Bu süreçte Aksaray ilindeki tarım arazilerinde yüzde 25'lik bir artış olduğu görülmüştür. Ayrıca bu dönemde Aksaray'da şimdiki OSB yakınlarında bulunan sulu alan tamamen yok olmuştur. Bir başka ifade ile kent alanı 1987 yılında toplam alanın yüzde 1.95'i iken bu oran 2006 yılında yüzde 7.65'e çıkmıştır. Mera alanları yüzde 20,46'dan yüzde 13,12'ye, ağaçlık alanlar yüzde 4,55'den yüzde 2.63'e, bataklık alanlar yüzde 4,77'den yüzde 2,80'e, toprak alanı yüzde 31,32'den yüzde 27,59'a düşmüştür."

Tarım alanlarının ise bu dönemde yüzde 36,89'dan yüzde 46,07'yeyükseldiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Yılmaz, bu verilere Aksaray'ın il olmasının ardından kentsel kullanım alanının 4 kat büyüdüğünü söyledi. Yrd. Doç. Dr. Yılmaz, Aksaray'ın İç Anadolu'da bir kavşak noktasında olduğunu belirterek kentsel gelişiminin önümüzdeki yıllarda da artarak devam edeceğini sözlerine ekledi.