İnşaat ruhsatını kim alır?

İnşaat ruhsatı, yapı ruhsatı, mücavir alanlar içerisinde ruhsata tâbi olan herhangi bir yapının inşaatına başlanabilmesi için belediyelerce düzenlenen izin olarak karşımıza çıkıyor. Peki, bu inşaat ruhsatını kim alır?

İnşaat ruhsatını kim alır?

İnşaat ruhsatı, yapı ruhsatı, mücavir alanlar içerisinde ruhsata tâbi olan herhangi bir yapının inşaatına başlanabilmesi için belediyelerce, mücavir alan sınırları dışında Valiliklerce (Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri) verilen izin olarak ifade ediliyor.

İnşaat ruhsatını alma yükümlülüğünün kimde olduğu, taraflar arasında yapılacak bir sözleşme ile belirlenebiliyor. Sözleşmede bir açıklık yoksa, inşaat yapılacak arsanın imar durumunun alınması, plan ve projelerin belediyeden onaylatılması ve yapı izninin alınması, mülkiyet hakkıyla bağlantısı nedeniyle iş sahibinin yükümlülüğünde oluyor.

Arsa sahibi yapı izni almadan yükleniciyi inşaat yapımına zorlayamıyor. Ancak iş sahibi, bu yükümlülüğünü, noterde düzenlettirdiği ve gerekli yetkileri de içeren vekâletname ile yükleniciye veya onun yetkili kıldığı kişiye devretmişse, yapı izni alma borcu yükleniciye geçiyor.

Örnek Yargıtay Kararları:

-İmar yasalarıyla buyurucu nitelikte hükümler getirilerek şehirleşmede kargaşanın, alt yapıda sıkıntının, çevrede kirliliğin önüne geçilmesi kısaca toplum yararının korunması amaçlanmıştır. Kamu düzeninden olan hükümlerin mahkemece doğrudan göz önünde tutulması zorunludur. İdare Mahkemesince yapı izni ile inşaatın dayanağı nazım ve uygulama imar planındaki değişikliklerin iptaline karar verilmiş, bu karar kanun yollarından geçerek kesinleşmiştir. Kamu düzenine aykırılığı mahkeme kararı ile saptanmış inşaata devam edilmesi yükleniciden beklenemez. Sözleşmeden sonra ortaya çıkan bu objektif olanaksızlık nedeniyle davalı yüklenicinin sorumluluğundan söz edilemez (15. HD. 31.1.2002, 4351/454).

-Sözleşmenin (işe başlama ve işin bitiş tarihi) başlıklı 4. maddesinde, yüklenicinin sözleşmenin yapılmasından sonra bakanlıkça inşaat sahası sınırlarının belirlenmesi, şantiye ulaşım yolunun yapılması ve arazinin tesviyesini müteakip 7 gün içinde şantiyeyi tutanak ile teslim almak, inşaat ruhsatının alınmasından sonra, taahhüdünü, sözleşme eki iş programına göre 10 ayda tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorunda olduğu hükme bağlanmıştır. Anılan maddelerden anlaşılacağı üzere işe başlama, inşaat ruhsatının alınması ve taahhüdün sözleşmedeki iş programına göre yapılması kaydına dayandırılmıştır. Davacı yüklenici inşaat ruhsatı almak için 20.12.1990 tarihinde başvuruda bulunmuş, verdiği iş programı da, davalı idarece 7.1.1990 tarihinde onanmış, onanan iş programında da, işe başlama tarihi 1.1.1991 olarak gösterilmiştir. Bu durumda gerek 4 ve gerekse 19. maddeye göre, işin süresine, yer tesliminde gecikildiği belirtilen süre etkili olmayacağından, sözleşme tarihi ile yer teslimi tarihi arasında geçtiği ileri sürülen 28 günün süre uzatımı olarak nazara alınması mümkün değildir. Bu sürenin iş süresine de etkisi yoktur. Hakedişlerin geç ödenmesinden dolayı sözleşme uyarınca süre uzatımı verileceği kabul edilmiştir. Sözleşmenin 19-A/3 maddesi ile 21/3 maddesine göre ara hakedişlerin muhasebeye intikalinden sonra 15 gün içinde ödeme yapılmaması halinde gecikilen süre kadar süre uzatımı verileceği öngörülmektedir. Sözleşmede yer alan hak edişlerin kararlaştırılan sürede ödenmemesi halinde gecikilen gün için süre uzatımı verilmesi hükmüne uyulurken, sözleşmeye göre günlük hakedişin bulunması, geciken hakediş tutarının buna oranlanması suretiyle verilmesi gereken sürenin kuralına uygun biçimde hesaplanması gerekirken, miktarına bakılmaksızın, her hakediş için gecikilen süre kadar gün üzerinden sonucu giden bilirkişi raporunun hükme esas alınması da doğru olmamıştır (15. HD. 23.6.1997, 1137/3196).

-İmar Kanunu'nun 21. maddesine göre, ayrıksı durumlar dışında tüm inşaatların ilgili idari birimlerden alınacak yapı izniyle yapılması zorunludur. Kamu düzenine ilişkin olan bu durum, görevi gereği mahkemece doğrudan göz önünde tutulur (15. HD. 20.3.2006, 7960/1539). 

İnşaat ruhsatı gerekmeyen yapılar!

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com