İnsaatta hareket durgunluktan çıkarır

Binlerce kişi işsiz kaldı. İki sektördeki en ufak açılma durgun piyasaları canlandıracak.

Global finans koşullarındaki bozulmanın Türkiye'de reel sektörün 2008 büyüme tahminini yüzde 2 olarak revize edip, 2009 beklentisini de en iyi tahminle yüzde 1-2 olarak yaptığı ekonomik konjonktürde, sektörlerin 2009 beklentileri de şekillenmeye başladı. Değişen iç ve dış talep, YTL'nin dolar ve Euro karşısındaki durumu ve emtia fiyatlarındaki değişime bağlı olarak sektörlerin büyük bir kısmının 2009'u daralmayla kapatacağı öngörülüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2007 yılının 10 aylık döneminde yüzde 5.8 olan sanayi üretimindeki artışın bu yıl aynı dönemde yüzde 1.4'e gerilemesi de bu beklentide etkili oldu. Sektör temsilcilerinin tahminine göre 2009'da en büyük daralma yüzde 15-20 ile otomotivde yaşanacak. Onu yüzde 10 küçülmeyle tekstil, yüzde 8-9 daralmayla da makine sanayi izleyecek. En iyi performans ise yüzde 5 büyüme beklentisiyle demir-çelikte öngörülüyor.

İnşaatta küçülme sürecek

İNŞAAT sektörünün 2008'i yüzde 1-1.5 küçülmeyle tamamlayacağını ifade eden Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Üyesi Turgay Tanes `2009'da gayrimenkulde tüm segmentlerde durgun bir seyir bekliyorum. Özellikle konut ve alışveriş merkezleri etkilenecek. 2009'da da buna paralel küçülme bekleniyor' dedi.

Makine sanayi krizin en kötüsünü görüyor

2008'İN ilk yarısındaki iyi performansı nedeniyle yılı yüzde 3.5-4 büyümeyle kapatan makine sanayi krizden en çok etkilenecek sektörlerin başında geliyor. Makine İmalatçıları Birliği Koordinatörü Arslan Sanır `Sektörün gidişi, Avrupa'dakine paralel seyreder. Avrupa makine imalatı pazarının yüzde 9-10 daralacağı öngörüsü doğrultusunda sektörün Türkiye'deki seyri de buna paralel olacak' dedi.

Çimentoda ihracat daralabilir

ÇİMENTO sektörü için 2009'a yönelik en iyimser

tahminin yüzde 5'lik daralma olduğunu ifade eden Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Başkanı Adnan İğnebekçili `2009'da sadece iç pazar değil, ihracat da ciddi sıkıntıya girebilir. İhracat pazarlarındaki daralmaya paralel olarak daralma çok daha yüksek olur. 3-3.5 milyar dolar büyüklüğündeki pazarın yaklaşık 500 milyon doları ihracattan geliyor' dedi.

Tekstil yüzde 10 küçüldü umutlar dönen siparişlerde

TÜRK ihracatının lokomotiflerinden tekstilin 2008'i iç pazarda yüzde 10'luk daralmayla kapattığını söyleyen İstanbul Tekstil ve Hammadde İhracatçıları Birliği Başkanı İsmail Gülle `5 milyar dolar büyüklüğe sahip iç pazarda 2008'de yüzde 10'luk düşüş söz konusu. 2009'da da talep daralmasına bağlı olarak aynı seviyelerde düşüş bekleniyor' dedi. Gülle, ihracatta yüzde 10'un üzerinde bir büyüme olduğunu belirterek `2008'i 6.5 milyar dolar seviyesinde tamamladık. Ancak yine de sektörde 2007'ye göre bir büyüme var' dedi. Gülle, 2009 ihracat beklentisinin ise eksiye düşülmeden yaklaşık bu seviyede olduğunu belirti. Dünya pazarlarında talep düşmesine karşın, siparişlerin Türkiye gibi hızlı teslimat yapan ülkelere dönmesinin beklendiğini söyleyen Gülle `Bu da Türkiye'yi öne çıkarıyor. Bu nedenle 2008 ihracat seviyesini koruyacağımızı düşünüyoruz' dedi.

İç pazar da ihracat da daralacak toparlanma yıl sonu başlayacak

OTOMOTİV, dünyayı saran ekonomik krizden en fazla darbe yiyen sektörlerden oldu. ABD'den başlayan büyük daralma diğer ülkelere de yayıldı. Satışlar son 30 yılın en dip noktasını gördü. Bu büyük krizin etkileri Türk otomotivinde ekim ayından itibaren hissedilirken, iç pazar ve ihracat kriz kıskacına girdi. Sektör iç pazarda 2008'i binek ve ticari araç toplamında henüz resmi olmayan rakamlara göre 480-490 bin civarında bir satışla kapattı. Bu 2007'ye göre yüzde 20'ye yakın bir düşüş anlamına geliyor. 2009 beklentileri ise farklılık gösterse de, kesin daralma görünüyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı İbrahim Aybar, 400-450 bin civarında pazar beklerken, Doğuş Otomotiv'in Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar'a göre pazar binek ve ticari toplam 325 bine kadar gerileyecek.

ÜRETİM DE DÜŞECEK

ÜRETİM ve ihracat cephesinde de beklentiler pek iyimser değil. Yeni yılı üretim molalarıyla karşılayan sektörde, 2008 yılında yaklaşık 1.15 milyon adet üretim gerçekleştirildi. Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Genel Sekreteri Ercan Tezer, `2009'da otomotiv üretim ve ihracatında yüzde 15-20 gerileme bekleniyor' dedi. Dünyada 2009'un yılının üçüncü çeyreğinde düzelmelerin başlayacağı beklentisi hakim. Bu, Türk otomotivcilerin de beklentisi. Sektör, 2009'un eylül ayından itibaren toparlanma bekliyor. Ancak sektörün yeniden `zirveye' dönmesi iki yılına mal olacak.

Turizm fiyat avantajıyla büyüyecek

2008 yılında Türkiye'nin turizmde geçen yıla oranla krize rağmen yüzde 13'lük bir büyüme gerçekleştirdiğini dile getiren Kültür ve Turizm Bakanı Bakan Ertuğrul Günay, yıl sonu itibariyle turizmin ekonomiye katkısının 20 milyar dolar olduğunu söyledi. Rixos Hotels Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İrfan Demirok `2009'da pazarlarda değişimler olacak. Alternatif pazarlar büyüyecek. Geceleme sayısı düşebilir. İnsanlar 14 gün gidiyorsa 10 güne 7 güne düşecektir. Ama Türkiye'ye giriş sayısının aynı kalacağını düşünüyorum. Harcama miktarında ise yüzde 5-yüzde 10 değişim oluşabilir. Türkiye, rekabet ettiğimiz ülkeler arasında en avantajlı durumda. O açıdan 2008 gibi bir yıl bekliyorum' dedi.

İnşaat durdu beyaz eşya % 30 daralır

BEYAZ Eşya Yan Sanayi Derneği (BEYSAD) Başkanı Murat Önay, beyaz eşyadaki daralmanın otomotiv sektörü kadar ciddi boyutlarda olduğunu ve 2009'da da bunun artarak devam edeceğini söyledi. Önay, `2008 yılında beyaz eşya sektörü yüzde 11 geriledi. 2009'da da küçülmenin yüzde 30'lara kadar çıkmasını bekliyoruz' dedi.

Demir-çelikte % 5 büyüme bekleniyor

2008'İ yüzde 3-3.5 artışla kapatan demir-çelik sektörüründe 2009'da yüzde 5 büyüme bekleniyor. Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, 2009'da ihracatta miktar bazlı değil fiyata bağlı düşüşler yaşanacağını söyledi.

İletişimde 3. Nesil umudu var

2008 yılını yüzde 25 büyüyerek, 25 milyar dolar civarında ciro ile kapatan bilişim sektörü şu ana kadar krizden az etkilenmiş görünse de 2009 yılında büyümesinin yüzde 10'da kalacağı tahmin ediliyor. Sektör için 2008 birçok konuda adımların atıldığı bir yıl oldu. Elektronik Haberleşme Yasası'nın çıkmasıyla sektörün birçok sorununun gözden geçirilmesi için zemin hazırlandı. 2008'de mobil numara taşınabilirliği ve 3G ihalesi gerçekleştirildi. 3G 2009'un ikinci yarısından itibaren GSM piyasası yeni hareketlere neden olacak. Ayrıca sabit tarafta da numara taşınabirliği başlayacak. Bu da sektörde 2009'un hareketli geçeceğini gösteriyor.

YENİ YASA HAREKETLENDİRECEK

YENİ Türk Ticaret Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden itibaren, her sermaye şirketi tüm işlemlerini internet ortamına taşıyacak. TOBB verilerine göre Türkiye'deki şirket sayısı 1.3 milyonu aştı. Ancak, web adresine sahip şirket sayısı 130 bin civarında. Web ihtiyacı ise özellikle KOBİ'lerde kendini gösteriyor. Çünkü Türkiye'deki büyük şirketlerin yüzde 90'ının kurumuna ait bir sitesi bulunurken, orta ölçeklilerde bu oran yüzde 50. Küçük şirketlerin ise yüzde 90'ının web sitesine ihtiyacı var.

Kimyada herşeye rağmen pazar korunur


TÜRK Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı Timur Erk, kimya sanayinde 2008'deki gerilemenin 2009'da da süreceğini belirtti. Erk `2008'de sektördeki büyüme yüzde 4'ten 2'ye geriledi. 2009'da da daralmanın sürmesini ve yılı yüzde 0-1 arası büyümeyle kapatmayı tahmin ediyoruz' dedi. Daralmanın boyutlarının değişiklik gösterdiğini kaydeden Erk, en büyük gerilemenin yüzde 50 ile ihracatta yaşandığını söyledi.