İlyas Yılmazer: Mahalleleri taşıyın diye yalvardım!

Vanda deprem olacağını ve bu depremin hangi bölgeleri yıkacağını 2003te hazırladığı raporla ortaya koyan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Yılmazer, Tüm dosyaları, jeolojik incelemeleri belgeleriyle bakanlara, milletvekillerine, Başbakanlıka gönderdim. Adeta yalvardım. Kimse dinlemedi dedi.

Marmara depreminin ardından Vanda faaliyette olan fayları haritaladıklarını, hangi bölgelerin sakıncalı olduğunu tek tek belirlediklerini söyleyen Prof. Yılmazer, ısrarla 8 yıldır Van merkezinin Erdemkente, Ercişteki depremde yerle bir olan Kışla Mahallesinin de Mesudiyedeki kayalık bölgeye taşınması gerektiğini anlatmaya çalıştıklarını vurguladı. Yılmazer öfkesini şöyle dile getirdi: Maselef ne dediysek çıktı. Müneccimlik yapmadım. Vanın jeolojik yapısı üzerine yıllardır çalışıyorum. Yüzde 95i kaya. Sen getirip binaları yüzde 5lik ovaya yapıyorsun. O ovalarda hareketli faylar var. Asırlardır kim ev yaptıysa yıkıldı. Dört medeniytin kentleri o ovalara gömüldü. Seninki mi sağlam kalacak
 
Bakanlara ve yetkili kurumlara bütün Vanın, başta Erciş olmak üzere, bütün ilçe ve mahallelerinin nereye doğru büyüyebileceğini ve sıfır deprem sorunlu yerlerin bir haritasını sunduğunu anlatan Yılmazer, kayalık bölgelerde 5 milyon kişiyi barındıracak yerleşim yerlerinin kurulabilme potansiyeli olduğunu vurguladı. Ancak hiçbir raporun ve uyarının dikkate alınmaması üzerine yetkililer ve bakanlar hakkında cumhuriyet başsavcılarına suç duyurusunda bulunduğunu ifade eden Yılmazer şöyle devam etti: Van, Erciş, Muradiye ovaları imara açıldı ve ovada her yerde yıkım oldu. Erciş bataklık, bataklıktaki bütün binalar yıkıldı. Tepedeki kerpiç evler dimdik ayakta. Dilekçemde, ovalara yapılan binaların acil olarak kayalık alanlara taşınmasını istemiştim. Vanın 400 köyünden 6sı yıkıldı. Yıkılan bu köylerin 6sı da ovadaydı. Tatvan, kayanın üzerinde olduğu için yıkılmadı. Deprem üssü olan Tabanlı Köyü evleri de kerpiçten. Depremin merkezinin 80 metre batısında ancak kayanın üzerinde olduğu için yıkılmadı. Kayanın üzerine toprakla kerpiçle yapılmış Hoşap kalesi de ayakta. Kireçtaşının üzerine 4 bin yıl önce kerpiçten kurulan Van Kalesi ve etrafındaki binalar duruyor. En çok içini acıtanın da yerle bir olan Ercişin merkezindeki Kışla Mahallesi olduğunu belirten Yılmazer, özellikle burası için çok mücadele verdiğini, bu bölgenin çok da uzak olmayan Mesudiyeye taşınabileceğini söylediğini hatırlattı.

TOKİyi kayaya zor çıkardık

Yılmazer, bilimsel ve hukuki mücadelesinin yetersiz kalması üzerine hiç değilse örnek bir kent kurulması için TOKİye de baskı yaptığını da anlattı. TOKİnin ilk projesinde konutların yine ovada olduğunu söyleyen Yılmazer, iki yıllık kavganın sonunda TOKİyi kayalıklara çıkardığına dikkat çekti. Yılmazer, Orayı tesadüf mü seçtik Hayır. Van Yüzüncüyıl Üniversitesinin çıkardığı fay haritaları, son yüzyılda yapılan aletsel kayıtların sonuçları, ülke tektoniği konusunda en güvenilir bilgilere sahip Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü ve Afet İşleri Genel Müdürlüğünün çalışmaları incelendi. Sonuçta oraya yüzlerce konut yapıldı. Bir tanesinin camı çatlamadı. Hadi raporları yok saydınız. Bari bu örneği görün dedi.
Radikal/Bahadır Özgür